April ayında, Prezidentnıñ islamçı tamırları bulğan Erdoğannıñ partiasınnañ çığıuna protest belderep, millionlağan xalıq Törkiyäneñ törle şähärlärendä urım cıyınnarı uzdırğan ide.
“Bez AK partiağa qarşıbız, Bez Atatürkneñ balaları! Bezneñ barınız da monıñ öçen monda cıyılğanbız.”
Dönyäwi yaqlılarınıñ köç kürsätüenä qaramastañ, möselman häm konzervatif dip bäyälängän Abdullah Gül, Törkiä prezidentlığına saylandı.
Atatürk balaları häm xärbilär, alğa taba, ägär Gül, Prezident bulıp saylana qalsa ul çağında AK Pratia Dönyäwi Däwlät sistemenä qaramıyça telägäneñ eşli alır digän borçıluda tora ide.
Gül Prezidentlıqqa däğwä belderüe Protest çaralarıñ qabındırıp säyäsi kiyerenkelekkä kiterde. Soñğı yartı ğasırda 4 xaqimiätne urnıñnañ alıp taşlağan dönyäwi däwlät saqçısı Xärbilär isä aña qatı kisätü belän çıqqan ide.
Şulay da, kiyerenkelekne bastırır öçen uzğan ay uzdırılğan saylawlarda, eşquarlıq yaqlı AK Partiä bu yulı, tawışlarnıñ yartısın diärlek alıp köçen tağın da arttırdı. Parlamenttağı bu yaña köç, Gülne Prezidentlekkä çığardı.
Xäzer inde soraw, Atatürkneñ Dönyäwi däwlätçelege nigezendäğe cömhiriät, Törkiyä säyäsätendä äle xaman tabu bulğan, yawlıq bäylägän xatını bulğan Möselman ber prezident belän ayaqta qala alırmı?
Törek Säyäsäte belgeçe, Bülent Alirıza bolay añlata:
Barlıq bu mäsälälär, protestlär çaralarıñ qabındırıp cibärde. Uramnarda yörgännär häm qaysı ber säyäsi partiälär, ilneñ kübräk fundamantalist bulaçağın äytä başlağan ide. Närsä buldı? Axırda AKP tawışlarnıñ yartısın yawladı. Minemçä monda barğan närsä, minem uylawımça yä il kübräk dini bula başladı yäisä küzgä kürengän dindarlıq bez kürgännäñ dä kübräk bulğan ikän. Ä mäsälä xäzer, bu xäl xäzer Dönyäwi däwlät sistemeneñ betä başlawın mı kürsätä, Döresrägen äytkändä, yuq bu alay tügel.
AK partiä isä ilneñ Dönyäwi Sisteminä tuğrılıqlı bulaçağın däğwä itsädä bu älbättä liberal töreklärneñ üz qaraşların üzgärtä almayaçaq.
Abdullah Gülneñ Prezident bularaq qatnaşaçağı barlıq çaralarnı da boykot itäçägen beldergän, Dönyäwi Däwlät yaqlı Cömhiriätçe Xalıq Partia räis urınbasarı, Mustafa Özyürek bolay di.
“Ägär Gül äfände, Prezident bulıp saylanğan waqıtta bötenläy başqa şäxsiät bulıp kürsätä alsa, xäzer üze wağdä itkänçä, ul çağında bez qaraşıbıznı üzgärtä alabız. Läkin, Gülneñ Prezidentlığı waqıtında, Törkiyä könnäñ kön kübräk Zamança İslamçı däwlät bulaçaq digän işaräläre bar.”
Ğadi dönyäwi däwlät yaqlılar, bigräktä xatın-qızlar, üzlärenneñ, telägänçä kiyenep, isertkeç eçemleklär içü kebek tıyılmağan irekleklären äkrinläp yuğalaçağına borçılu belderä.
Şulay da bu xaqta bötenese dä borçılmiy.
Erdoğannıñ AK partiä xaqimiäte waqıtında, Törkiä Yewropa Berlegenä äğzälek ölkäsendä tiñe kürelmäğän adımnar yasadı. Häm Yewropa Berlege dä moñä cäwap itep xökümätne sivil tormıştağı xärbi köçne äzäytü yulında yasalğan barlıq reformalarıñ yaqlap kilde.
Tanılğan säyäsi gazetalarınnañ Radikal saxifälärendä yazğan Murat Yetkin,
“Ägär Gül wağdälären ütäp kilsä, bigräktä ilneñ Dönyäwi däwlät sisteminä tuğrılıqlı qalaçağı wäğdäsen, ul waqıtta ber nindi kiyerenkelekneñ bulaçağına ışanmim. Häm ul çaqta Gülneñ prezidentlığı mäsäläse xaqında tuğan sorawlar da betär. Yugisä, säyäsi häm ictimağiy kiyerenkelek äle däwam itäçäk”
Şulay itep, bügen TBMM, Abdullah Gülne ilneñ 11nçe prezidentı itep sayladı.
Törkiyädä prezidentlek wazifası kübräk formal rol başqaru belän çiklänsä dä, anıñ mäcles tarafınnañ çığarılğan qanunnarğa veto salu xoquqı bar. Şulay uq Prezident xaqimiätne dä belgele ala.
“Bez AK partiağa qarşıbız, Bez Atatürkneñ balaları! Bezneñ barınız da monıñ öçen monda cıyılğanbız.”
Dönyäwi yaqlılarınıñ köç kürsätüenä qaramastañ, möselman häm konzervatif dip bäyälängän Abdullah Gül, Törkiä prezidentlığına saylandı.
Atatürk balaları häm xärbilär, alğa taba, ägär Gül, Prezident bulıp saylana qalsa ul çağında AK Pratia Dönyäwi Däwlät sistemenä qaramıyça telägäneñ eşli alır digän borçıluda tora ide.
Gül Prezidentlıqqa däğwä belderüe Protest çaralarıñ qabındırıp säyäsi kiyerenkelekkä kiterde. Soñğı yartı ğasırda 4 xaqimiätne urnıñnañ alıp taşlağan dönyäwi däwlät saqçısı Xärbilär isä aña qatı kisätü belän çıqqan ide.
Şulay da, kiyerenkelekne bastırır öçen uzğan ay uzdırılğan saylawlarda, eşquarlıq yaqlı AK Partiä bu yulı, tawışlarnıñ yartısın diärlek alıp köçen tağın da arttırdı. Parlamenttağı bu yaña köç, Gülne Prezidentlekkä çığardı.
Xäzer inde soraw, Atatürkneñ Dönyäwi däwlätçelege nigezendäğe cömhiriät, Törkiyä säyäsätendä äle xaman tabu bulğan, yawlıq bäylägän xatını bulğan Möselman ber prezident belän ayaqta qala alırmı?
Törek Säyäsäte belgeçe, Bülent Alirıza bolay añlata:
Barlıq bu mäsälälär, protestlär çaralarıñ qabındırıp cibärde. Uramnarda yörgännär häm qaysı ber säyäsi partiälär, ilneñ kübräk fundamantalist bulaçağın äytä başlağan ide. Närsä buldı? Axırda AKP tawışlarnıñ yartısın yawladı. Minemçä monda barğan närsä, minem uylawımça yä il kübräk dini bula başladı yäisä küzgä kürengän dindarlıq bez kürgännäñ dä kübräk bulğan ikän. Ä mäsälä xäzer, bu xäl xäzer Dönyäwi däwlät sistemeneñ betä başlawın mı kürsätä, Döresrägen äytkändä, yuq bu alay tügel.
AK partiä isä ilneñ Dönyäwi Sisteminä tuğrılıqlı bulaçağın däğwä itsädä bu älbättä liberal töreklärneñ üz qaraşların üzgärtä almayaçaq.
Abdullah Gülneñ Prezident bularaq qatnaşaçağı barlıq çaralarnı da boykot itäçägen beldergän, Dönyäwi Däwlät yaqlı Cömhiriätçe Xalıq Partia räis urınbasarı, Mustafa Özyürek bolay di.
“Ägär Gül äfände, Prezident bulıp saylanğan waqıtta bötenläy başqa şäxsiät bulıp kürsätä alsa, xäzer üze wağdä itkänçä, ul çağında bez qaraşıbıznı üzgärtä alabız. Läkin, Gülneñ Prezidentlığı waqıtında, Törkiyä könnäñ kön kübräk Zamança İslamçı däwlät bulaçaq digän işaräläre bar.”
Ğadi dönyäwi däwlät yaqlılar, bigräktä xatın-qızlar, üzlärenneñ, telägänçä kiyenep, isertkeç eçemleklär içü kebek tıyılmağan irekleklären äkrinläp yuğalaçağına borçılu belderä.
Şulay da bu xaqta bötenese dä borçılmiy.
Erdoğannıñ AK partiä xaqimiäte waqıtında, Törkiä Yewropa Berlegenä äğzälek ölkäsendä tiñe kürelmäğän adımnar yasadı. Häm Yewropa Berlege dä moñä cäwap itep xökümätne sivil tormıştağı xärbi köçne äzäytü yulında yasalğan barlıq reformalarıñ yaqlap kilde.
Tanılğan säyäsi gazetalarınnañ Radikal saxifälärendä yazğan Murat Yetkin,
“Ägär Gül wağdälären ütäp kilsä, bigräktä ilneñ Dönyäwi däwlät sisteminä tuğrılıqlı qalaçağı wäğdäsen, ul waqıtta ber nindi kiyerenkelekneñ bulaçağına ışanmim. Häm ul çaqta Gülneñ prezidentlığı mäsäläse xaqında tuğan sorawlar da betär. Yugisä, säyäsi häm ictimağiy kiyerenkelek äle däwam itäçäk”
Şulay itep, bügen TBMM, Abdullah Gülne ilneñ 11nçe prezidentı itep sayladı.
Törkiyädä prezidentlek wazifası kübräk formal rol başqaru belän çiklänsä dä, anıñ mäcles tarafınnañ çığarılğan qanunnarğa veto salu xoquqı bar. Şulay uq Prezident xaqimiätne dä belgele ala.