Tatarstannıñ ğorurlığı da, bäläse da bulğan ul KamAZ şirkäte, soñı waqıtlarda ayaqqa basıp kilä. Waqıtında, SSSRda iñ köçle yök maşinalarınnan sanalğan zavod, 90 yıllarda, Tatarstanğa nigezdä buysınıp eş itte. Ämma, şul çorda, anda zur yanğın buldı. Şunnan, älege şirkätne Rusiä belän Tatarstan ikäwläp ayaqqa bastırırğa buldılar. Şulay itep, KamAZnıñ 49 protsent aksiäse Rusiä xökümäte qulına eläkte. Kalğanın KamAZ eşçeläre belän Tatarstan xökümäte büleşte. Küptän tügel, Rusiä xökümäte, üz qulında bulğan KamAZ aksiälären satmaqçı ide. Alırğa teläk belderüçese dä buldı. Rosoboron-ekspret şirkäte, satıp alırğa böten käğäz-mäğäz eşläre tämamlanıp betkändä yäğni , kiräkmi, almıybız dip belderde.
Ä bügenge köngä inde, ayaqqa basıp kilä dip äytergä mömkin. Här xäldä, KamAZ üze taratqan mäğlümatlar şunı kürsätä. Menä, şul xaqta qayber sannar. Bıltırnıñ mart ayı belän çağıştırğanda, KamAZ şirkäte, bıyılğı mart ayında 31 protsentqa kübräk maşina satqan. Soñğı 13 yıl öçendä mondıy xäl bulğanı yuq ikän. Maşinalarnıñ bıyıl kübräk aluçılar rusiädä, yäğni eçke bazarda ikän.
Ä çit ilgä, här satılğan KamAZnıñ biştän bere,yäki dürttän ber genä kitä. Bu inde yılnıñ fasılına qarap.
Menä şundıy keçkenä genä raslaw. Niçek kenä bulmasın, Tatarstan bu yök citeşterüçe maşina şirkäte belän ğorurlana. Çönki, qaq nikak urıs äytmeşli, tulı ber şähärne aşatıp tora bit. Annarı ğorurlanırlıq ta inde. Çit illärdä bu maşina belän äkren genä qızıqsına başladı. Menä, Prezident Şäymiev küptän tügel genä Süriägä säyäxäte waqıtında, tağın KamAZ maşinasına reklam yasap qayttı.
Anısı, Süriä KamAZnı Şäymiev barğaç qına belmägän. İnde menä berniçä yıl, KamAZnı Süriäneñ üzendä citeşterü buyınça eşlär bara. Ğäräp illärenä mondıy, qomda da. Çüldä dä yöri torğan maşinalar turı kilä möğayın.
KamAZnı ber yök maşinası citeşterü belän genä şöğellänmi bit äle. Ğadi, keçkenä dä, oçsız da bulğan Oka maşinasın niçä yıl çığarıp kilde. Xäzer, bu maşina Tatarstanda citeşterelüdän tuqtadı. Läkin, izge urın buş tormıy digändäy, anıñ urınına, KamAZ, Koreyänıñ ber firması belän kileşü tözede. Şundıy uq keçkenä, ämma inde, çit il markalı ciñel maşina citeşterä başlayaçaq.
Çexiädä Tatra dip atalğan şirkät bar. Anısı da yök maşinaları citeşterä. Läkin, bu Tatra şirkäteneñ 81процент aksiäläre Amerikanıñ Terex korporatsiäse qulında. Häm alar bu könnärdä, şuşı aksiälärne satu turında iğlan ittelär. Aksiäneñ küpçelege kem qulında- şul idärä itä digän süz bit şirkät belän. Yäğni, aksiä şirkätneñ käğäzdäge summası ul. Amerikannar alar cülär tügel. Sanağannar, uylağannar häm añlağannar- Tatra şirkäte ällä ni fayda kitermi. Satalar. Satıp alırğa teläwçese dä tabıldı. Bezneñ KamAZ. Läkin, belgeçlär, Tatra KamAZğa vryadli satılır dilär. Häm säbäplären dä kürsätälär. Tatra çexiä xärbiläre öçen yök maşinası çığara. Ä Çexiä ul, Awrupa berlege, NATO digän süz. Şuşı xärbi maşinalar çığaruçı şirkät yanına, NATO üzeneñ köndäşe bulğan Rusiäne cibärmäs. Belgeçlär şulay dip belderä. Rusiä bit, üzenä ber naçarlıq ta telämägän NATOdan äle ubırdan qurıqqan kebek qurqa. Häm köndäş sanıy.
İnde, KamAZ kütärelä digän räsmi sannardan süzne başlağan idek. Tatra turında da süz quzğalğaç, belgeçlär tağın ber närsäne küzdä tota. KamAZnıñ Tatranı alırlıq xäle bar mikän. Bu uyın ğına tügel mikän. Çönki, xäle bulsa, fayda kitersä, anı Rusiäneñ üz Rosoboron-ekspret şirkäte satıp alğan bulır ide. Niçek bulıp betär bu wäzğıät, waqıt kürsäter.
Räfis Cämdixan.
