Accessibility links

Кайнар хәбәр

Qorıltay Ğosman İsxaqinı öçençe qat möfti itte


Tatarstan möselmannarı Qazanğa Qamal teatrına 3 qat cıyıla. . Berençe berläşterü qorıltayı 1998 yılda ütkän ide. Ul çaqta Ğosman İsxaqi möfti bulıp saylandı. 4 yılğa diep. Annarı, 2002 dä yänä ikençe qorıltay ütte. Anda da Ğosman İsxaqi möfti bulıp saylandı. İnde menä anıñ sigez yıl möfti bulıp eşläwe tämamlanıp kilgändä, yaña qorıltay cıyıldı.

Döresen äytergä kiräk, Tatarstan möselmannarı, ber möfti saylar öçen genä cıyılmıy. Anda, ni eşlängän, ni eşlärgä kebek sorawlarğa da cawap ezlänä. Monısı teoritiçesky, urıs äytmeşli. Ä çınlıqta isä, Diniä näzaräte, äzer buqçalarğa, äzer dokumentlar, äzer qararlar häm inde, aldan planlaştırılğan äzer ssenariy täqdim itä. Häm şunnan uñğa-sulğa çığu yuq. Ä awıl-qar'yalardan kilgän imamnar mandatların kütärep utıralar

3 qorıltay, düşämbedä Qazannıñ qamal teatrında buldı. Teatrnıñ tirä yağında, militsiä kordonı çornap alğan, çit –yatlarnı eçkä ütkärmi. Çaqıru käğäzeñ bulsa, nıq tikşerülärdän soñ, pojaluysta, eçkä üt. Ä bolay yuq. Xäzerge möfti Ğosman İsxaqidan qänäğät bulmağan milli xäräkät wäkilläre genä, teatrnıñ ber yağında piket quyğan. İrtänge sigezdä, taläplär belän çıqqannar, Ğosman İsxaqinıñ öçençe qat möfti bulıp saylanuın telämilär.

Ä qorıltay, üze, wäğdä itelgänçä irtänge tuğızda açılıp kitte. Yäşel Üzän mullası Ğäbdelxämit Zinnätullin Qor’än uquı belän.

Qor’än uqıldı, inde nıq awaıru bulğan, xälsezlängän, qazıy, tanılğan mäğrifätçe Ğäbdelxak Samatov qorıltayğa izge doğalar qılıp, xäyer fatixa da birde, läkin, tawış cıyınnıñ berençe minutlarınnan uq başlandı disäñ dä bula. Qorıltay kön tärtibendä qaralğan mäs'älälär belän, möftilekkä kandidat, Ğabdulla Ğaliulla kileşmäwen belderde.

Läkin mondıy uq borılış kötmägän dini näzarätneñ saqçıları. Ğabdulla xäzrätne minbärdän qayırıp ala yazdılar. Ğabdulla xäzrät, qorıltay äzerlege barışında möftilekkä ike yaqtan da keşelär kertelmäde dip beldergän ide elegräk. Çınlap ta, oyıştırıp yörüçelär, ğämäldäge möfti Ğosman İsxaqi yarannarı, yäki Rusiä islam universitetı şäkertläre. Alar oyıştıruçılar da, säxnädän uñaysız keşelärne alıp taşlawçılar da.

Ğämäldäge möfti, Ğosman İsxaqi ber säğät buyına xisap tottı. Barlığı dini näzarätkä dürt yıl buyına 36 million aqça kergän ikän. Şunıñ zur küpçelege awıllarda mäçet-mädräsälär tözügä kitkän. Qorıltay axırındaraq, möfti, äle Rusiä islam universitetı isäp-xisabı aşa da eşläwen belderde. Gäräp illärennän finanslanuçı bu universitet digän uqu yortınıñ qaznasın tikşerü qorıltay qaramağında tügel anısı.

Qorıltayda Tatarstan räsmiläre isemennän dä qotlawlar buldı. Prezident Şäymiev qotlawın berençe vitse-premyer Rawil Moratov uqıdı

Audio

Qorıltayğa äzerlek barışında uq, qayber matbuğat çaraları Mintimer Şäymiev, respublika möselmannarı üzläre möfti itep teläsä kemne saylasınnar dip beldergän digän süzlären taratqannar ide. Yäğni, elgäre qorıltaylardağı kebek, Mintimer Şäymiev bu yulı açıq pozitsiäsen kürsätmäde. Qorıltayğa da qorı qotlaw süzläre yullağan ide.

Rusiä möftiläre şurası Rawil Ğäynetdin, Tatar kongressı räise Rinat Zakirov, Mäskäwdän, Putin administratsiäsennän, İdel buyı federal' okrugınnan kilgän qunaqlar çığış yasağaç, süz Qazannıñ “Qazan nurı” mäçete imamı Röstäm xäzrätkä birelde. Qorıltay aldınnan, anı respublikanıñ baş qazıyı, yäğni dini xökemnär çığaruçısı itep saylarğa täqdim itäçäklär digän süzlär buldı. Ä qorıltayda çığış yasap, ul bu urınğa cıyınnı alıp baruçı Cälil Fazlievnı täqdim itte. Cälil xäzrät digännän, osta alıp bara qorıltaynı. Ğosman xäzrätkä qarşı berese çıqsa, xalıqnı täkbir äytterep tuqta da belä, kiräk çaqta, däşmiçä dä tora. Küräseñ, qazıylıqqa da şuşındıy ostalığı öçen täqdim itelgänder.

Qorıltay, üzeneñ ikençe öleşenä bernindi tänäfessez kereşte. Zaldağı jurnalistlar canlanıp kitte. Möfti saylawları bulaçaq. Bik mawıqtırğıç mizgel. Ğosman İsxaqiğa qarşı, elekkege möfti Ğabdulla Ğaliulla çığa.

Ğabdulla Ğaliullanı berniçä qat Cälil Fazlıyev bülderep mataştı. Ozaq söylisez, waqıtığız çıqtı dip. Tağı tege oxrana kilde, säxnädän, Ğabdulla xäzrätne töşerergä telilär. Ä xäzrät, inde mikrofonsız söyli başladı. Barıber tuqtattıılar. Çönki, Cälil xäzrät, täkbir qıçqırta bit.

Ğabdulla Ğaliulla, Ğosman İsxaqinı aqça üzläşterüdä ğäyepläde, anı Alla belän ant itep qaraq dip atadı. Xäyer, monı küpçelek işetmäde, çönki, mikrofon sünderelgän ide inde.

Soñınnan Ğosman xäzrät söyläde.

Audio

Möfti öçen tawış birülär başlandı. Al'ternativ kandidat sorağança, yäşeren tawış birü belän tügel. Ä açıq kileş. Yäğni mandatlar kütärep. Kitte butalış, kitte butalış. Ällä niçä qat sanadılar, mandat kütärdelär, kem öçen, närsä öçen mandat kütärelgänne açıqlap bulmıy başladı. Näticädä, 511 tawış belän Ğosman İsxaqi öçençe srokka möfti bulıp qaldı. Ğabdulla xäzrät öçen 19 tawış birgän bulıp çıqtı.

Tänäfestän soñ qorıltay eşen däwam itte. Anda, ike-öç rezolyutsiä qabul itelde. Yaña idärä strukturaları saylandı.

Räfis Cämdixan

XS
SM
MD
LG