Accessibility links

Кайнар хәбәр

Iranda jurnalistlarğa benzinne çikläw kertü mäsäläse xaqında söylärgä yaramıy


İrannañ kilgän xäbärlärgä qarağanda, İrannıñ Yuğarı Milli İminlek Şurası, matbuğat çaralarına, benzineñ ölçäp berü qararınnañ soñ tuğan kiyerenkelek xaqında söylämäskä quşqan. 27nçe yündä benzingä çikläw kertü qararı küpkenä xalıqnı açulandırğan ide. Açulı xalıq ildäge törle şähärlärdäge Gaz stantsiälärenä ut törtkän ide.

27nçe yündä, İran xökümäte Benzin satuğa çikläw kertkän ide. Häm bu xäbärne eşetep ölgergän maşina yörtüçelär yaña tärtip kergänçe benzinne kübräk alıp qalırğa dip benzin stantsiälärenä ağıldı. Hökümät qararına qänäğätsezlek beldergän xalıq benzin stansiälärenä, rkibetlärgä häm banklarğa taşlar atıp, prezident Mäxmüt Äxmädinecadqa qarşı näfrätle şiğarlär qıçqırğan ide. Waqiyğalarda 80 keşe qulğa alındı. Çualışlar waqıtında başqala Tähranda ber xatın-qıznıñ hälak buluı xaqında da äytelä.

Soñgı aylarda, İran Yuğarı iminlek organnarı, İrannıñ benzin çikläwläre xaqında tänqit beldermäskä häm İrannıñ atom kiyerenkelege xaqında añlatmalar bermäskä quşa, mäğlümät çaralarına bu xaqta basımı arta.

Azatlıq belän bäyläneştä torğan qaysı ber Tährandağı jurnalistlär, Benzinneñ çiklänüe häm bu tudırğan mäsäläläre xaqında söyläşüdäñ baş tarttı. Şarq gazitäsennäñ ber xäbärçe azatlıqnıñ iran redaksiäsenä bu xälne, jurnalistklärgä çit matbuğat çaraları belän, benzingä çikläw kertü häm aña oxşaş mäsälälär xaqında söyläşmäskä quştılar dip añlattı.

Kisätügä qaramastañ, reformist gazitalar hökümät qararıñ, täñqitläp çıqtı. Alar bu kötelmägän qarar keşelärne uñaysız xälgä saldı häm kiyerenkelek tudırdı dip belderde.

Küpkenä küzätüçelär, çikläw qararı ÄxmädiNäcatnıñ ışanıçlılığına abruyına yaniy dip farazli. Çönki ul, İran xalqına, alarnıñ tormış srtandartın kütärergä häm benzinäñ kilgän aqçanı ğadelgenä öläşterergä wağdä itkän ide. Läkin soñgı aylarda bäyälär üsä başlawı belän xalıqnıñ ÄxmädiNäcatqa bulğan ışanıçı kime başladı.

Azatlıq Radiosınıñ farsi redaksiäse tıñlawçısı, bu wazğiyätkä bulay qariy:

“Hökümät gaz bäyälären kütärde, uramnarda keşelärne qulğa aldı. Alar süz ireklege häm başqa şundi möhim mäsälälär xaqında onıttılar.Alar gaznıñ qimmäten arttırğan sayın üzläreneñ qaderlären töşerälär”

Benzingä kertelgän çikläw, mäxsüz maşina yörtüçelärgä könenä 3 litr satıp alırğa röxsät itä. Ä Taksiçelärgä isä taşlama belän ayına 800 litrğına Benzin alırğa röxsät itelä.

Bu älbättä başta, östämä kerem öçen üz avtomobile belän taksiçe bulıp eşlägän eşsez yäisä az keremle bulğan watandaşlarğa kübräk qağıla. Monnañ soñ bu keşelär öçen tormışların caylaw tağın da awırraq bulaçaq.

Menä şulardañ berse bulğan Tährandağı ber abzi bolay zarlana,

“Min 3 litr benzin belän nişem, üzemne yandırimmı? Zinhar minem tawışımnı xäqimiättägelärgä citkeregez, bez bolay yäşi almabız. Bezneñ öçen tormış bik awıraya, xatınıma, balalarıma qari almaslıq xälgä töştik inde.”

İran hökümäte eçke qullanış öçen satılğan benzin bäyälären subsidiäläp tübän tota. İl üze benzingä bik bay bulsa da, anı eşkärtü İranda tübän däräcädä. Şuña da Tähran ildä qullanılğan benzinneñ 40 protsentın çittän satıp ala.

Qaysı ber gazetalar, hökümätne qararlar turında aldañ xäbär birmägäne, keşelärne aptıraşta qaldıruı öçen tänqitläp çıqtı. Qanun çığaruçılardañ da bu xaqta tänqitlär işetelde. Alar bu plan xalıq arasında rizasızlıq tudıra dip tänqitläde.
XS
SM
MD
LG