Accessibility links

Кайнар хәбәр

Xac tämam – moselman dönyası Qorban ğäyeten bäyräm itä


Söğüd Ğäräpstanında xac qıluçı xacilär belän bergä bügen bar dönya möselmannarı Äyd Äl-Ädha – Qorban ğäyeten bäyräm itä. Xac tämamlanuın bilgelägän bu bäyräm İslam dönyasında iñ möhim bäyrämnerneñ berse bulıp tora.

Düşämbe könen Ğäräfä tawında doğa qılıp ütkärgän 2 million-yarım çaması möselman sişämbe irtäsendä Camaraat küperenä ağıldı. Mözdälifä qalquılığında cıyğan 7 taşın Şaytannı ğäwdäländergän 3 bağanağa atıp, tazarınu, paqlanu öçen.

Söğüd Ğäräpstanında ingliz telendä çığa torğan "Arab News" gäzite möhärrire Fäyzal Ali anda kürgännären bezgä telefon aşa söyläde: "Meñlägän keşe bar yaqtan Camaraat küperenä taba ağıla. Älegä bälä-qazalar yuq. Alar şaytanğa taş ata, bu çistarınu bilgese, şunnan soñ härkem üz torağına taba kitä."

Şaytanğa taş atu xacnıñ iñ qurqınıç yolalarınıñ berse sanala. Camaraat küperendä xasil bulğan eteş-törteşlär näticäsendä öçençe yıl 250, 1990 yılda meñ-yarım çaması keşe basılıp ülgän ide. Uzğan yıl Söğüd räsmiläre taş atunı ciñeläytü öçen bağanalarnı zurayttı. Fäyzal Ali süzlärençä, bıyıl tağın berniçä üzgäreş bar. Camaraat tiräsennän bar kibetçeklär alınğan, avtobus-maşinalar yaqın kiterelmi. Taş atu urınına barı tik xacilär ütkärelä.

Tärtip saqlaw eşlärenä Säğüd räsmiläre 60 meñ iminlek xezmätkären cälep itkän.

Taş atu yolasınnan soñ xacilär qorban çalu öçen Mäkkägä yünälä. İsmäğil ulın Allahı täğälägä qorban itergä äzer bulğan İbrahim päyğämbärne iskä alıp. İzge kitapta yazılğança Allahı täğälä malaynı bärän yä sarıq belän alıştırrığa quşqan. Maxsus qorban çaluğa dip bıyıl Söğüd Ğäräpstanına millionnan artıq sarıq kieterlgän. Başqala Riad bazarı törle yäştäge bärän-sarıqlar belän şıplap tulğan. Malğa qul kütärergä telämäwçelär maxsus kupon satıp ala ala, xökümät tarafınnan bilgelängän maxsus itçelär monı alar isemennän başqaraçaq.

Mal çalu waqıtı Söğüd waqıtı belän köndezge 10da tämamlandı. Şunnan soñ xacilär aq ihramnarın salıp ğädäti kiemgä kienä. İrlär başların qıra, xatınñ-qızlar ber uç çäçen kisä – aqlanu-paqlanu, ğönahlardan arınu, yañadan tuu bilgese.

Nixayät xacnıñ soñğı yolası – 5 namaz waqıtında Mäkkäneñ Cämiğ mäçetendäge Qaaba taşı tiräli äylänü. Qaaba taşı tiräli keşe ağımı Äyd Äl-Ädha – Qorban bäyrämeneñ başı.

Fizik yaqtan ciñel bulmasa da, xacilär xac yolasın tormışlarında iñ güzäl xätirä dip sanıy. Dönyanıñ törle yağınnan urtaq ber maqsat belän millionlağan möselman cıyılğan.

"Bu iskitkeç, millionlağan keşe ber urında, härkem tınıç, şat, bäxetle. Alar arasında ber nindi ızğış bula almıy," di Quşma Ştatlardan kilgän Möxämmät İlahi.

Äyd Äl-Adha xacğa barmağan möselmannar öçen dä tirä yaqtağılarğa, moxtaclarğa yärdäm itü forsatı bulıp tora.

Ruxanilar bu könne mäçetlärdä wäğäz uqıy. Dönya citäkçeläre mö''minnärne bäyräm belän qotlıy. Möselman illärneñ kübesendä Qorban bäyräme 3 kön däwam itäçäk.

Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG