Möselmannar yäşägän töbäklärdä mäçet tözü, anı tantanalı räweştä açu ğädäti küreneşkä äylänep bara. Şunısın da iskärtik, härber tözelgän mäçetneñ üz üzençälege, üz tarixı bar. Çärşämbe könne Çallıda açılğan din yortın da şundıylar rätenä kertep bula. Monısı, soñğı 15 yılda tözelgän 11 mäçet sanala. Başqa mäçetlär şähär bistäläreneñ üzäklärendä, keşe küp yäşi torğan urınnarında salınğan bulsa, soñğısı şähär çitendä, soñğı 10 yıl eçendä qalqıp çıqqan kottedjlar yanında tözelgän. Şuşı 2-3 qatlı zinnätle saraylar tözelgän bistäne Çallı xalqınıñ ber öleşe "baylar bistäse" dip tä atıy. Şuşında "Çişmä" iseme belän mäçet açıluı xaqında mäğlüm bulğaç, baylarğa mäçet kiräkmeni, alarnıñ anda yörergä waqıtları da bulmayaçaq, dimäk, ul buş toraçaq digän farazlar da işetelä başlağan ide. Bu niqädär döreslekkä turı kilä? Şunı açıqlaw öçen tantanağa kilgän, mäçet tözeleşenä üzlärennän öleş kertkän, "baylar bistäse" dip ataluçı şuşı bistädä yäşäwçe eşmäkärlär Fänis Nuretdinov häm Marat Ğarifullinğa möräcäğät ittem. Alarnıñ cawapları mondıy:
-Elegräk mäçetlärgä yörergä turı kilde. Ä menä xäzer öy yanındağısına bik şatlanıp yöriäçäkbez. Olığayıp kiläbez bit, olı keşe mäçetkä barmıy qaya barsın.
-Min üzebezne baylar dimäs idem. Bez xäyerçe tügel. Suıtqıçnı aqçqaç, bezneñ 1 könlek rizığıbız, öyebez, maşinabız bar, artığı yuq. Bezneñ şuşı bistä xalqı, ayırım alğanda kürşelärem Ence xanım, Rifqät h.b. comğa namazlarına yöribez.
Yaña bistädä "Çişmä" mäçete açılu uñayınnan eşmäkärlär Fänis Nuretdinov häm Marat Ğarifullin fikerläre buldı. Mäçetneñ diwarında mondıy yazulı altaqta quyılğan: "Mäçet nigezen qoruçı Äsxät Äxmät ulı." Ä menä familiäse kürsätelmägän. Jurnalistlar Äsxät Äxmät ulı Tatarstandağı yuğarı oyışmada eşläwçe bilgele şäxes tügelme ikän dip qızıqsınu beldersälär dä, bu sorawğa cawap alu mömkin bulmadı. Tantanada Tatarstan möftie Ğosman İsxaqi, Çallı, Alabuğa, Tübän Qama, Mamadış häm başqa rayon-şähärlärneñ imamnarı, Çallı şähär Şurası räise urınbasarı Xäydär Ğälävetdinov qatnaştı. "Çişmä" mäçete Çallı töbägendä iñ tiz salınğannan soñ, annan öske yağın tözü öçen ber yıldan kimräk waqıt kiräk buldı.
Çallı, Ğafiulla Ğaziz