Accessibility links

Кайнар хәбәр

Zur miting Samarnı selketep aldı


Oktäberneñ 25- dä Samarnıñ üzäk mäydanı- Kuybıyşev isemendäge mäydan umarta qortı oyasın xäterlätte. Mäydan xalıq belän şığrım tulı ide. Soñğı un yılda mäydanda törle piketlar, mitinglar uzdı, läkin dä monıñ qädär xalıq diñgezen baş mäydan berençe kürde. Näfrät cıyını– “Samar şähär türäsen xalıq üze saylap quyarğa tieş!”- iseme astında uzdı. Eş şunda ki soñğı ber yılda Samar şähär Dumasına saylawlar näticäsendä küpçelek deputatlar bulıp oligarx köçlär üzläreneñ wäkillären saylatıp quya aldılar. Ä soñğıları kilep kerügä ber genä närsä belän şöğellänä başladılar. Samar şähär ustavın üzgärtep Samar merın deputatlar arasınnan bilgeläp quyunı maqsat itep quydılar. Cirle yustitsiä orğannarı bu yaña ustavnı terkämägäç Tübän Novgorodtan okrug yustitsiä wäkilläre üzläre kilep, ustavnı terkämägän Anna İwanuşkinanı häm İğor Xrulevnı eştän azat itep üzläre möherne alıp qul quyıp yaña, xalıqqa qarşı ustavnı terkäp kitkännär. Şulay itep, yaña Ustav nigezendä Samar merın deputatlar arasınnan deputatlar saylıy.

Oktäberneñ 25- dä irtänge unnar tiräsendä mäydanğa xalıq ağıldı. Xalıq cıyının citäkçelär üzläre oyıştırğanlığı küzgä bärelep tora ide. Mäydanda kvadratlap- kvadratlap xalıq basqan, qullarında- transparantlar:

“Şähärgä xalıq saylap quyğan mer kiräk!”

“Xalıqqa qarşı Ustav- Samarda demokratiäneñ yuqqa çığuı digän süz.”

“Mer saylaw xoquqınnan ayırmağız.”

“İske Ustav – deputatlar öçen zakon ul.”

Kuybıyşev isemendäge mäydan- ul Samarnıñ Qızıl mäydanı dip äytergä bula. Oktäberneñ 25- dä biredä qartlardan alıp alqa taqqan yegetlärgä qädär, bökräyep barğan äbilärdän alıp yap- yäş qızlarğa qädär mäydannı tutırdılar.

Mönbärgä kütärelüçelär dä törle qatlam keşeläre ide, läkin dä çığışlar eçtälege ber buldı.

Petr Monastıyrskiy çığışı:

“Xörmätle yaqtaşlar, monıñ qädär xalıqnı min mäydanda berqayçan da kürgänem bulmadı. Monıñ qädär xalıq Ciñü könendä genä cıyılğan ide. Bez mitingtan ciñep kitärgä tieşbez. Yaña Ustavnı yazuçılarnıñ töşlärenä Kirgiziä, Gruziä kerä. Bez, Samar şähärendä, mernı xalıq saylap quyu yağında.”

Soñınnan mitingtağılar Rusiä Prezidentı Vladimir Putinğa tübändäge möräcäğätnamäne qabul ittelär.

“Xörmätle Prezidentıbız!

Samarda xalıqnıñ konstitutsion xoquqı – ul saylap quyu häm saylanu xoquqı bozıla. Ber törkem deputatlar Samar merın üzläre arasınnan saylap quya torğan Ustavnı terkädelär. Bu federal' qanunnarğa qarşı häm iske şähär Ustavına da qarşı. Şunısı ğäcäpländerä, deputatlar yaña ustav proyektın matbuğatta bastırmadılar häm xalıq fikeren belmädelär. Bez şähär yazmışın oligarxlar qulına birmibez!

Oktäberneñ 18- dä Tübän Novgorodtan kilep Samarnıñ yaña ustavın terkäp kittelär. Bu bernindi xokuki normalarğa sıymıy. Xalıq cirle üzidarä xoquqınnan mäxrüm itelä.

Rusiä yustitsiä orğannarındağı çinovniklarnıñ pozitsiäläre añlaşılmıy.

Xörmätle Rusiä Prezidentı, Sezdän konstitutsion xoquqlarıbıznı yaqlawığıznı soralabız. Samarnıñ däräcäle, maqtawlı grajdannarınnan torğan delegatsiäne qabul itüegezne sorıybız. Bu delegatsiä Sezgä zur industrial' Samaranıñ çın xälen söyläp biräçäk»,- dielä möräcäğätlämädä.

Oppozitsiä dä oyada qaçıp- posıp yatmıy. Mitingnıñ iñ qızğan çağında xalıq dulqını arasında mäydanda gömbälärdäy qızıl cirlektä yazılğan zur- zur plakatlar kütärelde. Ä andağı yazmalar tübändäge eçtäşlektä ide:

“Limanski- oligarx.”

“Çinovnik- iñ naçar monopolist.”

“Limanski- kit!”

“Toraq- kommunal' xucalığı tarifların xalıq kontrole astına»

Bu plakatlarnı köçle taza yegetlär kütärep tordı, alarnı saqlawçılar tağın da köçleräk häm kübäw ide. Menä şunda xalıqnıñ mäydanda nigä küp ikäne añlaşıldı, çönki yaña ustavqa qarşılar belän yänäşä yaña ustavnı tormışqa aşırırğa etläwçelär dä yänäşä basqannar ikän. Läkin dä Samardağı çäçäk atuçı korrupsiä yaña Duma däwerendä qaysı yaqqa yünäler, monısı älegä bilgesez.

Samarda säyäsi möhit tınıçlıqta tügel. Äle gubernator Titov ta “Rossiyskaya gazeta”ğa birgän äñgämäsendä “regionnarnı oligarxlar qulğa alırğa mataşa” digän fikerne äytkän ide. Säyäsi sizgerlekkä iä bulğan Titov bu süzlärne yuqqa ğına äytmägänder, älbättä. Ataqla finans- sänäğät törkeme Rusiäneñ qayber töbäklärendä üzlärenä kiräk keşene gubernator itep quya aldılar. Samar şähär Dumasına da finans- sänäğät törkeme üzlärenekennän quyaçaqlar bit. Moña qädär et belän mäçe şikelle yäşägän Limanski belän Titov kinät duslaştılar, dimäk ikeseneñ dä ayaq aslarında ut yana.

Qırğızstan, Gruziä, Uqraina variantı Rusiädä ölkä bieklegendä Samarda sınalırmı? Monısın waqıt kürsäter. Mäydanda xalıq küp ide, läkin dä bit küplär üzläre kilmädelär, alarnı mäydanğa bügenge şähär xakimiäte avtobuslarda alıp kilde.

Şamil Bahautdin,Samar

XS
SM
MD
LG