Şuşı sorawlarğa cawap birü öçen, ölkäneñ “Çiläbe eşçese” gäzite xäbärçeläre Andreynıñ üze häm änise belän elemtägä kerä aldılar. Gäzitneñ 30 dekaberdä çıqqan sanında bu äñgämä basıldı.
Ber yıl waqıt eçendä, tikşerülär barğanda da, berniçä ayğa suzılğan sud waqıtında da Andrey, yaqınnarınnan başqa, berse belän dä söyläşmi. Yıl buyı anıñ söyläşmäwe, küñeleneñ, eçke xaläteneñ nindi xäldä buluı härkemgä añlaşıla. Taza, xärbi xezmätkä yaraqlı dip armiä saflarına alınğan yegetneñ 19 yäştän ike ayaqsız da, tormış öçen kiräkle başqa orğannarısız da qaluı - qotoçqıç xäl.
Ber yıldan soñ Andrey berençe tapqır Çiläbe eşçese gäziteneñ jurnalistları belän internet aşa äñgämägä riza bula.
2006 yılnıñ fivral ayınnan Andreynı Çiläbe şähäreneñ 3nçe sanlı xastäxänäsennän Mäskäwgä Burdenqo isemendäge xärbi gospital''gä alıp kitkännär ide. Vraçlar anıñ ğomere öçen ber yılğa yaqın köräşälär. Dekaber soñında ğına Andreynıñ xäle beraz ciñeläygäç, anı änise belän Mäskäw yanında Ximki şähärendäge protezdan soñ caylaşu üzägenä küçerälär. Yıl buyı anıñ yanınnan ber adımğa da kitmäwçe änise, Galina Sıçeva, äytüençä, Ximkida yäşäw şartları küpkä yaxşıraq. İrtä belän härkönne Andrey gimnastiqa eşli, berär säğät trenajerlar zalında şoğıllänä, könenä berniçä tapqır protezların kiep, yörergä öyränä. Nindider uñışlar turında äytergä äle irtä di ul. Qayberäwlär ike-öç ayda yörergä öyränsä, ä qayberäwläre yıllar buyı, barı da Andreynıñ üzennän tora di, vraçlar.
24 noyäberdä Andreyğa 20 yäş tuldı, di änise Galina Sıçeva. Tik bu könne bäyräm dip äytep bulmıy inde. Şulay da Andreynıñ yanına qotlarğa kerergä internet aşa tanışqan qızı Nataşağa ğına röxsät itälär. Gospitaldä tärtiplär bik qatı, şunlıqtan aña qadär apasınnan başqa bersendä kertkännäre bulmıy.
Andrey belän internet aşa söyläşü dä awırlıq belän genä ütä. Berniçä säğät däwam itkän äñgämä waqıtında Andreydan cawaplarnı berär süzläp kenä, tartıp alğanday alırğa turı kilä. Ul här ikençe sorawğa da belmim dip kenä, kisken genä cawap birä. Andrey oktäber ayınnan üzeneñ komp''yuterda öyränä başlawın xäbär itä. Anı Tübän Novgorod şähärennän ber yeget kompyuter aşa öyrätä.Tik soñğı ayda tuqtap toralar, çönki Andreynıñ kompyuterında kiräkle programmaları yuq.
Sine Germaniägä yäşärgä çaqırğannar dilär, küçäseñme? digän sorawğa ul, äle bu täqdimne berençe tapqır işetüen, ber qayda da kitmäyäçägen, tuğan cirendä Yekaterinburgta yäşiäçägen belderä.
Çiläbedä 13 yündä başlanıp berniçä ay barğan garnizon sudı 26 sentäberdä genä ğayıplelärgä xökem çığardı. Sud başlanuğa Mäskäw Häm Yekaterinburg şähärlärennän 30 dan artıq massaküläm mäğlümät çaralarınıñ curnalistları kilgän ide, televidenienıñ barlıq üzäk kanallarınnan, gäzit-jurnallardan. Tik qaläm ostaların tıñlawğa kertmilär.
Sud töp ğayıplänüçe Aleksandr Sivyakovnı ğayıple dip tabıp, anı cinayät yasap, awır näticälärgä kitergäne öçen 4 yılğa irkennän mäxrüm itte, ä anıñ belän bergä xezmät itüçe Quz''menqo häm Bilimoviçnı da xezmättäşlären qinawda ğayıple dip tabıp, härbersen yıl yarımğa şartlı xökemgä tarttırdılar. Sudta qatnaşa da almağan Andreynıñ änise Galina Sıçeva xökem qararınıñ bik yomşaq buluın äytte.
Soldat anaları komitetınıñ räise Lyudmila Zinçenqo REGNUM mäglümät agntlığınıñ korrespondentı belän äñgämäsendä bu xökem belän riza bulmawların belderde. Yäş kenä yegetne ğomerlekkä ğarip yasap, anıñ tormışın sındırdılar, ä ğayıplelärgä ciñel genä cäza birelde, di ul. Citmäsä yegetne qinawda 24 soldat qatnaşqan, ä berniçäse genä cawap birälär. Ni öçen şul tönne çast''tä bulıp, bäyräm itüçe ofitserlarnı yartı yıl ütkäç kenä sudqa birälär? di ul. Alarğa xökem çığarırlarmı, ällä isem öçen genä eşlänäme? Soldat analarınıñ komitetına xärbi xezmättä ülüçe soldatlarnıñ ata-analarınnan ay sayın iñ kimendä öç ğariza kilä. Yıl sayın armiädä törle säbäplär belän meñnän artıq solat häläk bula, qayber yıllarnı berniçä meñgä dä citä, di ul. Şularnıñ bersenä dä diärlek cinayät eşe quzğatılmıy, di ul. Şuña kürä, bezneñ armiägä xezmät itärgä cibärmäskä kiräk, anda balalarnıñ tormışın ğaripländerälär digän näticä dä yasıy.
Tank uçilişçesınıñ direktorı, general Viktor Sidorov eştän alınıp, aña qarata cinayät eşe quzğatılğan ide, älegä bernärsä dä bilgesez. Rusiäneñ baş xärbi prokurorı Aleksandr Savenkov xäbär itüençä, bu cinayättä barlıq ğayıplelärdä, şuşı xälne ozaq yäşerüçelär dä ğayıpkä tarttırılır, - dip ışandırğan ide. Prokuratura 12 keşene ğayıpkä tarttırırğa digän farazların äytkän ide, şul isäptän Ministr Sergey İvanovta cawap birer, digän ide. Yartı yıldan, iyül ayında baş xärbi prokuror Aleksandr Savenkovnıñ üzen eştän alalar.
“Çiläbe eşçese” gäziteneñ 28 sentäberendä çıqqan sanında xäbär itelüençä, tikşerü barğan waqıtta Mäskäw generalı (kem ikänlegen soldatlarğa äytmilär) Çiläbegä xärbi çast''kä kilep, soldatlarğa kürsätmäläregezne üzgärtmäsägez, sezne xökemgä tarttıraçaqbız, dip qurqıtıp ta kitä. Sıçevnıñ advokatı Svetlana Muxambetova Mäskäw generallarınıñ fotolorın soldatlarğa kürsätep, general-mayornıñ Sergey Rıbakov ikänen bilgeli.
Şul uq “Çiläbe eşçese”gäziteneñ 14 iyünendä basılğan mäqälädä, mart soñında Galina Sıçeva yäşägän xärbi gospital''neñ tulay torağına yänäş bülmägä ber ir keşe urınlaşıp, üzen Sankt Piterburğağı ber vuz uqıtuçısı itep belderä. Ul bu eşne yabarğa sorap, 100 meñ dollar aqça da täqdim itä, tik Andrey üzeneñ elekke kürsätmälärennän waz kiçep, bernindi dedovşçina bulmadı, anıñ belän bulğan xäl keçkenädän awıru näticäse, digän käğäzgä qul quyarğa sorıy. Sıçevlar aqçanı kire qaqqaç, Mäskäw yäki Sankt Peterburg şähärlärennän üzläre telägän kvartira saylap alırğa da täqdim itep qarıy. Sıçevlarnı satıp alıp, cinayät eşen quzğatmıyça, yabırğa, bula niätläre.
Armiädäge cinayätne gel yäşerep qaldırıp, ğayıplelärneñ barsına da kiräkle cäzaların birmiçä, betärme ikän ul Rusiä armiäsendä dedovşçina?
Ä närsä bula soñ Çiläbe tank institutınıñ xärbi çastendä ütkän yılğı yaña yıl tönendä? Qısqaça isegezgä töşeräbez.
Yaña yıl bäyrämnäre waqıtında, çast''tä citäkçelär az bulğanda bula bu qotoçqıç waqiğa. Şulay da ike ofitser bula kazarmada ul tönne, alar ikençe qatta bäyräm itälär, asta närsä bulğanı alarnı qızıqsındırmıy.
Bäyrämgä kazarmada qalğan 24 soldat 8 yäş soldatnı qinıylar.
Soldatlarnıñ dürtese xastäxänägä elägä, bigräk tä Andrey Sıçevnıñ xäle naçar bula. Soñınnan soraw alular buyınça bilgele, anı tığız itep urındıqqa bäyläp quyıp, säğätlär buyına qinağannar, tipkälägännär, köçlägännär. Annarı 3-4 säğät buyına uñaysız xäldä, çügäläp utırtqannar. Şunlıqtan qan yöreşe bozılğan, böten tänenä infeksiä taralıp, gangrena başlanğan.
Ul şul kileş Yaña yıl bäyrämnärendä berniçä kön çast''tä yatqan, ä inde 4 Ğinwarda ayağına basa almıyça, xärbi tezelügä çığa almağan. Kiçkä genä 4 Ğinwarda çasttäge xärbi gospitalgä salalar. Anda aña yalğış diagnoz quyalar – rojistoe vospalenie dip häm yalğış darular belän dävalıy başlıylar. Xärbi vraçlarnıñ şähär xastäxänäsenä küçerep, bu waqiğa turında belgeräseläre kilmi. Awırunıñ xäle bötenläy naçarlanğaç, ülem xälenä citkäç kenä, 7 Ğinwardä, Çiläbe şähäreneñ 3nçe sanlı şähär xastäxänäsenä küçerälär. Anda küçergändä anıñ ayaqları belän genä problema tügel, üpkäläre dä şeşkän bula. Anıñ temperaturası yuğarı, añın yuğaltqan bula.
7sendä aña berençe operatsiäne eşläp, ber ayağın kisälär, üpkälärenä yasalma tın alu birälär. Şul könnän başlap, vraçlar soldatnıñ ğomere öçen köräşä başlıylar. Bu xäl turında xärbilär ayğa yaqın bik nıq yäşersälär dä, ul yanwar soñında barlıq cämäğätçelekkä barıp citte.
Soldatnıñ yarım ülem xälendä, Çiläbeneñ 3nçe sanlı xastäxänäsendä yatuı, ike atnadan soñ, iñ berençe Azatlıq radiosınıñ rus telendäge tapşıruında xäbär buldı. Ul waqıtta äle soldatnıñ wäxşilärçä qinaluı bilgele bulsa da, xärbi citäkçelär dä, vraçlar da jurnalistlarğa ber niçek tä cawap birmilär ide, oçraşulardan törle säbäplär belän qaçalar ide.
Şulay da ber ay digändä bu xäbär turında barlıq radio, tele tapşırular, gäzitlär aşa iñ yuğarı organnarğa da, citäkçelärgä dä, xätta Prezident Vladimir Putinğa da barıp citte. Mäskäw, Yekaterinburg häm Çiläbeneñ vraçları konsilium cıyıp, xäle beraz yaxşılanğaç ta, sıyıkçalar eçä alu mömkinlege bulıp (sok, yoğurt), temperaturası beraz kimegäç tä, anı Mäskäwneñ Burdenko isemendäge xärbi gospitalgä küçerergä digän qararğa kilälär. Tik awırunıñ xäle tiz genä yaxşıruğa taban barmıy, ul söyläşä almıy, temperaturası yuğarı, yasalma üpkälär aşa ğına tın ala, aşıy-eçä almıy, qanın alıştıruğa karamastan tänendä gangrena däwam itä. Başta ber ayağın kissälär, annarı ikençe ayağın, cenes orannarın, annarı qulınıñ barmaqların.
Andrey Sıçevnıñ änise ulın xastäxanädä berençe kürgändä malayınıñ ber ayağı bulmıy, ä inde azaq anıñ küz aldında ütkärelgän operatsiälär... "Min malayımnı öleşläp yuğata baram", -dip yılıy ul. Sverdlovsk ölkäseneñ Krasnoturinski şähärennän tınıç tormışta Rusiä armiäsenä xärbi xezmätkä cibärgän, ğomerlekkä ğarip qalğan malaynıñ äniseneñ, tuğannarınıñ xälen añlarğa mömkin. Ätise ülep, qız tuğanı yanında yätim üskän yeget üze dä qızlar kebek yomşaq, neçkä küñelle bulıp üsä şul. Ä armiädä “Dedovçina” çäçäk atqanda, yaxşı tärbiä alıp üskän yegetlärgä xezmät itüe yıldan-yıl awırlaşa bara.
Massa küläm mäğlümät çaraları xäbär itüençä, bu qadär wäxşilekneñ tarixta bulğanı yuq ide äle.
Luiza Zaqircan, Çiläbe
Ber yıl waqıt eçendä, tikşerülär barğanda da, berniçä ayğa suzılğan sud waqıtında da Andrey, yaqınnarınnan başqa, berse belän dä söyläşmi. Yıl buyı anıñ söyläşmäwe, küñeleneñ, eçke xaläteneñ nindi xäldä buluı härkemgä añlaşıla. Taza, xärbi xezmätkä yaraqlı dip armiä saflarına alınğan yegetneñ 19 yäştän ike ayaqsız da, tormış öçen kiräkle başqa orğannarısız da qaluı - qotoçqıç xäl.
Ber yıldan soñ Andrey berençe tapqır Çiläbe eşçese gäziteneñ jurnalistları belän internet aşa äñgämägä riza bula.
2006 yılnıñ fivral ayınnan Andreynı Çiläbe şähäreneñ 3nçe sanlı xastäxänäsennän Mäskäwgä Burdenqo isemendäge xärbi gospital''gä alıp kitkännär ide. Vraçlar anıñ ğomere öçen ber yılğa yaqın köräşälär. Dekaber soñında ğına Andreynıñ xäle beraz ciñeläygäç, anı änise belän Mäskäw yanında Ximki şähärendäge protezdan soñ caylaşu üzägenä küçerälär. Yıl buyı anıñ yanınnan ber adımğa da kitmäwçe änise, Galina Sıçeva, äytüençä, Ximkida yäşäw şartları küpkä yaxşıraq. İrtä belän härkönne Andrey gimnastiqa eşli, berär säğät trenajerlar zalında şoğıllänä, könenä berniçä tapqır protezların kiep, yörergä öyränä. Nindider uñışlar turında äytergä äle irtä di ul. Qayberäwlär ike-öç ayda yörergä öyränsä, ä qayberäwläre yıllar buyı, barı da Andreynıñ üzennän tora di, vraçlar.
24 noyäberdä Andreyğa 20 yäş tuldı, di änise Galina Sıçeva. Tik bu könne bäyräm dip äytep bulmıy inde. Şulay da Andreynıñ yanına qotlarğa kerergä internet aşa tanışqan qızı Nataşağa ğına röxsät itälär. Gospitaldä tärtiplär bik qatı, şunlıqtan aña qadär apasınnan başqa bersendä kertkännäre bulmıy.
Andrey belän internet aşa söyläşü dä awırlıq belän genä ütä. Berniçä säğät däwam itkän äñgämä waqıtında Andreydan cawaplarnı berär süzläp kenä, tartıp alğanday alırğa turı kilä. Ul här ikençe sorawğa da belmim dip kenä, kisken genä cawap birä. Andrey oktäber ayınnan üzeneñ komp''yuterda öyränä başlawın xäbär itä. Anı Tübän Novgorod şähärennän ber yeget kompyuter aşa öyrätä.Tik soñğı ayda tuqtap toralar, çönki Andreynıñ kompyuterında kiräkle programmaları yuq.
Sine Germaniägä yäşärgä çaqırğannar dilär, küçäseñme? digän sorawğa ul, äle bu täqdimne berençe tapqır işetüen, ber qayda da kitmäyäçägen, tuğan cirendä Yekaterinburgta yäşiäçägen belderä.
Çiläbedä 13 yündä başlanıp berniçä ay barğan garnizon sudı 26 sentäberdä genä ğayıplelärgä xökem çığardı. Sud başlanuğa Mäskäw Häm Yekaterinburg şähärlärennän 30 dan artıq massaküläm mäğlümät çaralarınıñ curnalistları kilgän ide, televidenienıñ barlıq üzäk kanallarınnan, gäzit-jurnallardan. Tik qaläm ostaların tıñlawğa kertmilär.
Sud töp ğayıplänüçe Aleksandr Sivyakovnı ğayıple dip tabıp, anı cinayät yasap, awır näticälärgä kitergäne öçen 4 yılğa irkennän mäxrüm itte, ä anıñ belän bergä xezmät itüçe Quz''menqo häm Bilimoviçnı da xezmättäşlären qinawda ğayıple dip tabıp, härbersen yıl yarımğa şartlı xökemgä tarttırdılar. Sudta qatnaşa da almağan Andreynıñ änise Galina Sıçeva xökem qararınıñ bik yomşaq buluın äytte.
Soldat anaları komitetınıñ räise Lyudmila Zinçenqo REGNUM mäglümät agntlığınıñ korrespondentı belän äñgämäsendä bu xökem belän riza bulmawların belderde. Yäş kenä yegetne ğomerlekkä ğarip yasap, anıñ tormışın sındırdılar, ä ğayıplelärgä ciñel genä cäza birelde, di ul. Citmäsä yegetne qinawda 24 soldat qatnaşqan, ä berniçäse genä cawap birälär. Ni öçen şul tönne çast''tä bulıp, bäyräm itüçe ofitserlarnı yartı yıl ütkäç kenä sudqa birälär? di ul. Alarğa xökem çığarırlarmı, ällä isem öçen genä eşlänäme? Soldat analarınıñ komitetına xärbi xezmättä ülüçe soldatlarnıñ ata-analarınnan ay sayın iñ kimendä öç ğariza kilä. Yıl sayın armiädä törle säbäplär belän meñnän artıq solat häläk bula, qayber yıllarnı berniçä meñgä dä citä, di ul. Şularnıñ bersenä dä diärlek cinayät eşe quzğatılmıy, di ul. Şuña kürä, bezneñ armiägä xezmät itärgä cibärmäskä kiräk, anda balalarnıñ tormışın ğaripländerälär digän näticä dä yasıy.
Tank uçilişçesınıñ direktorı, general Viktor Sidorov eştän alınıp, aña qarata cinayät eşe quzğatılğan ide, älegä bernärsä dä bilgesez. Rusiäneñ baş xärbi prokurorı Aleksandr Savenkov xäbär itüençä, bu cinayättä barlıq ğayıplelärdä, şuşı xälne ozaq yäşerüçelär dä ğayıpkä tarttırılır, - dip ışandırğan ide. Prokuratura 12 keşene ğayıpkä tarttırırğa digän farazların äytkän ide, şul isäptän Ministr Sergey İvanovta cawap birer, digän ide. Yartı yıldan, iyül ayında baş xärbi prokuror Aleksandr Savenkovnıñ üzen eştän alalar.
“Çiläbe eşçese” gäziteneñ 28 sentäberendä çıqqan sanında xäbär itelüençä, tikşerü barğan waqıtta Mäskäw generalı (kem ikänlegen soldatlarğa äytmilär) Çiläbegä xärbi çast''kä kilep, soldatlarğa kürsätmäläregezne üzgärtmäsägez, sezne xökemgä tarttıraçaqbız, dip qurqıtıp ta kitä. Sıçevnıñ advokatı Svetlana Muxambetova Mäskäw generallarınıñ fotolorın soldatlarğa kürsätep, general-mayornıñ Sergey Rıbakov ikänen bilgeli.
Şul uq “Çiläbe eşçese”gäziteneñ 14 iyünendä basılğan mäqälädä, mart soñında Galina Sıçeva yäşägän xärbi gospital''neñ tulay torağına yänäş bülmägä ber ir keşe urınlaşıp, üzen Sankt Piterburğağı ber vuz uqıtuçısı itep belderä. Ul bu eşne yabarğa sorap, 100 meñ dollar aqça da täqdim itä, tik Andrey üzeneñ elekke kürsätmälärennän waz kiçep, bernindi dedovşçina bulmadı, anıñ belän bulğan xäl keçkenädän awıru näticäse, digän käğäzgä qul quyarğa sorıy. Sıçevlar aqçanı kire qaqqaç, Mäskäw yäki Sankt Peterburg şähärlärennän üzläre telägän kvartira saylap alırğa da täqdim itep qarıy. Sıçevlarnı satıp alıp, cinayät eşen quzğatmıyça, yabırğa, bula niätläre.
Armiädäge cinayätne gel yäşerep qaldırıp, ğayıplelärneñ barsına da kiräkle cäzaların birmiçä, betärme ikän ul Rusiä armiäsendä dedovşçina?
Ä närsä bula soñ Çiläbe tank institutınıñ xärbi çastendä ütkän yılğı yaña yıl tönendä? Qısqaça isegezgä töşeräbez.
Yaña yıl bäyrämnäre waqıtında, çast''tä citäkçelär az bulğanda bula bu qotoçqıç waqiğa. Şulay da ike ofitser bula kazarmada ul tönne, alar ikençe qatta bäyräm itälär, asta närsä bulğanı alarnı qızıqsındırmıy.
Bäyrämgä kazarmada qalğan 24 soldat 8 yäş soldatnı qinıylar.
Soldatlarnıñ dürtese xastäxänägä elägä, bigräk tä Andrey Sıçevnıñ xäle naçar bula. Soñınnan soraw alular buyınça bilgele, anı tığız itep urındıqqa bäyläp quyıp, säğätlär buyına qinağannar, tipkälägännär, köçlägännär. Annarı 3-4 säğät buyına uñaysız xäldä, çügäläp utırtqannar. Şunlıqtan qan yöreşe bozılğan, böten tänenä infeksiä taralıp, gangrena başlanğan.
Ul şul kileş Yaña yıl bäyrämnärendä berniçä kön çast''tä yatqan, ä inde 4 Ğinwarda ayağına basa almıyça, xärbi tezelügä çığa almağan. Kiçkä genä 4 Ğinwarda çasttäge xärbi gospitalgä salalar. Anda aña yalğış diagnoz quyalar – rojistoe vospalenie dip häm yalğış darular belän dävalıy başlıylar. Xärbi vraçlarnıñ şähär xastäxänäsenä küçerep, bu waqiğa turında belgeräseläre kilmi. Awırunıñ xäle bötenläy naçarlanğaç, ülem xälenä citkäç kenä, 7 Ğinwardä, Çiläbe şähäreneñ 3nçe sanlı şähär xastäxänäsenä küçerälär. Anda küçergändä anıñ ayaqları belän genä problema tügel, üpkäläre dä şeşkän bula. Anıñ temperaturası yuğarı, añın yuğaltqan bula.
7sendä aña berençe operatsiäne eşläp, ber ayağın kisälär, üpkälärenä yasalma tın alu birälär. Şul könnän başlap, vraçlar soldatnıñ ğomere öçen köräşä başlıylar. Bu xäl turında xärbilär ayğa yaqın bik nıq yäşersälär dä, ul yanwar soñında barlıq cämäğätçelekkä barıp citte.
Soldatnıñ yarım ülem xälendä, Çiläbeneñ 3nçe sanlı xastäxänäsendä yatuı, ike atnadan soñ, iñ berençe Azatlıq radiosınıñ rus telendäge tapşıruında xäbär buldı. Ul waqıtta äle soldatnıñ wäxşilärçä qinaluı bilgele bulsa da, xärbi citäkçelär dä, vraçlar da jurnalistlarğa ber niçek tä cawap birmilär ide, oçraşulardan törle säbäplär belän qaçalar ide.
Şulay da ber ay digändä bu xäbär turında barlıq radio, tele tapşırular, gäzitlär aşa iñ yuğarı organnarğa da, citäkçelärgä dä, xätta Prezident Vladimir Putinğa da barıp citte. Mäskäw, Yekaterinburg häm Çiläbeneñ vraçları konsilium cıyıp, xäle beraz yaxşılanğaç ta, sıyıkçalar eçä alu mömkinlege bulıp (sok, yoğurt), temperaturası beraz kimegäç tä, anı Mäskäwneñ Burdenko isemendäge xärbi gospitalgä küçerergä digän qararğa kilälär. Tik awırunıñ xäle tiz genä yaxşıruğa taban barmıy, ul söyläşä almıy, temperaturası yuğarı, yasalma üpkälär aşa ğına tın ala, aşıy-eçä almıy, qanın alıştıruğa karamastan tänendä gangrena däwam itä. Başta ber ayağın kissälär, annarı ikençe ayağın, cenes orannarın, annarı qulınıñ barmaqların.
Andrey Sıçevnıñ änise ulın xastäxanädä berençe kürgändä malayınıñ ber ayağı bulmıy, ä inde azaq anıñ küz aldında ütkärelgän operatsiälär... "Min malayımnı öleşläp yuğata baram", -dip yılıy ul. Sverdlovsk ölkäseneñ Krasnoturinski şähärennän tınıç tormışta Rusiä armiäsenä xärbi xezmätkä cibärgän, ğomerlekkä ğarip qalğan malaynıñ äniseneñ, tuğannarınıñ xälen añlarğa mömkin. Ätise ülep, qız tuğanı yanında yätim üskän yeget üze dä qızlar kebek yomşaq, neçkä küñelle bulıp üsä şul. Ä armiädä “Dedovçina” çäçäk atqanda, yaxşı tärbiä alıp üskän yegetlärgä xezmät itüe yıldan-yıl awırlaşa bara.
Massa küläm mäğlümät çaraları xäbär itüençä, bu qadär wäxşilekneñ tarixta bulğanı yuq ide äle.
Luiza Zaqircan, Çiläbe