Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tönyaq Korea, Suriä belän atom xezmättäşlege yasawın inqar itä


Tönyaq Korea - üzenneñ Süriägä atom qorılmaların bulduruda buluşuı ixtimal - digän ğayepläwlärne kire qaqtı. Tönyaq Korea, Waşiñton häm amerikan matbuğatı tarafınnañ küpertelgän bu ğayepläwlärne täcribäsez başqarılğan astırtın ber çara buluın belderde. Şiklänülär bu ay başlarında, İzrailneñ Süriägä hawa tıqşınuı yasawı belderelüennäñ soñ faş itkän ide. Läkin bu waqıyğa xaman açıqlanmağan ber ser bulıp tora..

Tönyaq Koreanıñ Süriägä atom qoralları citeşterü eşendä yärdäm itüe ixtimal digän belderülär ütkän atna berençe bulıp, The New York Times häm The Washinton Post kebek AQŞ gazetalarında dönya kürgän ide.

Tönyaq Korea Tışqı eşlär ministrı bügen yasğan belderüendä bu ğayepläwlärne kisken inqar itte. Ul bu-işe belderülär, Waşinton belän Pxenyan mönäsäbätlärendäge täräqqiätne totqarlaw öçen uylap tabılğan uydırmalar buluı mömkin dide.

İsrailneñ, bu ay başında Süriädäğe ber niçä urınğa yäşeren räweştä yasağan hawa höcümennäñ soñ, Penxen xaqındağı bu belderü berençe bitlärgä kilep çıqtı.

6nçı sentäbrdä bulğan bu xäl turında İzrail räsmiläre ber ni äytmäde. Suriä, Hawa saqlanu köçläre tarafınnañ, yädrä taşlanğan İzrail oçqıçlarına qarşı ut açıluın belderde. Matbuğat çaralarında isä bu xälne, İzrailneñ, Tönyaq Korea yärdämendä tözelgän buluda şiklänelgän atom qoralmarın şartlattı dip yuraldı.

Şiklänülärne çitkä taşlasaq, Demaşq belän Pxenyan arasında, texnik xezmättäşlek, urtaq xärbi tarix häm ğadäti bulmağan cılı mönäsäbätläre bar. Aidan Foster-Carter, Britaniäneñ Leeds Universitında Tönyaq Korea belgeçe.

Ul Azatlıqqa bolay dide,

“Süriä, Tönyaq Koreanı çıñ Korea itep tanığan, Könyaq Korea belän ber nindi dä mönäsäbäte bulmağan, Cubadañ qala cir şarında ikençe il. Xärbi häm başqa mönäsäbätlärdäñ qala, Tönyaq Korea monıñ bolay däwäm itüen bik telär ide.”

Bu şiklänülär ni qadär döres buluı xaqında Foster-Carter anıq belmi, läkin ul Suriä belän Tön Korea arasındağı xärbi xezmättäşlek ber kemgä dä ser tügel di.

Tönyaq Koreanıñ, Süriägä yärdäm itüe xaqındağı şiklänülär, Pxenyannıñ atom qoralı programın ğamäldäñ çığaruı öçen alıp barılğan söyläşülär waqıtında çıqtı.

Fivral ayında kileşengänçä, Tönyaq Korea, YongBong atom qoralmarıñ, Könyaq Korea biräçäk 50 meñ ton yağulıq almaşında yabarğa rizalaşqan ide. Bu AQŞ häm 6 yaqlı il qatnaşında uzğan söyläşü näticälärennäñ berse ide. Bu söyläşülärneñ äle däwam itüe kötelä ide. Bügen bulırğa tiyeşle söyläşülär kiçekterelde.

Bolarnıñ barsı da ber genä soraw tudıra, Nigä Tönyaq Korea citäkçese, Kim Jong-il Xalıqara cämäğatçelek aldında Atom xezmätäşlege xaqında kileşkännäñ soñ, bu yuldañ çigenä, xäzer nigä aldañ birgän süzeñ boza?

“Säyer adım yasıy ul, xäzergäçä 6lı yaqlı söyläşülärdä bik teläktäşlek kürsätte, barsı da yaxşı bara ide. Bu xällärne tikşerep barğan belgeçlär bularaq xättä bez, 6 yaqlı söyläşülär kiçekterelgän bulsa da, tizdäñ däwam itär dip farazli idek. Nigä bolay eşläseñ? Yäisä nindider bu xaqta ber uy bar ikän, niçek itep ul işetelä, kim açıp birä anı?”

Tönyaq Korea tışqı eşlär ministrı, bügen yasağan belderüendä, Tönyaq Koreanıñ Üktäbr ayında birgän wağdäseñ ütäwen belderde. Ul çaqta, berençe künegülär bulğaçta, Pxenyan atom qorallana iä bulğan cäwaplı il bulaçağın häm ber nindi dä atom maddäseneñ ilneñ tışına satılmayaçağın belderde.
XS
SM
MD
LG