Accessibility links

Кайнар хәбәр

Äfğan jurnalistı dinne kimsetkäne öçen ülemgä xökem itelde


Äfğanstandağı ber mäxkämä dinne kimsetü ğayebe belän yäş ber jurnalistnı ülemgä xökem itte. Xalıqara media törkemnäre Jurnalist Säyet Perwiz Kambaxşnıñ, gazeteda yazılıp çıqmağan yazuı öçen ülemgä xökem itelüenä tänqit belderä.

Parijtä urnaşqan matbuğat ireklegen küzätü törkeme başlığı bu qararğa şaqqatuın belderde. Küzätü törkemendäge xäbärçelär Prezident Qarzayine, wazğiätne tözätergä çaqıra.

23 yäşlek jurnalist Säyet Perwiz Kambaxşnıñ ğailäse, tönyaqtağı Mazar-ı Şärif şähärendä bulğan mäxkämäneñ yabıq işeklär artında baruın, äle mäxkämä waqıtı turında xäbärläre dä bulmawın söyli.

Sayetneñ enese, Yaqup İbrahimi, mäxkämä qararının ğadel tügel, anı yaqlar öçen advokat ta birelmäde dip belderde radiobızğa.

Bälx universitetında uqığan Kambaxş, Cihan-ı näw yäğni yaña dönya isemle ber gäcittä eşli bulğan. Kambaxş, üktäbr ayında islamnıñ xatınnarğa qarata möğamäläsen tänqitlägän qarşılıqlı mäqaläse säbäble qulğa alınğan ide. Bu maqaläne Kambaxş yazğandır dip farazlana. Läkin ul bu maqaläne üze yazmawın, anı İran internet saxifäsennän küçerep aluın belderä. Ul internettän alğan bu mäqalne universitettäge dusları belän büleşkän bulğan.

Mäxkämä utırışında, däğwäne qarağan 3 keşe, bu maqaläneñ dinne kimsetüen raslıy.

Jurnalistneñ ülemgä xökem itelüenä isä qarşılıqlar il eçendä häm xalıqara cämäğatçelektä arta.

Äfğanstan bäysez matbuğat oyışması başlığı bu mäxkämä qararın citdi tänqiytläde.

Oyışma başlığı Rahimullah Samandar bu qarar il konstitusiäsenä xilaflıq kiterä di.

”Äfğanstandağı bäysez matbuğat oyışmaları barsıda bu qararğa qarşılıq belderde. Bu qanunğa turı kilmi. Ğadel wä döres tügel. Çönki ul Äfğanstan qanun häm konstitusiäsenä dä turı kilme.”

Çiklärne tanımağan jurnalistlär oyışması da şulay uq bu qararnı tänqitlägän matbuğat oyışmaları arasında. Parijdä urnaşqan oyışma, Qarzayine kiçekmästän bu xaqta çaralar kürergä çaqırdı.

“ Äfğan qanunlarına tayanğan ber mäxkämänen qanundağı irekle süz äytü qanunın sanğa suqmıyça mondıy qararlar aluı bezne bik şaqqattırdı”

Bälx wilayät mäxkämäse baş xaqime, General Xafizullah Xalidyar isä däğwäne bolay añlata:

“Bu keşe xoquqları, matbuğat yäisä süz ireklegen bozu tügel. Ul dini qimmätlärene mısqılladı. Anıñ xatası jurnalizm qısalarında tügel. Ul dinni kimsette. Ul qorändäge ayätlärne yalğış täfserläp anı başqalarğa tarattı. Barlıq ğalimnär anıñ bu ğamälenä tänqit belderä.”

Läkin qayber ğalimnär aña birelgän xökemne dini qanunğa qarşı dip sanıy. Misırdağı äl Äzhär universitetında şäriğat belgeçe Ğabdullah Atayine tıñlıytq:

“Şäriğatkä kürä, bu keşe bu mäqaläne yazmadım dip äytä ğayepläwne inqar itä ikän, ber kemnen dä anı qulğa alıp soraştırular ütkärergä xättä anı ğayeple çığarırğa tırışırğa xaqı yuq.”

Bälx wilayät mäxkämäse baş xaqime, General Xafizullah Xalidyar, Jurnalistlär alınğan qararnı tänqitläw yäisä ğayeplene yaqlaw öçen çaralar kürgän oçraqta alarnı qulğa alu belän qurqıttı.
Läkin kilgän xäbärlärgä qarağanda, qurqıtularğa qaramastan, jurnalistlärneñ Kambaxşnı yaqlaw öçen jurnalistneñ öye aldında cıyıluları belderelä.
XS
SM
MD
LG