Accessibility links

Кайнар хәбәр

Sarkozy Mäskäw säfäre aldınnan Rusiägä ğäyepläw taşladı


Bu atnada, 9-12 üktäberlärdä Fransiä prezidentı Nikolas Sarkozy Rusiädä säfärdä bulaçaq. Uzğan atnakiçtä genä Sarkozy Rusiäne dönyadağı problemalarnı qatlawlandıruda ğäyepläde. Bu anıñ Mäskäw aldında, bigräk tä energiä mäsälälärendä Yewropanıñ pozitsiälären qatıraq itep quyarğa tırışuın kürsätergä mömkin dip qarala.

Sarkozy Rusiä belän bil alışırğa çıqtı dip äytü arttırıp cibärü bulsa da, soñğı aylarda anıñ Rusiägä qarşı çığışların yışaytıp cibärüe oçraqlı ğına tügel kebek.

Uzğan atnakiçtä Mäskäwneñ Kosovo mäsäläsendäge qaraşına işaräläbräk Sarkozy Rusiäne dönya problemaların qatlawlandıruda ğäyepläde. Sarkozy Rusiä zur illärneñ xoquqları ğına tügel, cawaplılıqları da buluın onıtmasqa tieş dide.

Citmäsä bu belderü anıñ Mäskäw säfäre başlanuğa berniçä kön qala ğına yañğıradı. Şulay uq Mäskäw küzlegennän qarağanda bu belderü uylanılğan mısqıllawlarnıñ ber öleşe bulıp kürenergä mömkin.

Mäskäwgä ul soñğı könnärdäge Ukrain prezidentı Viktor Yuşçenko, Çexiä premyer ministrı Mirek Topolanek häm Polşa prezidentı Lech Kaczynski belän oçraşulardan soñ bara. Yuşçenkonıñ Rusiä belän mönäsäbätläre bik yaxşı bulmawı mäğlüm. Çexiä belän Polşa da Putin xakimiäte çorında Rusiä alğan yünäleşneñ üzläre öçen qurqınıçlı dip isäpläwlären yäşermi.

Sarkozy äle prezident bulıp saylanır aldınnan uq Rusiä prezidentınıñ qulçı Çeçnädä qanğa buyalğan dip äytkän ide. Fransiä säyäsi küzätüçeläre Sarkozy yün ayında saylawlarda ciñgäç Putinnıñ anı telefon aşa 3 kön soñarıp qotalawı näq şunıñ belän bäyle di.

Uzğan ayda ğına Sarkozy tışqı säyäsät turındağı möhim çığışında Rusiäne üz kürşeläre belän energiä mäsäläsendä bik räximsez eş itüdä ğäyepläde.

Fransiä prezidentınıñ tışqı säyäsättä ni qıluın isäpkä almıy torıp anıñ äytkännäre artında ni yatuın açıq belü mömkin tügel. Küpçelek Fransiä küzätüçeläre isäpläwençä, xäzer Fransiä prezidentınıñ iñ töp burıçı Yewropada häm dönyada Fransiäneñ pozitsiäsen köçäytü bulırğa tieş.

Yewropada soñğı arada köçle citäkçelär safı sirägäyep kitte. Bu isä Sarkozyğa östämä mömkinlek birä. Yewropanıñ töp citäkçese dip älbättä iñ zur äğza il bulğan Germaniä citäkçese Angela Merkel sanala. Ämma ul sotsial demokratlar belän koalistiägä bäyle qıyınlıqlar kiçerä. Sotsial demokratlarnıñ elekke citäkçese, elekke kansler Gerhard Schroeder xäzer Germaniägä kürşe illärdä Rusiäneñ Gazpromı mänfäğätlären qayğırtıp yöri.

Fransiäneñ Rusiägä qarata niätlären sınaw yaqın arada Könçığış Yewropa cirlege belän tügel, ä energiä mäsäläläre belän bäyle bulır kebek.

Yaqın kiläçäktä Rusiä iqtisadınıñ töp tayanıçı energiä çığanaqları bulıp qalaçaq. Häm Rusiädän alarnı töp satıp aluçı Yewropa.

Üzeneñ östen pozitsiäsen saqlap qalu öçen Rusiä Yewropanıñ Üzäk Aziädäge gaz häm neft yatmalarına yulın kisärgä tırışıp kilä. Xäzer isä Yewropa Berlege Kaspiy töbägendäge energiä çığanaqların Rusiäne urap uzıp Yewropağa qudıru, şunıñ belän Rusiä monopoliäsennän qotılu mömkinlege belän bik nıq qızıqsına. Ämma bu yünäleştä eş bik aqrın bara.

Rusiä belän Fransiä arasındağı mönäsäbätlärdä iñ möhim çor kiläse yılnıñ ikençe yartısında bulır kebek. 2008-neñ 1 yülendä Yewropa Berlegendäge küçmä prezidentlıq Fransiä qulına tapşırıla. Häm Yewropa Berlegendäge eşlärne Fransiä citäkliäçäk.
XS
SM
MD
LG