Zamanında Törkiäneñ Berlinda, Pekinda, Ammanda ilçese bulıp eşlägän Reşat Arim xäzer Ankaradağı Bilkent universitetı qarşında Tışqı säyäsät institutı xezmätkäre. Yevropa Berlege belän söyläşülär başlaw xäbären Törkiä xalqı niçek qabul itte, digän berençe sorawğa Reşat äfände bolay dide:
"Bez monıñ öçen bik küp eşlädek. Bu Törkiä öçen töp proyekt. Belüegezçä, Atatürk çorınnan birle, Törek respublikası Könbatışqa taba borılğan. Misal öçen bezdä Şveytsariäneñ 1926 yılğı Sivil kodeksı qabul itelgän. Şäxes, ğailä, häm başqa sivil mäsälälär şul qanun nigezendä xäl itelä. Küp kenä başqa qanunnar da Yevropa modelenä yaraqlaştırılğan."
Alay da, başqarası eşlär äle baytaq. Törkiä belän söyläşülär waqıtında xäl iteläse mäsälälär barlığı 35 tarmaqqa bülengän. Şularnıñ qaysısı iñ awırı bulaçaq, digän sorawğa Reşat äfände, awıl xucalığı dide. Şulay da ul iqtisadi mäsälälär ciñelräk xäl iteler dip sanıy:
"1996 yılda bez Tamojnya berlege talaplären qabul ittek. Namzät illärneñ berse dä monı äğza bulğançı eşlämäde. Şuña kürä, minemçä, Yevropa Berlege belän söyläşülärdä iqtisad mäsäläläre ciñelräk xäl iteläçäk."
Düşämbedä Luxemburgta ütkän oçraşuda Austria soñğı minutqa qädär Törkiä belän söyläşülär başlawğa qarşı çığıp kilde. Vena kübesençä möselmannar yäşägän ilgä äzğalıq urınına ayırım status birergä çaqırdı. Ankarağa belderelgän däğwalar arasında berençe itep Kördlär yä Kipr mäsäläse äytelä. Reşat Arim Törkiädä körd mäsäläse asılda xäl itelgän dip sanıy:
"Bezdä kördlär bar, läkin alar azçılıq tügel, alar şundıy uq watandaşlar. Mäsälä barı tik alarnıñ üz telendä üz mäglümät çaraların buldıruda ide. Soñğı yıllarda bez qanunnar qabul ittek, küp närsäne üzgärttek. Xäzer kördlär üz telen qullana, tapşırular yasıy ala, mäktäp sıynıfları aça ala."
Äğzalıq söyläşülärendä älbättä Kipr mäsäläse dä kütäreläçäk. Törkiä Kipr grekların tanıyaçaqmı, bu qayçanraq bula ala digän sorawğa Reşat äfände:
"Yaqın arada tügel. Törkiä Kipr grekların Kipr xökümäte bularaq tanıy almıy. Yağni Törkiä Kipr respublikasın tanıy almıy. Läkin bez BMO general sekretare taraflarnı yaqınaytu öçen tağın ber tırışlıq kürer dip ömetlänäbez. Ägär şundıy kileşügä ireşelsä, Törkiä anı tanıyaçaq."
Şuşı mäsälälär xäl itelgän oçraqta da, alarnı äle ğämälgä quyası bulaçaq. Häm dä ğömümän, Törkiäneñ Yevropa Berlegendä tulı äğzalığı turında süz alıp baru urınlı mikän. Äytik, Berlek Törkiägä Yevropa xezmät bazarına yulnıñ tulısınça açılmayaçağın aldan uq kisätep quydı. Şengen kileşüenä quşılu ixtimalı belän dä şul uq xäl.
Nixayät, söyläşülär uñışlı tämamlansa da, Törkiäne Berlekkä alu qararın här äğza il raslarğa tieş bulaçaq. Qayberläre, misal öçen Fransiä, monı referendumda xäl itäçägen belderde. Bu da Törkiäneñ Yevropa Berlegenä yulında ütä almaslıq soñğı kirtä bula ala.
-Ali Gilmi
"Bez monıñ öçen bik küp eşlädek. Bu Törkiä öçen töp proyekt. Belüegezçä, Atatürk çorınnan birle, Törek respublikası Könbatışqa taba borılğan. Misal öçen bezdä Şveytsariäneñ 1926 yılğı Sivil kodeksı qabul itelgän. Şäxes, ğailä, häm başqa sivil mäsälälär şul qanun nigezendä xäl itelä. Küp kenä başqa qanunnar da Yevropa modelenä yaraqlaştırılğan."
Alay da, başqarası eşlär äle baytaq. Törkiä belän söyläşülär waqıtında xäl iteläse mäsälälär barlığı 35 tarmaqqa bülengän. Şularnıñ qaysısı iñ awırı bulaçaq, digän sorawğa Reşat äfände, awıl xucalığı dide. Şulay da ul iqtisadi mäsälälär ciñelräk xäl iteler dip sanıy:
"1996 yılda bez Tamojnya berlege talaplären qabul ittek. Namzät illärneñ berse dä monı äğza bulğançı eşlämäde. Şuña kürä, minemçä, Yevropa Berlege belän söyläşülärdä iqtisad mäsäläläre ciñelräk xäl iteläçäk."
Düşämbedä Luxemburgta ütkän oçraşuda Austria soñğı minutqa qädär Törkiä belän söyläşülär başlawğa qarşı çığıp kilde. Vena kübesençä möselmannar yäşägän ilgä äzğalıq urınına ayırım status birergä çaqırdı. Ankarağa belderelgän däğwalar arasında berençe itep Kördlär yä Kipr mäsäläse äytelä. Reşat Arim Törkiädä körd mäsäläse asılda xäl itelgän dip sanıy:
"Bezdä kördlär bar, läkin alar azçılıq tügel, alar şundıy uq watandaşlar. Mäsälä barı tik alarnıñ üz telendä üz mäglümät çaraların buldıruda ide. Soñğı yıllarda bez qanunnar qabul ittek, küp närsäne üzgärttek. Xäzer kördlär üz telen qullana, tapşırular yasıy ala, mäktäp sıynıfları aça ala."
Äğzalıq söyläşülärendä älbättä Kipr mäsäläse dä kütäreläçäk. Törkiä Kipr grekların tanıyaçaqmı, bu qayçanraq bula ala digän sorawğa Reşat äfände:
"Yaqın arada tügel. Törkiä Kipr grekların Kipr xökümäte bularaq tanıy almıy. Yağni Törkiä Kipr respublikasın tanıy almıy. Läkin bez BMO general sekretare taraflarnı yaqınaytu öçen tağın ber tırışlıq kürer dip ömetlänäbez. Ägär şundıy kileşügä ireşelsä, Törkiä anı tanıyaçaq."
Şuşı mäsälälär xäl itelgän oçraqta da, alarnı äle ğämälgä quyası bulaçaq. Häm dä ğömümän, Törkiäneñ Yevropa Berlegendä tulı äğzalığı turında süz alıp baru urınlı mikän. Äytik, Berlek Törkiägä Yevropa xezmät bazarına yulnıñ tulısınça açılmayaçağın aldan uq kisätep quydı. Şengen kileşüenä quşılu ixtimalı belän dä şul uq xäl.
Nixayät, söyläşülär uñışlı tämamlansa da, Törkiäne Berlekkä alu qararın här äğza il raslarğa tieş bulaçaq. Qayberläre, misal öçen Fransiä, monı referendumda xäl itäçägen belderde. Bu da Törkiäneñ Yevropa Berlegenä yulında ütä almaslıq soñğı kirtä bula ala.
-Ali Gilmi