Accessibility links

Кайнар хәбәр

Fändäs Säfiullin: Rusiädä xalıq sanın alu kampaniäse başqa millätlärgä qarata xärämläşü buldı


Fändäs Säfiullin: Rusiädä xalıq sanın alu kampaniäse başqa millätlärgä qarata xärämläşü buldı

Ä menä Rusiä Däwlät Duması deputatı Fändäs Säfiullin inde küp kenä mäğlümat çaralarına bötenrusiä xalıq sanın alu kampaniäsendä, bigräk tä başqa millätlärgä qarata xärämläşü buldı digän kommentariy birde. “Azatlıq” radiosı xalıq sanın isäpkä alu kampaniäseneñ berençe könendä Rusiä prezidentına isäpkä aluçınıñ “Sezneñ tuğan telegez” digän soraw birüe tatarstanlılarnı ğäcäpländerde dip söylägän ide. Fändäs Säfiullin bu soraw Rusiädä ber genä ğailägä birelde dip sanıy. Rusiädä küpçelek xalıq başqa anketa, yäğni “Ваш родной язык” digän soraw töşerep qaldırılğan anketa buyınça cawap birdelär, di ul. Bu nindi maqsatta eşlängän soñ? F.Säfiullin monı bolay añlata. Tatarlarnı distälägän etnik törkemnärgä bülgännän soñ tatarlar sanı kimergä tieş bulıp çığa. Ämma mişärlärneñdä, keräşennärneñ dä, ästerxan, seber, qasıym tatarlarnıñ da tuğan tele tatar tele bulıp qala bit. Şuña kürä bu millätne bülgäläw maqsatın tormışqa aşıru öçen häm yomğaqnıñ oçın yuğaltu öçen tuğan tel turında sorawnı da yuqqa çığarırğa kiräk ide, dip sanıy F.Säfiullin.

Tatar-inform agentlığı F.Säfiullin bu mäsäläne Rusiä Federatsiäse xoquq saqlaw oyışmalarına da citkerergä täwäkälläde, dip xäbär itte. Bu mäsälägä Dmitriy Gorinburg mondıy kommentariy birde:

Tuğan tel turında soraw xalıq sanın isäpkä alu anketalarına instruksiädä bar. Ägärdä soraşıluçınıñ tuğan tele rus tele tügel ikän, anıñ tuğan tele “Какими иными языками владеете?”, “Başqa nindi tellär bläsez?” digän sorawnıñ berençe yulına cawap itep yazıla. Ä inde keşeneñ tuğan tele rus tele ikän, monda anketanıñ rezerv digän cirendä tamğa yasala.

Gorinburg äfände fikerençä, qayber isäpkä aluçılarğa instruktaj yasağanda, instruksiäne ütämäskä dä bula dielgän. Ä anketada tuğan tel turında soraw bulmağaç, bu sorawnı birü-birmäw perepisçik, yäğni isäpkä aluçınıñ üzennän torğan. Şuña kürä tuğan tel turında soraw häm anıñ näticälären añlaw häm isäpläw qıyınlıqlar kiterep çığaraçaq.

Millät turında sorawnıñ ikele-mikele quyıluı, yäğni soraşılunıñ üz bilgelänüe buyınça cawap birergä xaqlı buluı da törle mäzäk xällär kiterep çığardı. Rusiädä slavyannar, qazaqlar, xätta skiflar dip yazıluçılar tabıldı. Tatarstanda da ber yaña urıs, ä bälki yaña tatardır, dürt balasınıñ dürtesen dä dürt törle millättä, töpçegen xätta grek dip yazdırğan ikän digän imeş-mimeşlär yörde. Tatarstanda mondıy mäzäk xällär küzätelgänme soñ? Dmitriy Gorinburg söyli:

Ägär soraw şulay “самоопределение”, yäğni “üzbilgelänüençä” dip quyılğan ikän, bu döres. Rusiä Konstitutsiäsendä keşegä nindi dä bulsa millätne köçläp tağu tıyıla dielgän.

Gorinburg äfände Tatarstanda kemneñder ekzotik millät kürsätep yazılu oçraqların oçratmağan. Ä menä qatnaş niqaxlı ğailälärdä berniçä ğailä äğzasınıñ urıs, berniçä ğailä äğzasınıñ tatar bulıp yazılu oçraqların işetkän.
XS
SM
MD
LG