Sarançalarnıñ yıllıq küçenüe, xäzer dönyada bolay da kiyerenke bulğan aşamlıq problemın tağın da arttırmas mı digän borçıu tudı.
Sarança yawı üzäk aziada här yıl sayın oçrıy torğan xäl. Läkin bıyıl salqın qış şartlarınnan soñ bulğan sarnaça yawları, xäzer igençelärne ikelätä qayğığa saldı.
Sarançalar yıl sayın könyaqtan tön yaqqa taba küçenä. Alar küçengän çaqta aldına oçrağan basularda böten egen häm aşıy alırlıq äyberlärne aşap beterä. Basulardağı böten äyberne seberep aşap yulına däwam itkän sarançalar, artlarında buş basular ğına qaldıra.
Läkin bıyıl qatı qış şartları säbäple igennär mullap üsmi. Häm küçü yulında tuqlana almağan sarançalar, azıq ezläp tağın da tönyaraq kitä başladı. Üzäk aziağa yünälgän sarançalar, açlıqtan xäzer mamıq häm yäşelçä basularına da höcüm itä başladı.
Sarança yawları berençe bulıp april aylarında Tacikstanğa kürelä başladı. Şul waqıtta uq xalıqara yärdäm oyışmaları bıyıl sarança yawının elekke yıllarğa qarağanda kübräk bulaçağı turında kisä başlağannar ide.
Taciqstanda 220 meñ hektarlıq basu sarança höcümennnän ziyan kürde. Kırğızstanda 50 meñ , ä Qazaqstanda isä 200 meñ hektar cir ziyan kürde.
Ziyan kürgän illärdän berse Qırğıztannıñ awıl xucalığı häm su eşläre ministrı Artıqbay Argınbayev, xäzerge waqıtta üzäk aziağa bulğan sarança yawının bik qurqınıç şuña anı tuqtatu mömkinçelegenen bik az buluı turında äytte:
Tönyaq Afrika (Maroko) sarançası“Bu Marako yaqlarında kübräk oçrıy torğan sarança yawı häm bik ziyan birä. Xäzer alar Üzäk azianı urap aldı. Millionlağan sarança bergä cıyıla da küçä başlıy. Häm alar bik tiz örçelär. Ber sarançadan yaqınça 500 sarança örçi. Ägär dä hawa şartları uñaylı ikän, ber sarança yomırtqası 10 yılda artıq saqlana ala.
Taciqstanda älege problem belän köräş öçen xärbilärne cälep itä. Sarançadan qotılunıñ iñ yaxşı çarası ağulaw, läkin bu qadär küp sarançanı ağulaw Üzäk azia illäre öçen qimmätkä töşä.
Bu uñaydan, BMO belän bergä xalıqara yärdäm oyışmaları älege wazğiyatne xäl itär öçen Üzäk azia illärenä quldan kilgänçä yardäm itärgä tırışa. Läkin qayber cirlärgä inde yärdäm itär öçen soñ.
Älege ziyannın şulay uq turıdan turı mal asrawğa da yoğıntısı bar. Kiläse qış aylarında bazarlarda aşamlıq problemına östäp, aşamlıq bäyäläre belän bergä it bäyäläre dä artmas mikän digän borçı tua.
Sarança yawı üzäk aziada här yıl sayın oçrıy torğan xäl. Läkin bıyıl salqın qış şartlarınnan soñ bulğan sarnaça yawları, xäzer igençelärne ikelätä qayğığa saldı.
Sarançalar yıl sayın könyaqtan tön yaqqa taba küçenä. Alar küçengän çaqta aldına oçrağan basularda böten egen häm aşıy alırlıq äyberlärne aşap beterä. Basulardağı böten äyberne seberep aşap yulına däwam itkän sarançalar, artlarında buş basular ğına qaldıra.
Läkin bıyıl qatı qış şartları säbäple igennär mullap üsmi. Häm küçü yulında tuqlana almağan sarançalar, azıq ezläp tağın da tönyaraq kitä başladı. Üzäk aziağa yünälgän sarançalar, açlıqtan xäzer mamıq häm yäşelçä basularına da höcüm itä başladı.
Sarança yawları berençe bulıp april aylarında Tacikstanğa kürelä başladı. Şul waqıtta uq xalıqara yärdäm oyışmaları bıyıl sarança yawının elekke yıllarğa qarağanda kübräk bulaçağı turında kisä başlağannar ide.
Taciqstanda 220 meñ hektarlıq basu sarança höcümennnän ziyan kürde. Kırğızstanda 50 meñ , ä Qazaqstanda isä 200 meñ hektar cir ziyan kürde.
Ziyan kürgän illärdän berse Qırğıztannıñ awıl xucalığı häm su eşläre ministrı Artıqbay Argınbayev, xäzerge waqıtta üzäk aziağa bulğan sarança yawının bik qurqınıç şuña anı tuqtatu mömkinçelegenen bik az buluı turında äytte:
Taciqstanda älege problem belän köräş öçen xärbilärne cälep itä. Sarançadan qotılunıñ iñ yaxşı çarası ağulaw, läkin bu qadär küp sarançanı ağulaw Üzäk azia illäre öçen qimmätkä töşä.
Bu uñaydan, BMO belän bergä xalıqara yärdäm oyışmaları älege wazğiyatne xäl itär öçen Üzäk azia illärenä quldan kilgänçä yardäm itärgä tırışa. Läkin qayber cirlärgä inde yärdäm itär öçen soñ.
Älege ziyannın şulay uq turıdan turı mal asrawğa da yoğıntısı bar. Kiläse qış aylarında bazarlarda aşamlıq problemına östäp, aşamlıq bäyäläre belän bergä it bäyäläre dä artmas mikän digän borçı tua.