Accessibility links

Кайнар хәбәр

Xäyriä yılında ximayäçelär tabılırmı?


Bilgele bulğança, 2007 yıl Tatarstanda Prezident tarafınnan Xäyriä yılı dip iğlan itelde. Bu, ikençe törle, yärdämgä moxtaclarğa bulışu digänne añlata. Ä kem soñ ul yärdämgä moxtaclar? Yarlılar, yätimnär, qartlar, invalidlar... Şulay uq älege isemlekkä küp balalı ğailälär, bala üsterüçe yalğız ata yäisä analar da kerä bit äle. Xäyer, yärdämgä moxtaclar bolar belän genä dä çiklänmi äle.

Kemder yaxşı çit il maşinalarında ğına cilderep, qatlı-qatlı yortlarda tipterep yäşi. Şul waqıtta beräwlär, tienen-tiengä sanap, cimerek yortlarda can asrıy. Qayber äbilär, pensiä aqçalarına ğına yäşi almıyça, uram çatlarında könbağış orlıqları – simänke satıp utıra. Az bulsa da, aqça eşli alar şulay.

Törle keşe şulay törleçä tormış itä, ä ul arada respublika külämendä xäyriä bäygeläre oyıştırıla. Mäsälän, “Altın yöräkle keşe” bäygese. Anda yätim balalarğa, pensionerlarğa yärdäm itüçe, awırularğa qan birüçelär häm başqa märxämätle keşelär qatnaşa.

Uzğan 2006 yılda da uzdırıldı ul bäyge. Yıl azağında bäygegä näticälär yasaldı. Anda törle nominatsiälärdä Qazannıñ 12 sırxawxanäse citäkçese, Däwlät Şurası deputatı Täwfıyk Safin, “Tatenergo” oyışmasınıñ citäkçese İlşat Färdiev cide, Arça maşinalar Açıq aksionerlıq oyışmasınıñ citäkçese lawreat isemenä laek buldı. Häm tağın başqa ciñüçelär dä bilgelände. Şuşı bäygedä “Şäfqät'lelek” diplomına laek bulğan Däwlät Sovetı deputatı Täwfıyk Safin mondıy çaralar turında bolay dide.

Mondıy çaralar kiräk dip sanıym. Küp keşe xäyriäçelek belän küp yıllar buyı şöğellänä. Min üzemne şularnıñ berse dip sanıym.Üzem härkönne yärdäm eşlämiçä qalğanım yuq. Anıñ külämen sanağannar ide şul bäygedä qatnaşqanda, bik zur sannarğa çıqtı ul. Ämma anıñ külämen kürsätergä kiräk dip sanamıym. Ä bu ölkädä berençe adımnarın yasawçılarğa şundıy zur külämle çaralarnı oyıştıru kiräk dip sanıym. Bu bik kiräk, çönki qayber keşelärneñ tormışlar awır, ä qayberäwlär bik yaxşı tora. Şuña kürä bay keşelär naçar tormışlılarğa yärdäm qulı suzarğa tieşlär.

Täwfıyk Safin äytüençä, anıñ keşelärgä yärdäm itüe hönäre belän dä bäyle. Törle awıru keşelär bar arada, alarnı iğtibarsız qaldırırğa yaramıy, di ul.

Şulay zurdan qubıp il külämendä xäyriä yılı dip söylängändä, qayberäwlär anıñ närsä ikänen dä belmilär. Şulay avtobus tuqtalışında torğanda tormışnıñ awırlığı turında söyläşep, däwlätne sügep ike apa tora. Süzgä quşıldım. Xäyriä, moxtaclarğa yärdäm itü yılı turında işetkäç, bolay dide alar.

Nindi yärdäm, nindi? Qayda soñ ul? Närsä ul? Bulışumı? Kem bulışsın bezgä? Tuğannarına bulışa torğannardır, bezgä yuq.Miña 78 yäş, ber tapqır da yärdäm itkännäre yuq. Yuq, bula torğan närsä tügel ul. Bezgä andıy närsä birgännäre yuq, ışanmıybız da bez aña. Tien genä bulğan pensiä alabız. Aşarğa alırğa da citmi äle ul. Fatirlarğa tüläwlärne arttıralar, ä pensiäne arttırmıylar. İpigä-sötkä dä citmi ul aqça.

Äye, märxämätle, yärdämçel şäxeslär härwaqıt buldı. 100 yıl elek tatar eşquarları milli teatr, mäktäp-mädräsälär, mäçetlär häm ğazet-jurnallar açuğa matdi yärdäm itkännär. Sovet xakimiäte yıllarında mädäni häm sotsial' tä'minat däwlät xisabına bulğanlıqtan, ximayäçelek ğädätläre şaqtıy betä başlağan. Äsxät Galimcanov, Täwfıyk Safin, Ruzäl Gäräev, Näfıyk Xösäyenov kebek şäxeslär siräk oçrıy torğan ürnäk bulıp qalmasın öçen, Tatarstanda 2007 yıl Xäyriä yılı dip iğlan itelgän. Andıylar här awılda, här mäxällädä, här yortta tabılsın öçen, närsä eşlärgä kiräk? Bu sorawğa tögäl genä cawap birep bulmıy. Xäzergä xäyriä yärdämenä layıqlı häm anı kötep toruçılar kön sayın tabılıp tora. Ä ximayäçılar bik siräk oçrıy.

Güzäl Zıyätdinova

XS
SM
MD
LG