Accessibility links

Кайнар хәбәр

4 noyäber Qazanda Tatar marşı uza


4 noyaber Rusiädä bäyräm dip iğlan itelgännän birle bu mä’sälä tuqtalmıy. Bu könne Rusiäneñ nindider berdämlek köne dip iğlan ittelär dä, xäzer, şul berdämlekne buldıra almıy iza çigälär. Çönki, soñğı yıllarda bu ildä çäçäk atıp kilä torğan urıs natsionalizmı, şovinizmı tarafdarları äledän äle, törle şähärlärdä urıs marşı uzdırıp mataşalar. Şiğärläre dä añlaşıla, “Rusiä –urıslar öçen”, “Yähüd faşizmınnan ilne azat itik”. Menä şundıyraq eslübtä. 4 üktäber üze dä şikle bäyräm dilär xäzer qayber ğalimnär. Çönki, bu ilne polyaklardan arındıru digän sıltaw artında, urıs patşalarınıñ täxet öçen köräşe genä bulğan dip añlatalar. Yarar, monısı tarix, ä anı bilgele bulğança ciñüçelär yaza.

Dimäk urıs marşları. Mäskäwdä anı räsmi türälär tıyğannar. Läkin, legal' bulmağan möhacirlekkä qarşı digän oyışma, Rus milli berlege kebek şovinistik oyışmalar anı barıber uzdırabız dip baralar. Metro da cıyılaçaqlar ikän. Urıs marşları Piterburda, Krasnodar da, Ulyanda häm tağın ällä niçä şähärdä tıyılğan. Piket fälän işe äyberlär genä uzdırırğa röxsät alğan qayber şähärlär bar anısı. Ä bit, bu 4 üktäberne, Qazan Märyäm ana suräte köne itep urıs prawaslaw çirkäwe dä bilgeläp uza. Zur täre yöreşe belän. Qayber töbäklärdä, urıs şovinistları menä şuşı täre yöreşenä quşılaçaqlar digän xäbärlär bar. Ayırım röxsät birelmägängä kürä. Ä Qazan nişli? Monda da, Rusiäneñ berdämlegen yaqlawçı, şovinistik qaraşlı keşelär wä oyışmalar da citärlek bit. Döres, alarnıñ qayberläre tıyılğan. Mäsälän, Rus milli berlege- RNE . Bu könnärdä älege oyışmanıñ Tatarstandağı bülekçä wäkillären qulğa aldılar. Üktäber başında alar ber Afrika keşesen Qazan urtasında qıynağannar ide. Monnan tış, qulğa alınuçılarnıñ öylärendä, tentü barışında milli talaş çığarırlıq yazma wä öndämälär dä tapqannar. Ğomumän, bu oyışma Tatarstanda qanunnan qaçıp eşli. Çönki, tatarstan Yuğarı mäxkämäse tarafınnan tıyılğan närsä ul. Qazan meriäse wä xoquq saqlaw orğannarı xäbär itülärenä qarağanda, başqalada da, respublikada da urıs marşı uzdırırğa röxsät sorap ber kem möräcäğät itmägän. Täre yöreşe bula. Märyäm ana suräte bit xäzer Qazanda. Anı xörmät itep, çuqınaçaqlar.

Tatar säyäsi wä milli köçläre 4 noyaberdgä gel isläre kitmäde. Çönki, alar süzlärenä qarağanda, bu berdämlek köne tügel. Marat Mölekov isemendäge Tatar ictimaği üzäge räise Yunıs Kamaletdinov Azatlıqqa şul xaqta söyläde.

Läkin, böten Rusiädä urıs marşı şawqımı barğanda, tatar milli xäräkäte tik yata almıy. Şuña kürä bu şimbädä alar küçmä miting uzdıraçaqlar . Qazan uramnarı buylap, Federalizm, demokratiyä kiräk digän taläplär belän çığaçaqlar.

İnde bu çaranı internettağı qayber mäğlümat agentlıkları Tatar marşı dip bäyälärgä ölgerdelär.

Baqa botın qıstırmıyça qalmadı. Bu mäğäl Rusiäneñ baş rabbinı Berl Lazarnıñ ber süzennän soñ iskä töşte. Ul, Mäskäw merınıñ häm başqa şähär türäläreneñ urıs marşın tıyuların xuplağannan soñ, Bügen Mäskäwdä Rusiä urıslar öçen dip qıçqıralar, irtägä Qazanda Tatarstan - tatarlar öçen, berse köngä Çeçnya - çeçennar öçen diä başlarlar. Xakimiät monı röxsät itsä Rusiäne yuğaltuıbız bar dip belderde. Rabbin äfändegä qatı süz äytergä yaramıy. Politkorrektnost' häm tolerantlıqqa Tatarstan xökümäte öyrätep citkerde inde bezne. Ämma, şulay da, Tatarstanda qayçanda bulsa, xet ber märtäbä genä Tatarstan - tatarlar öçen dip çıqqannarın işetkän d”ä, belgän dä yuq. Mäskäwdä, äye, Rusiä – urıslar öçen dilär, ämma Urıs şovinizmı häm tatar däwlätçelege öçen köräşne butarğa da, kiräkmägändä qısılırğa da yaramıy. Saqlıq kiräk ide. Niçek İsrail belän Fälästıyn mä’säläsenä saqlıq kiräk bulğan kebek.

Räfis Cämdixan

XS
SM
MD
LG