Accessibility links

Кайнар хәбәр

2005: Bush idaräse öçen awır yıl buldı


Yıl axırı yaqınlaşqanğa ütep baruçı yılnı küzdän kiçerep, näticälär yasaw ğädäte bar.. Bez dä bügen "2005 yılğa küzätülär" şälkemen başlap cibäräbez, xörmätle tıñlawçılar. Şälkemneñ berençe yazması dönyanıñ iñ qüätle ile häm anıñ citäkçese turında bulır. İke süz belän äytkändä, 2005 George Bush öçen ber dä ciñel bulmadı.

Tarixtan kürengänçä, ike tapqır rättän amerikan prezidentı bula alğan keşeneñ yazmışı ciñel tügel. Dälil itep Nixonnıñ Watergate, Reagannıñ İran-Contra, Clintonnıñ Monica Lewinsky cancalların kiterep bula. Bush ta çığarma tügel axrı. 2004neñ Noyäberendä qabat prezident bulıp saylanğaç, ul saylaw aldı kampaniäsendä qazanğan säyäsi kapitalın ikençe 4 yıllıq möddätendä qullanaçağın äytkän ide.

Tik bu 4 yılnıñ berençesen Bush saqlanuda ütkärerde diärgä bula. Respublikan partiäseneñ yuğarı räsmiläre qırın eşlärdä ğäyeplände, Küzläw İdaräseneñ yäşeren agentı faş itelde, vitse-prezident Dick Cheney yärdämçese Lewis Libby häm Bushnıñ üzeneñ säyäsi kiñäşçese Karl Rove yalğanda totıldılar. Qayber küzätüçelär fikerençä, monıñ işe cancallar Bush administratsiäsenä qimmätkä töşä ala. Bush Texas ştatında gubernator bulıp eşlägändä bu ştatta Respublikan partiäsen citäklägän Tom Pauken süzlärençä, "Administratsiäneñ xäle şaqtıy möşkel. Vitse-prezident, Aq yortnıñ baş säyäsi kiñäşçese.. Mondıy wazifalar belän bäyle cancallar prezidentnıñ mödäte betkänçe ük şartlap bar administratsiägä tarala ala."

American Enterprise İnstitutında ölkän möğallim Norman Ornstein süzlärençä, iñ qızığı şul, bu cancallarnı ciñel genä buldırmıy qalıp bulır ide. "Mondıy oçraqta keşelär säyäsi awırlıqtan qaçırğa tırışa. Yalğanlıy başlıy, kiräkmägän süzlär söyli. Näticädä tikşerülär başlana, eşlär xökemgä qädär barıp citä" di ul.

Monnan tış 2005 yılda Bush administratsiäse Katrina ğarasatına äzersezlek öçen ğäyeplände. Ike ay elek Ğiraqta häläk bulğan amerikan xärbiläre sanı 2 meñne uzıp kitte. Soñğı fiker beleşülärgä kürä bügen amerikanarnıñ 40%tı Ğiraq suğışına qarşı çığa.

Washingtondağı Cato institutı belgeçe Patrick Basham süzlärençä, menä şuşı cancallar, xatalar, kötelmägän waqiğalar barısı bergä Bush öçen köçle dawıl bula ala.

Xäyer, 2005neñ tiskäre näticäläre Bushnıñ üzenä inde zıyan itmäs sıman. Quşma Ştatlarda 3 möddät prezident bulıp bulmıy. Ä menä anıñ Respublikan partiäsenä zıyan kilergä mömkin. Tik bu Demokratlar partiäsenä bäyle bulaçaq. Demokratlar Respublikannarnıñ xataların faydalana alırmı- yuqmı. Älegä alar ildäge mäsälälärdä ber fikerdä torsa, şul uq Ğiraq suğışına qarata törle qaraşlarda toralar.

ali gilmi
XS
SM
MD
LG