Accessibility links

Кайнар хәбәр

Xärbi fetnä prokuratura tarafınnan tikşerelä başlandı


Törkiädä soñğı atnalarda prezident kem bulaçaq digän spekulyatsiälär däwam itkändä, xärbilär bu xökümätkä qarşı digän xäbärlärdä arttı. Monnan elek Jandarmeriä Köçläreneñ komandirı armiä generalı Şener Eruygur ministr belen deputatlar turında papkalar äzerlätte digän xäbärlär taralğan ide. Şunnan soñ Törek Qorallı Köçläre (TQK) Törek kiñ küläm mäğlümat äsbaplarında ışanıçlı gazeta, televiziä häm jurnalistlar digän tikşerenülär ütkärde digän xäbär artınnan 29-nçı Martta “Nokta” isemle jurnalda elekke Diñgez Köçläre Komandirı admiral Өzden Өrnäkneñ TQK 2003 belän 2004-nçe yıllarda putç oyıştırunı planladı digän istäleklären basıp çığaruı zur kierenkelek xasıl itte. Şiksez iñ xäweflese menä şuşı soñğı istäleklärneñ faş itelüe buldı. Çönki TQK monnan elek tä xärbi putçlar oyıştırıp säyäsi sistemanı köçtän çığarğan ide.



Elekke Diñgez Köçläre Komandirı admiral Өzden Өrnäkneñ Nokta jurnalınıñ soñğı sanında qısqartılıp qayber öleşläre näşir itelgän istäleklärennän TQK Diñgez, Hava, Çirle häm Jandarmeriä köçläre komandirlarınıñ xakimiättäge AK partiä belän riza bulmawları häm alarnı qoral köçe belän xakimiättän yıraqlaştıru buyınça plannar tözegän buluı añlaşıla. Tik ul çordağı General Ştab başlığı armiä generalı Hilmi Өzkökneñ insiativası belän şuşı xärbi putçlar ğämälgä aşmıyça qalğan. Gärçä bu istäleklär Nokta jurnalında basılıp çıqqannan soñ pensiädäge admiral Ürnäk, bolar minem istäleklärem tügel dip beldersä dä, Törek cinayätlär kodeksınıñ “konstitusional sistemanı qoral köçe belän cimerügä omtılı” dip atalğan 309-nçı maddäsenä kürä, armiä eçendä xunta oyıştıruda ğäyeple tabılğannan ğömerlekkä törmä cazasına xökem itelälär.



Inde bu waqıyğadan soñ şunduq reaksiä birmägän Premier Minister Recep Tayip Erdoğan 3-nçe Apreldä prokurorlarnı vazıyfaların ütämävdä ğäyepläp, alarnı eşlären başqarırğa çaqırdı. Pensiädäge admiral Өzdän Өrnäkneñ istäleklären näşr itkän Nokta jurnalı baş redaktorı Alper Görmüş ” xärbi putçqa omtılu konstitusional ber cinayät. Prokurorlarğa cawap birergä äzerbez” dip belderde.



Bu putç xäbärläre Törkiäneñ kön tärtibendä berençe urınğa utırdı. Törkiä Böyek Millät Mäclese keşe xoquqları komissiäse äğzası AK partiä deputatı Ahmet Günkel şuşı däğvälärneñ “borçılı tudıruçı häm qurqınıç” dip bäyälägändä, oppozitsion partiäse Cömhuriät Xalıq Partiäsennän deputat komissiäneñ başqa ber äğzası Mesut Değer “Törkiädä bolar inde betärgä tieş” dip belderde.



Tege yaqtan İstanbuldağı Bakırköy prokuraturasınıñ putç däğväse turında tikşerenülär başlatqan buluı da añlaşıldı. Noktada basılıp çıqqan istäleklär fal’sifikatsiä dip tabıluı bik mömkin tügel kebek, çönki putç oyıştırırğa omtıldı dip däğwä itelgän generallärneñ bere dä älegä bez bu eşkä qatnaşmadıq dip matbuğatqa belderü yasamadılar. Niçek kenä bulmasın xärbilärneñ sivillär belen bik riza bulmawları asılda yäşeren ber fakt tügel, ämma 1960,1971 häm 1980-nçe yıllardağı kebek xärbilär qabat putç yasawları ixtimal dip kem dä uylarğa telämäsä dä, şundıy qurqu da yuq tügel.



Generalştab citäkçelege Törek Xärbi Tarix Komisiäseneñ 4- belän 6-nçı Aprel tarixları arasında İstanbulda oyıştırğan 11-nçe Xärbi Tarix Simpoziumında Tatar-Başqortlarnı qızıqsındıraçaq ber doklad uqıldı. Professor Nadir Däwlät tarafınnan yasalğan “Berençe Dönya Suğışında Ğosmanlılar safında Ğıyraq Frontında suğışqan Törek-Tatar Aziä Batallionı” digän bu çığış tıñlawçılar arasında qızıqsınu xasıl itte.

Әxtäm İbrahim, İstanbul

XS
SM
MD
LG