Accessibility links

"Seber tatarları tarixına säyäxät" turizm programmasına keräçäk


Tobol şähärendä uzğan “Seberdä islam sivilizätsiäseneñ tarixı, ğoref-ğädätläre häm bügenge xäle” dip atalğan fänni-ğämäli konferensiädä qatnaşqannar tatar tübätäye kigän yäş yegetlärneñ oyıştıruçılarğa yärdäm itep yörüenä ixtibar itte. Bu konferensiä Sebergä islamnıñ ütep kerä başlawına 610 yıl tuluğa bağışlandı. Uzğan çığışıbızda äytkänebezçä, çaranı Tömän töbägeneñ tatar ictimağıy oyışması “Miras” ütkärde. “Miras” älegä yäş oyışma. Anıñ räsmi terkälüe dä sintäber ayında ğına buldı. Oyışmanıñ küpçelege, tübätäyle yegetlärneñ süzlärençä, qırıqlabı yäş yeget häm qız. Şuşı qısqa ğına waqıt eçendä alar närsä eşlärgä ölgergännär soñ? Başta üzläre belän tanışıyq.

- Данияр Ахметов, Новосибирская академия водного транспорта. Я, Ринат Рыханов, медицинский колледж. Назаров Назар, медколледж. В нашей организации около 40 человек молодежи. Наша цель возобновить культуру, духовные ценности нашего народа. Сейчас собираемся возобновить преподавание родного языка в школах. Вот мы установили баннеры. Это единственные баннеры в нашем Тюменском регионе на татарском языке. Там написано: «На сибирской земле будем жить счастливо и дружно». Есть федеральный закон и он гласит, народы, проживающие компактно имеет право устанавливать географические названия на своем родном языке. Здесь компактно проживает сибирские татары. Думаем устанавливать географические названия и на своем родном языке.

“Miras” tatar ictimağıy oyışması yäşläre äytkän banner, yäisä zur taqta İrteş yılğasın çığıp tawğa kütärelgäç, Tobolğa kerä torğan yulğa quyılğan. Anda “Tuğan seber cirebezdä bergäläşep, şatlanıp yäşärgä yazsın!”- dip yazılğan. Yazunıñ ğömere ozın bulsa, ozaqlamıy Tobol şähärenä ağılaçaq turistlarnıñ da ixtibarın cälep itäçäk. Äle yaña ğına Tobol şähäre Mäskäw, Peterbur häm başqa zur qalalardağı tur şirkätlärneñ wäkillären qabul itte. Alarğa kiläçäktä turistlarnı seber cirenä cälep itü mömkinlekläre kürsätelde. Bu proyıqtta Seber tatar mädäniät üzäge dä çitä qalmadı. Üzäkneñ muzey bülege belgeçe Rawilä Kutumova häm mädäniät bülege belgeçe Rimma Xäbiryanovanı tıñlıyq äle.

- Bezneñ proyekt “Seber tatarları tarixına säyäxät” dip atala. Bu säyäxät tarixtan başlana Küçem xan häm Süzge xanbikä zamannarınnan. Süzge xanbikäne 15 yäşlek mäktäp uquçısı Adiä Xäkimova uynadı. Annan soñ bez xalqıbıznıñ bäyrämnären, ğoref-ğädätlären: “Sabantuy” nı, “Kiçke uyın”, “Awlaq öy”lärne kürsättek. Här bäyrämgä 2-3 minutlap waqıt birelde. 40 minut eçendä turistlar üzläre milli aşlar: käpäs bawırsaq, käreş onaşı, it pälmäne, pärämäç peşerep aşap ta qaradılar, borınğı äbi-babalarıbız niçek may yazğan bulsa may yazdılar, qul tegermänendä on tarttılar. Bu proyıqt tormışqa aşsın disäk, İrteş belän Tobol yılğaları quşılğan urında tatar öye tözelergä tieş. Turistlar balıqlar totıp, munçalar kerep bezneñ ğoref ğädätlär belän yaqınnanraq tanışa alsın öçen. Bu proyıqtnı äzerlägändä mädäniät üzägeneñ böten keşese- 50 läp xezmätkär qatnaştı. Çittän dä keşelär çaqırdıq. Ber ay buyı yoqlamadıq diärgä bula.

Seber tatarlarınıñ kön küreşenä säyäxätne äzerlägän tatar mädäniätı üzäge xezmätkärläre bu icadi xezmätläre böre bulıp qına qalmıyça, citärlek däräcädä finanslanıp çäçäk atsın ide dip telilär. Qırıq minutlıq aldınğı tamaşa öçen genä dä alar 50 meñ sum aqça sarıf itkännär.

Nail Alan, Tömän

XS
SM
MD
LG