Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä ğädäti qoral kileşüennän çıqtı


Mi-171 boralağı
Mi-171 boralağı

Çärşämbegä qarşı töndä Rusiä Yewropada ğädäti qoral turındağı kileşüdä qatnaşuın tuqtattı. Räsmi Mäskäw belderüençä, salqın suğış çorında tözelgän bu kileşü bügenge taläplärgä cawap birmi, ä anıñ yañartılğan ölgesen NATO illäre raslarğa telämi. Waşington Kremlneñ bu adımına ükeneç belderde.

12 dikäberdä Rusiä tışqı eşlär ministrlığınıñ internet säxifäsendä räsmi belderü elende. "Salqın suğış çorında imzalanğan kileşü bügenge Yewropa çınbarlığına häm bezneñ iminlek mänfäğätlärenä cawap birüdän tuqtadı... Östäwenä NATO illäre bu kileşüneñ ruxına wä xärefenä turı kilmägän adımnar yasıdı" dielgän anda.

Rusiä prezidentı Vladimir Putin bu turıda april ayında uq, yıllıq yullamasında kisätkän ide. "Bezneñ partnerlarğa da, süzdä tügel, ğämäldä, hiçyuğı Yewropada, qoral kimetügä öleş kertergä waqıt. Alar bit arttıra ğına. Bu mäsäläne Rusiä-Yewropa şurasına tikşerergä täqdim itäm. Näticä bulmasa, kileşüne ütäwdän tuqtarğa täqdim itäm" dide Rusiä prezidentı.

150 kön kötkännän soñ 14 yüldä Putin kileşüne tuqtatu turında qarar çığardı.

1990 yılda NATO häm ul çaqtağı Warşaw kileşüe illäre arasında distä yıl söyläşülärdän soñ imzalanğan bu dokument älegä qädär Yewropa iminlegeneñ nigez taşı sanala ide. Ul Atlantik okeannan alıp Ural tawlarına qädär ike tarafnıñ da qoral urnaştıruına çikläwlär sala, daimi tikşerülär ütkärergä mömkinlek birä ide.

Sovetlar berlege cimerelgäç kileşü üzgärtelde, 1999 yılda İstanbulda ütkän oçraşuda yañartılğan ölge tözelde. Ämmä anı älegä qädär 4 kenä il imzaladı: Rusiä, Ukraina, Belarus höm Qazaxstan. NATO illäre başta Mäskäwne İstanbulda birgän wäğdäsen ütärgä, Moldova häm Gruziädän ğäskären çağırarğa taläp itä.

"Töp qarşılıq xäzer Moldova, - di Novaya Gazeta küzätüçese Pavel Felgenhauer, - Rusiä andağı ğäskären çığarırğa telämi. Prezident Putin häm başqa räsmilär Könbatışnıñ monı taläp itergä xoquqı yuq di. Ä üzlären anda ğäskär totırğa xoquqlı dip sanıy."

Räsmi Waşington Mäskäwneñ kileşüne tuqtatıp toru qararın xata dip bäyäläde. Sişämbedä däwlät sekretareneñ Yewropa häm Yewraziä mäsäläsendä yärdämçese Daniel Fried monı här taraf öçen "ükeneçle" adım dip atadı.

Bu qarşılıq alğa taba nindi yünäleş alır, älegä bilgesez. Diplomatik tırışlıqlar däwam iter sıman. Belgeçlär fikerençä, Mäskäwneñ bu adımı, säyäsi qarşılıqnı arttırsa da, xärbi küzlektän qarağanda, wazğiätne ällä üzgärtergä tieş tügel.
XS
SM
MD
LG