İran räsmiläre anı äxlaqi bulmağan agımnarğa qarşı çaralar bularaq atıy. Tähran polisiäsenen, soñgı waqıtta başlağan “dini häm äxlaqi bulmağan” agımnarğa köräş xäräqäteneñ berençe könnärendä, yaqınça 430 internet kafesına häm çäyhanalärgä tentülär bulğan. İran däwlät matbuğatı bu xaqta, Polisiäneñ 170 internet kafe xucasına kisätü yasalğanıñ häm monnan arı 25 kafenın da yabıluı xäbär itte. Yabu säbäbläre arasında, sanaqlarda äxlaqi bulmağan uyınnar qulanu häm kileşmägän räsemnär saqlaw.
Hassem, Tähranda yaña ğına yabılğan internetkafelärneñ berseneñ xucası. Hassam azatlıqqa, sanaqlarnıñ bersendä, polisiänen xatın-qızlar da bulğan ğailä äğzälare belän töşerelgän fotolarnı tabıp - aña bäylänä başlawı turında bolay añlattı:
“Bezneñ sanaqtağı tartmalar eçendä ğailä räsemnäredä saqlanğan. Alar minnäñ bu yanında torğan xatın-qız kem dip soradılar. Barı tik şul şäxsi fotolarnıñ sanaqta saqlanuı öçen 3-4 köngä kibet yabarğa quştılar. Polisiäneñ basımnarı muyınğa qadär inde, bu tuydıra başladı häm böten keşe dä alardan zarlana, nişärgä belmibez”
Mondıy ğayepläwlärdän, aralarında xatın-qızlarda bulğan 23 keşe qulğa alıngan.
Soñgı yıllarda barı tik Tähranda tügel, İrannıñ başqa şähärlärendä internet kiñ qullanıla başlandı. Däwlät räsmiläre alar sanıñ, il xalqının 60 % täşkil itä dip kürsätsä, xalıqara küzätüçelär, qaysı ber awıllarda äle elektr da bulmawın iskä alıp küpertelgän bu sannı 20 % dip sanıy.
İnternet kafelärgä yörgännärneñ zur öleşen yäşlär täşkil itä. Alar uyın uynarğa, xatların uqıp çığarga yäisä qaysı ber internet bitlärendäge chat yäisä bloglarğa qatnaşırğa kerä. Qaysı ber İranlı jurnalistlär isä, soñgı çaralar bigräktä alternatif xäbär häm mäğlümätlärne beleşergä telägän zıyalı häm irekle cämğiätne çikläw maqsatında buldırıla di.
Şul isäptän moña oxşaş çaralar elek tä bulğan ide. Üktäbr ayında da, Tähran kitap kibetlärenä, kitap satılğan urınnardağı eşlägän kafelärne 72 säğat eçendä yabırğa digän färman cibärelgän ide. Säwdä-satu eşlärennäñ cäwaplı, däwlät räsmiye Amakin-i Omami bu çaranı, kitap satılğan urınnarda kafelarnıñ eşlätü qanunsız räweşdä säwdä berläşterü bularaq tıyıla dip añlatqan ide.
İran xaqimiäte şul uq waqıtta, pornografik saytlar kebek äxlaqsız sanalğan saxifälärneñ dä yabıluın belderä.
İrandağı bäysez eşlägän jurnalistlär äytüenä qarağanda, şul uq waqıtta qaysıber bäysez mäğlümät birä torğan saxifälär belän bergä, säyäsi häm şäxsi säxifäe adreslarına kerep bulmi ikän. Şul isäbdän Azatliqnıñ farsi telendä eşlägän adresı, radioferda.com da.
Tährandağı internet kafesı xucası, Hassem, İranda internet saxifälärnen kontroldä totuı, internetnıñ tizlegenä dä ziyan kiterä, internet inde 50 % äkerenäyde di.
Hassem, idarä ni internetnı kontroldä totar öçen ni eşlämäsen, yäşlär barıber çiklär aşa uzıp üz telägän saxifälärenä kerü yulın tabaçaq di.