Accessibility links

Кайнар хәбәр

Törkiädä etnik bäxäslär<br><br>


Bu atnada Törek Tarix Oyışması räise Prof. Yosıf Xalaçoglunıñ ber cıyılışta “Kördlärneñ iñ kimendä 30 protsentı Törekmän, ä Körd Aleviler arasında da baytaq ärmän bar. Alar 1915-nçe yılğı deportatsiä waqıtında Alevi Kördlärgä sıyınıp dinnären üzgärtkännär. Mindä şundıylarnıñ isemlege bulğan tarixi dokumentlar bar” dip beldergäç, süzneñ tulı mäğnäse belän keçkenä qiyamät quptı. Matbuğat bitlärendä, televiziä ekrannarında anı yaqlawçılar, anı bitärläwçelär, bitaraf analiz yasawçılarnıñ äytkännäre yañğıradı.



Bilgele Törek Konstitutsiäsenä kürä, “Törkiä Comhuriätenä watandaş bulğannarnıñ hämmäse Törk” dip atala. Yäğni Rossiädäge kebek, gärçä anda da şuñardan qotılırğa tırışalar, keşeneñ etnik tamırı yazılmıy. Şulay da soñğı waqıtlarda Kördlär, Albannar, Qafqaz Xalıqları, Boşnaklar kebek törle etnik törkemnärneñ buluı qabul itelde. Möselman bulmağan ärmän, grek, yähüd kebek etnik törkemnär isä bik az. Tege yaqtan niçä un yıllardan birle Әrmänistandağı bulsın, AQŞ, Fransiä kebek illärdä diasporada yäşäwçe ärmännär bulsın Törkiäne berençe dönya suğışı çorında Ğosmanlı İmperiäsendä yäşäwçe ärmännärgä genosida yasawda ğäyepläp kilälär. Inde bu atnada AQŞ-tağı jähüd oyışması “Yala yağuğa qarşı köräş Ligasınıñ”, bugengä xätle bu mäsälädä Törkiäneñ tezisın yaqlap kilsä, “xäzer 1915 belän 1918-nçe yıllarda ärmänärgä qarata genosida oyıştırıldı digän qaraşqa ireştek” dip iğlan itüe belän Xalaçoglu kütärgän däğvalarnıñ ber-bere artlı kilüe dä Törkiädä borçıluı tudırdı.



Parlamentqa yaña saylanğan Kördlärneñ Demokrat Cämğiät Partiäse, Alevi oyışmaları Xalaçoğluna zur reaksiä kürsättelär, anıñ östennän xökem qararı çığaru öçen mäxkämägä möräcäğät itäçäklären belderdelär häm anı uranınnan alırğa çaqırdılar. Kördlärneñ Evrensel gazetasına intervyu birgän Ankara universitetı Prof. Tayfun Atay “Törkiäneñ räsmi tariçılığı başında utırğan ber şäxesneñ şundıy belderü yasauwı çınnan da qurqınıçlı” dide. Әrmän gazetası “Agos”nıñ redaktorı Ethem Mahçupyan “Däwlätneñ qulastında şundıy isemleklär buluın beläbez. Läkin räsmi ber oyışma citäkçeseneñ mondıy däğva kütärüe problemalar xasıl itä” dip belderde. “Vatan” gazetasınıñ jurnalistı Reha Muhtar “bu şäxesneñ süzlärennän rasizm isläre çığa” dip yazdı. Radikal gazetasına bu turıda intervyü birgän Prof. Nadir Däwlät isä “ber keşe üzen niçek xis itsä, ul şul etnik törkemnän, yoq sin ul tügel dip äytü etnik tınıçsızlıq xasıl itä ala” dip belderde. “Takvim”, “Türkiye”, “Yeniçağ” kebek ütä Törek millätçese gazetalar isä “Xalacogluna xaqsız xöcem yasala, anı mäxkämäsez nisez xökem itärgä tırışalar” digän reaksi kürsättelär. Qısqası Törkiädä etnik bäxäsläşülär qabat kön tärtibenä mende.

XS
SM
MD
LG