Accessibility links

Кайнар хәбәр

İran prezidentınıñ İzrael turındağı sonğı belderüe xökem itelde


Mäkkädä İslam İlläre Konferensiäse summitına kilgän İran preizdentı Mäxmüd Axmädinejad tağı ber märtäbä şau şuğa säbäp buldı. Üktäber ayında İzraelne xaritadan sörtep taşlarğa kiräk dip äytkän Axmädinejad bu märtäbä Holocaustnı şik astına quyıp, yähüd däwläten yevropağa küçerergä kiräk dip beldergän . Anıñ bu süzläre xalıqara cämäğätçelek tarafınnan xökem itelde.

BMO,AQŞ ,Yevropa İlläre häm İzrael Axmädinejatnıñ sonğı komentarlarına şok buluların äytte. Mäkkädä İslam İlläre Konferensiäsenä kilgän Mäxmüd Axmädinejad mätbuğat oçraşuı waqıtında ''qayber yevropa illäre ikençe böten dönya suğışı waqıtında Hitler 5 million yähüdne yandırdı'' dip däğwä itälär. Alar bu fikerne kire qaqqan keşelärne xökem itep törmägä yabalar dip söyläde.İran prezidentı däwam itep, gerçe bez moña ışanmıybız, ämma yevropalılar äykännären döres dip qabul itik..äydägez zionistlarğa Yevropada Germaniä yäisä Austriädä cir birik , bez moñı yaqlar idek dip äytte. Axmädinejad şuşı süzlärennän ike atna elek kenä İzraelne xaritadan sörtep taşlarğa quşqan ide. Älbättä anıñ sonğı süzlärenä dä reaksiä kisken buldı. İzrael tışqı eşlär ministrı Silvan Shalom ,İran rejimı İzraelne cimerü mäqsatın quyğanlıqtan anıñ atom qoralı eşläp çığaruı tuqtatılırğa tieş. Shalom:

Yevropa illäre häm Russiä İrannnıñ atom programması turındağı qatırğısın İminlek Şurasına tapşıru eşendä amerikannarğa quşılırğa tieş. Küpme tizräk bulsa , şul qädär yaxşıraq.

AQŞları da Axmädinejadnıñ komantarların xökem itep çıqtı. Däwlät departamentı süzçese Adam Ereli sonğı işarälärne şaqqattırğıç dip äytep bu xalıqara cämäğätçelektä beräwne dä İran xökümäte bu cämğiätneñ cawaplı äğzası bularaq eşliäçäk digän ömed uyatmıy dide .Aqyort Axmedinejadnıñ süzläre , ni öçen Amerikanıñ İrannıñ atom qoralı eşläwe tuqtatılırğa dip uylawın kürsätep tora dip belderde.BMO general sekeratrı K.Annan da yazulı belderüendä bu tör işarälärgä şok buluın äytä. Tänqit süzläre Yevropa illärennän şulayuq Yevropa Berlege prezidentı Britaniädän dä işetelde. Tışqı eşlär ministrı J.Straw , Axmädinejadnıñ işarälärnä '' sivilazitsiäle säyäsi debatlarda urın yuq dip äytte

Qayber küzätüçelär fikrençä, Axmädinejad İran häm başqa urınnardağı üzen yaqlawçı qatı qul säyäsäte taraftarların şatlandıru öçen belän torıp şundıy belderülär yasıy. İranlı veteran jurnalist Masud Behnoud ,Axmädinejad İzraelne xaritadan sörtep taşlarğa çaqırğannan soñ radiobızğa birgän ängämädä anıñ bu komentarları bik uylanıp äytelgän digän ide. Behnoud:

İran televidiniäsendä süzläregez xalıqara şauşuğa säbäp buldı dielgäç, Axmädinejad ''ägär dä başqalarınıñ da äytäse süzläre bar ikän alar äytergä tieş, ul süzlär telgä alınırmı qararbız'' dip söylägän ide.Min Axmädinejad şau-şuğa säbäp bulırğa teli ide dip uylim, ul radikal dönyada üzen tanıtırğa teli, minemçä ul mäqsatına ireşte

Suğut Ğäräbständä Arab News isemle basmanıñ muxarrire Faisal Ali süzlärençä Axmädinejadnıñ İzraelne Yevropağa küçerü fikerläre sumitta ällä ni iqtibar cälep itmäde. Ali:

Ul bu süzlären summitta tügel , ä ayrım televidiniägä birgän ängämdä äytte .Reaksiägä kilgändä monda beräw dä alqışlamadı, xuplamadı qıyulandırmadı.Älbättä uramda reaksiä bulaçaq, çöbnki yaqın könçığışta fälästinnär mäsäläse möhim dip radiobızğa söyläde suğutlu jurnalist Faisal Ali.

İranda Axmädinejad süzläre qänäğätsezlekkä säbäp bulaçaq .Qayber räsmilär häm reformaçılar prezident Axmädinejadnıñ tupas süzläre, xalıqara mäsälälärneñ neçkäleklären belmäwe İrannıñ milli mänfäğätlärenä zian kiterä dip qarıy. İrannıñ yuğarı ruxi citäkçese Ayatollah Ali Xameney ütkän ayda anı yaqlap , ilbaşın tänqitläwdän tuqtalığız dip äytkän ide. färidä xämit
XS
SM
MD
LG