Yarıy äle saylawlar bulıp tora häm nämzätlärgä ölkäneñ iñ yıraq poçmaqlarında, urman, sazlıqlarda urnaşqan tatar awıllarına da iğtibarların yunältergä turı kilä. Yäkşämbe könne Omski ölkäsendä awıl xakimiäte başlıqları häm rayon deputatları saylawları bulıp uzdı. Ber uñaydan anda ölkäneñ tatarlar tuplanıp yäşägän 6-nçı Krutinka okrugı buyınça bıyıl may ayında yul häläkätendä wafat bulğan ölkä qanunnar çığaru cıyılışı deputatı Vitaliy Sayınqo urınına yaña deputat saylaw da buldı. Nämzätlärneñ berse bulğan Sergey Jirikov “Umırzaya” ansamble sänğat'kärlärenä ölkäneñ tönyağında urnaşqan Tevriz häm Ust'-İşim rayonnarındağı tatar awıllarına konsertlar belän barıp qaytuların sorap möräcäğät itte. Elekke kandidat belän yaxşı tanış bulğan häm anıñ eş ısulların xup kürgän “Umırzaya” sänğat'kärläre, töp eş urınında da Saenkonı alıştırğan Jirikov äfändeneñ üteneçen qabul itep, uzğan atnada älege rayonnarnıñ tatar awıllarına barıp qayttılar. 7 keşedän torğan konsert törkeme 5 kön däwamında bu ike rayonnıñ 13 tatar awılında buldı. Häwäskär artistlar üzläreneñ töp maqsatları itep kandidatnı maqtawnı gına quymadılar, ä forsattan faydalanıp, xalıqqa tatar cırların-moñnarın citkerü, iyüllären kürsätü belän berrättän irkenläp xalıq belän aralaştılar, “Tatar dönyası” gazetasın tarattılar, ä konsertların Qazannıñ meñ yıllığına bağışlap ütkärdelär. Konsertnı alıp baruçılar xalıqqa bu bäyräm, Qazannıñ üzgärüe, yäşärüe, maturlanuı turında söylädelär, 1000 yıllıq uñayınnan oyıştırılğan çaralar belän tanıştırdılar. Konsertlarda Qazan küçtänäçe itep Söyembikä - xanbikä biüe kürsätelde. Anı bıyıl ğına Yar Çallıda qızıl diplom belän sänğät kolliäten tämamlap qaytqan häm xäzer ansambl'dä xoreograf bulıp eşläwçe Zäliä Saytbağina başqardı. Zäliä xalıqnı tatar, başqort häm klassik iyüllär belän dä tanıştırdı. Äytergä kiräk, awıllarda konsertlarnı bik cılı qarşıladılar, här çığışnı köçle alqışlarğa kümdelär, közge salqınnar başlanuğa qaramastan baqçalarında saqlanğan çäçäklären büläk ittelär. Şunı da assızıqlarğa kiräk, tamaşaçılar arasında här awılda balalar küp buldı. Alarnıñ küpläre öçen bu tatar sänğäte belän berençe tanışu bulğandır. Ust'-İşem rayonınıñ Äşewan awılında cırçı apasına çäçäk bäyläme büläk itkän 2 yäşlek Älinäneñ dä konsertqa berençe tapqır kilüe bulğan.
Oçraşular häm konsertlar 20 yıldan artıq tatar konsertları bulmağan awıllarda da buldı. Andıy awıllarnıñ berse Tevriz rayonındağı Qozğın awılı.
Ul arada üsep citkän ber buın yäşlär arasında da tatar konsertın berençe märtäbä qarawçılar buldı. 25 yäşlek Äxtäm Räsulov, berençe märtäbä kildem, zur qänäğätlänü kiçerdem, - di.
Konsert kollektivı belän säyäxätkä çıqqan “Azatlıq” xäbärçesen Qozğın awılında yäşäwçe Räwfä Max'yanova awıl tormışı belän dä tanıştırdı. Anıñ süzlärençä, awılda eş yuq, härkem üz xucalığı belän yäşi, söten - mayın sata. Yäşlär eş ezläp tön'yakqa kitälär. Awılda ber genä telefon, yul yuq, bik uñaysız.
Ust'-İşem rayonınıñ İxsiner dip atalğan awılında da şundıyraq xäl-yäşlärgä eş yuq. Awılda qalğan yäşlär “tik yatalar” di älege awılnıñ yegete Rigän Raxmatullin. Rigän İlgiz Niäzov belän hönäri-texnik uçilişçeda uqilar, ämma awılda eş tabıluına ömetläre yuq däräcäsendä. İxsinerda yäşäwçe Räşit Sagıytov ta kiläçäkkä ällä ni ömetlär bağlamıy. Eçärgä yaraqlı su yuq, keşelär eşsez, ber 3-4 yıldan awıl bötenläy taralıp ta betär di ul.
Awıl xalqına berniqädär tabış birep torğan erbet çikläwegenä, mük cilägenä bıyıl uñış muldan bulmağan. Şul säbäple qayberäwlär genä yıraq urmannarğa, sazlıqlarğa barıp berniqädär ciläk, çikläwek cıya alğannar
Konsert barışında saylawçılarnıñ nakazları cıyıldı. Bu ike rayonda - Ust'-İşemdä dä, Tevrizda da tatar awıllarında tormışlar ber çama häm şunnan çığıp deputatqa möräcäğätlär dä ber törleräk buldı. Küp awıllarda telefon mäktäptä yäisä awıl xakimiätendä genä, şul uq İxsinerda bötenläy yuq, käräzle telefon sisteması äle kilep citmägän, yullar batqaq, elek bulğan suütkärgeçlär yaraqsız xälgä kilgän - şundıy häm başqa tormış öçen möhim sorawlar buldı deputatqa yullanğan nakazlarda. “Umırzaya” ansamble äğzaläre Omskiğa äylänep qaytu belän saylawlarda ciñep çıqqan Sergey Jirikov belän oçraştılar, aña nakazlarnı tapşırdılar, deputat wazıyfaların ütägändä tatar awılların iğtibarsız qaldırmawın soradılar.
Rozaliä Sayganova, Omski.
