Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraq/Iran: Bushnıñ İrannı Ğiraqqa tıqşınmasqa çaqıruı kiyerenkelek tudırdı


AQŞ belän İran arasında yaña kiyerenkelek kilep tudı. Amerika prezidentı George Bush kiçä yasağan çığışında, İrannı, Ğiraqtağı “Cinäyätçel çaralarıñ” tuqtatırğa çaqırdı. Şul uq waqıtta, AQŞ köçläre Bäğdadtağı 7 İran wäkilen qısqa waqıtqa qulğa aldı. Monnañ alda isä, İran Prezidentı Mäxmüd ÄxmadiNäcat, AQŞnıñ Ğiraqdağı säyäsi köçe kimüen häm İrannıñ bu buşlıqnı tutırırğa teläge bulğanıñ telgä alğan ide.

Prezident Bush, İranğa qarşı kisken çığış yasadı. Ul AQŞ xärbilären, Ğiraqta totırıqsızlııq tudıruda şiklänelgän İranlılarğa qarşı köräşergä fatixa birüen belderde.

Renodağı AQŞ xärbi vetaranları aldında yasağan çığışında Bush, xärbilärgä närsä eşlärgä quşqanıñ äytmäde. Läkin ul, İrannı Ğiraqta tärtebsezlek çığaruda, terorçılıqnı taratqan iñ zur däwlät dip atadı.

"Şiğiy ekstremistlär, İran tarafınnañ yaqlana, bezneñ köçlärebezgä häm Ğiraqlılarğa qarşı xöcem oyıştıru öçen ğiraqlılarnı alar öyrätä.İran İslam İnqilabı saqçılarınıñ mäxsüs Quddes törkeme, ektremist törkemnärne yaqli yärdäm itä häm xättä tiz äzerlänä torğan qatlawlı şartlatqıçlar belän dä tä’min itä. Häm Xizbullah yärdäme belän alarğa Ğiraq cirlärendä künege oyıştırıla."

Bush tağın ber qat, çualış eçendäge Ğiraqtañ kitärgä isäpläre bulmawın belderde.

"Amerika intixarçı häm yulbasarlarga birelmäyäçäk. Amerika yärdämgä moxtac bulğan Ğiraqnı taşlamıyaçaq."

Bushnıñ çığışınnañ küp tä uzmadı, AQŞ xäbiläre, Bäğdadtağı Shareton Hotelendä İrannıñ 7 wäkilen, qulğa aldı.

Bu waqiyğa, Ğiraqnıñ tönyağında ğinvar ayında 5 iranlınıñ qulğa alınuın xäterlätä. Waşiñton yağı alarnı, Quds köçe äğzäläre buluda ğayeplägän ide. Alar xaman saq astında totıla.

Kiçä qulğa alınğan 7 wäkil azat itelmägän, Soñınnañ alarnıñ, İran Energiä ministrlığınnañ, Bäğdadkä Elektrik Köçe Stantsiäläre kileşüenä kilgän keşelär bulğanı açıqlanğan.

Bushnıñ kiçä yasağan tänqitläwe, kileşügä bik az uıran qaldırdı. Şulayda, Däwlät departımanınañ kilgän farazlar, Waşiñtonnıñ xaman sığılmalı buluın kürsätä. Tom Casey bulay däwam itä:

"Bez İrannıñ Ğiraqta uñay rul uynawın telebez. Belüegezçä, bez iran wäkilläre belän söyläşülär alıp bardıq. Monda barı tik ilçilär arasında ğına tügel, kürşe illär törkemnäre aşa da söyläştik. Çönki bez, Ğiraqnıñ körşeläreneñ- ildä uñay rol uynawınıñ ähämmiätenä ışanabız. Läkin bu eş barı tik süz belän genä xäl itelmäs, bu Ğiraq xalqına häm xaqimiätenä totırıqlıq urnaştıru häm alğa alıp baru barı tik näticäle adımnar başqaru belän bula ala. "

Bush häm Caseyneñ ber uq könne yasağan bu çığışları, İran prezidentı AxmädiNäcatnıñ kiläçäkkä taba Ğiraqta köçletäk rol başqarırğa qarar belderüennäñ soñ yañgıradı.

Ul Jurnalistlärgä, AQŞnıñ Ğiraqdağı säyäse köçeñ kimüen häm yaqın arada anda ber köç bushlığı barlıqqa kiläçägen belderep, İrannıñ bu buşlıqnı tutırırğa teläge buluı xaqında äytde. Ul maqsatqa, Ğiraq xalqı yädäme belän bergä, dus Säğüd Ğarabstan häm başqa kürşe illär yaqlawı belän alıp barırğa äzerlängäneñ belderde.

ÄxmädiNäcat monda Säğüd Ğarabstannı ayırım telgä aluında maqsat, anıñ Sunni möselman däwläte öçen möhim açqıç buluına bäyle dip farazlana. Çönki İran üze Şiğiy köçe bar. Häm Ğiraq xalqı bu ike mäzxäbkä bülengän.
XS
SM
MD
LG