Şuşı könnärdä genä Omskinıñ Ölkä Mäğärif ministrlığı, mäğärif xezmätkärläreneñ belemen kamilläşterü institutı belän berlektä tärbiä marafonı ütkärde. Äytergä kiräk mondıy çara elekke yıllarda seminar – uqular iseme astında ütä ide. “Mädäniätlär dialogı” dip isemlängän älege marafon Omskinıñ 13 - sanlı ğomum belem mäktäbendä ütkärelde. Bilgele bulğança bu mäktäp inde 5-nçe yıl “Mädäniätlär dialogı mäktäbe” programması buyınça eşli häm anda milli tärbiä temasına däreslär birelä, törle çaralar oyıştırıla. Mäktäp direktorı Marta Pavlova tärbiä marafonın açqan waqıtta, bezneñ mäktäptä ütkärelä torğan milli çaralar ber yaqtan uquçılarda tolerantlıq tärbiälärgä yärdäm itsä, ikençe yaqtan balalarnıñ üzläre häm yaqın-tirädä yäşäwçelär öçen matur ber bäyrämgä äylänä,-dide.
Tärbiä marafonında ölkäneñ awıl-rayonnarınıñ etnomädäni komponentlı mäktäplär uqıtuçıları qatnaştılar. Alardan tış şähärneñ tatar, qazaq, ukrain telläre fakul'tativları eşlägän mäktäplärdän dä uqıtuçılar buldı. Marafon irtänge säğät 9-da başlanıp, kiçke 5-qadär däwam itte. Şuşı waqıt eçendä anda törle millät xalıqlarınıñ yolalarına, mädäniätlärenä, tarixlarına, tel üzençäleklärenä bağışlanğan açıq däreslär birelde, leksiälär uqıldı, fiker alışular ütkärelde. 13-nçe mäktäp uqıtuçısı Zöhrä Zäynetdinovanıñ 9-nçı sıynıfta geografiä buyınça ütkärgän açıq därese üzençälekle buldı. Däres İrteş yılğası buyında yäşägän tatar, qazaq, nemes, häm rus xalıqlarınıñ milli traditsiälärenä bağışlanğan ide. Anda bu xalıqlarnıñ milli kiemnäre, rizıqları kürsätelde, qayber tanılğan şäxesläre belän tanıştırıldı. Däresneñ tatarlarğa bağışlanğan öleşen uqıtuçı Zöhrä Zäynetdinova Tuqay şiğere belän başlap cibärde.
Yazma – “Oluğ yubiley mönäsäbäte belän xalıq ömetläre” şiğerennän özekDäres barışında uquçılar seber yağında yäşäwçe tatarlarnıñ ğöref - ğädätläre , könküreşläre turında söylädelär, seber yağında icat itelgän qayber cırlarnı cırlap ta kürsättelär.
Yazma – CırBulat Söläymanovnıñ “Seber gimnın” 9-nçı sıynıf uquçısı El'wira Safina başqardı.
Tärbiä marafonında ölkäneñ etnomädäni komponentlı tatar awılları mäktäpläre uqıtuçıları da çığışlar yasadılar. Alar Tara rayonınıñ Säbäläk awılında, Tevriz rayonınıñ Baybı awılında, Bol'şereç'ye rayonınıñ Ülänkül häm Tosqazan awıllarında uqu-uqıtu häm milli tärbiä birüneñ torışı belän tanıştırdılar. Şunsı yaxşı, milli tärbiä birelgän mäktäplärdä balalar tärtiple bulıp üsälär,- dip assızıqladı Ülänkül urta mäktäbe direktor urınbasarı Rimma Maçitova üzeneñ çığışında.
Yazma – Rimma- kem genä kilsä dä bezneñ mäktäpkä, balalarnıñ yağımlı, tärtiple.buluların, ölkännärgä xörmät belän qarawların bilgelilär... Şunı bilgeläp ütärgä mömkin, tärbiä marafonın anda qatnaşqan uqıtuçılarnıñ berse dä formal' eşlängän mäcbüri çara itep qabul itmädelär. Oçraşulardan , tanışulardan, täcribä alışulardan barsı da qänäğät idelär.
Yazma – Baybı-Saniä-berençe kilüem mondıy çarağa, bik oşadı, uqıtuçılar, uquçılar, mäktäp äybät. Faydalı mondıy çaralar, üzem öçen küp närsä aldım, başqa mäktäplärdä niçek eşlilär, törle millätlärneñ kul'turaların kürdem...Sez marafonda qatnaşqan Tevriz rayonı Baybı mäktäbe uqıtuçısı Sania İl'yasovanıñ fikeren işettegez.
General Qarbışewnıñ tuuına 125 yıl tuldı 26-nçı oktäber könne tanılğan xärbi injener, Sovet Armiäse generalı Dmitriy Qarbışewnıñ häykäle yanında miting häm çäçäk quyu serremoniäse bulıp uzdı. Bu çara Qarbışewnıñ tuuına 125 yıl tulu uñayınnan oyıştırıldı.
Yazma - ölkä xökümäte häm qanunnar çığaru cıyılışınnan Sovetlar Soyuzı qaharmanı, general Dmitriy Mixayloviç Karbıyşev häykälenä çäçäklär quyıla...Bilgele ki, tamırlarında tatar qanı da bulğan Dmitriy Mixayloviç 1945 yılda Mautxauzen konselagerendä faşistlar tarafınnan cäzalap üterelä. Omskida Qarbışewnı onıtmıylar, şähärdä anıñ isemen yörtüçe uram bar, şähär üzägendäge baqçada häykäl quyılğan, ul uqığan Kadetlar korpusı muzeendä küp kenä mäğlümat tuplanğan, anda Karbıyşevka bağışlanğan maxsus uqular da oyıştırıla. Çäçäk quyu serremoniäse tämamlanğannan soñ anda qatnaşuçılar Kadetlar korpusında ütkärelgän Karbıyşev uqularında buldılar.
Rozaliä Sayganova, Omski.
