Accessibility links

Belarus oppozitsiäse köräşen däwam itä. Europa Berlege Minskiğa çikläwlär äzerli


[Elections 2006 ]

Uzğan töndä 200 çaması keşe Minskinıñ üzäk mäydanında qundı. Belarus oppozitsiäseneñ qarşılıq çarası däwam itä. Aleksandr Lukaşenkanıñ 3nçe möddätkä prezident bulıp saylanuın räsmi Mäskäw xuplap qarşı alsa, Europa Berlege dä, Quşma Ştatlar da, bu saylawlar ğädel häm irekle bulmadı dip belderde. Oppozitsiä qabat saylawlar taläp itä. Tik bu qarşılıq çarasınıñ näticäse bulırmı?

Minskinıñ Kastriçniskaya, yä isä Üktäber mäydanı bu könnärdä Kievnıñ 2004 yıl Bäysezlek mäydanın xäterlätä. Döres, şaqtıy keçeräytelgän külämdä. Mäydanda berniçä çatır qorılğan. 200läp keşe uzğan tönen şunda ütkärde.

Düşämbedä, Belarus belän 12 yıl idarä itkän Aleksandr Lukaşenka tağın 5 yılğa prezident itep iğlan itelde. Üzäk saylaw komissiä mäglümätenä qarağanda ul tawışlarnıñ 83%-ın cıyğan. İkençe urın alğan oppozitsiä namzäte Aleksandr Milinkeviç annan 77%-qa qalışqan.

Oppozitsiä bu näticäne yalğan dip atıy häm qabat saylawlar taläp itä. Saylaw tönendä üzäk mäydanğa 20 meñläp keşe cıyıldı, ikençe köngä - 7 meñ çaması. Tirä-yaqta Lukaşenka tıyğan aqlı-qızıllı elämnär cilferdi, ütep baruçı maşinalar pipläp ütä, teläktäşlär mäydan totuçılarğa qaynar çäy, aş taşıy.

Bu küreneşne äflisun inqilabı, 100 meñle Kiev mäydanı belän çağıştırıp bulmasa da, oppozitsiä namzäte Aleksandr Milinkeviç süzlärençä, bu Belarus öçen bik zur alğarış:

"Zur şatlıq häm bäxet xisläre - Belarusta yaña millät tua. Belaruslılarnı yış qına ixtiar köçe citmäwdä, diktaturağa tüzüdä ğäyeplädelär. Saylawlarğa äzerlängän yartı yıl eçendä bez küp yıllar buyına eşli almağannı eşlädek. Belaruslılar qurqudan arına, alarğa ğorurlıq qayta. Bu yäşlär yaña Belarusta yäşiäçäk", di Aleksandr Milinkeviç.

İminlek xezmätläre protest belderüçelärne küzätep tora, ämmä älegä köç-fälän qullanmıy. Şulay da, berniçä oppozitsiä aktivistı, mäydanğa azaq-tölek taşığanda qulğa alınğan, digän xäbärlär bar. Milinkeviçnıñ yärdämçese radiobıznıñ Belarus bülegenä äytüençä, uzğan töndä 108 keşe qulğa alınğan. Aralarında 3 Gruziä watandaşı da bar.

Xalıqara reaksiägä kilgändä, ul bik törle. Rusiä prezidentı Vladimir Putin Lukaşenkanı ikençe köngä ük ciñü belän qotladı.

Ukraina, Gruziä, Europa Berlege, Quşma Ştatlar saylawlarnı, ğädel häm irekle bulmadı dip, tänqitläde.

Europa Berlege Belarusqa yaña çikläwlär kertergä çaqırdı. Ämmä nindi çikläwlär digändä, Berlek äğzalarında fiker ayırması abr. Berlekneñ yaña äzğaları – Polşa, Litva, Slovakiä, Çexiä – qırıs çaralar täqdim itä.

Ä menä Germaniä häm dä Berlektä räislek itkän Austria fikerençä, qırıs çaralar zıyan ğına kiterä ala. Lukaşenka belän bareber añlaşu yulların elzärgä turı kiläçäk, di alar.

Berlek räsmiläre çikäwlärne älegä atamıy. İxtimal bu mäsälä April oçraşuında tikşereler. Niçek kenä bulmasın, bu çikläwlär Belarus xalqına tügel, ä Lukaşenka rejimına qarşı bulırğa tieş, di alar.

Xäzergä, Belarusnıñ altı yuğarı räsmienä, şul isäptän, Eçke eşlär ministrı, Saylaw komissiäse räisenä, Yewropa Berlege illärenä kerü tıyılğan. İxtimal, bu isemlek tağı da kiñäyteler, älegä anda Lukaşenka üze yuq. Berlekneñ ber yuğarı räsmie radiobızğa äytüençä, küptän tügel genä Belarus prezidentı Sloveniädä yal itkän, andağı tawlarda çañğı şuğan.

Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG