Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraq üzeneñ qoral programmaları turındağı räsmi deklaratsiäsen BMO-ğa häm Xalıqara Atom Agentlığına tapşırdı


Yäkşämbedä NY häm Venağa kilep citkän Ğıyraq dokumentları şunduq tärcimä dä itelä başlağan. BMOsı räsmiläre dokumentlarnıñ 5 kopyasın iminlek şurasınıñ biş daimi äzğasına tapşırırğa qarar birgän.

Saddam Xösäinneñ qorallar mäsäläsendäge töp kiñäşçese general Amir Saadi Bagdadta ütkärgän 45minutlıq mätbuğat oçraşuında 12meñ bitlek deklaratsie Ğıyraqınıñ tıyılğan ber nindi dä qoral yäki programmağa iä bulmawın kürsätä , häm ul bik töğäl itep äzerlängän dide. General süzlärençä , ägär dä dokumentlarda närsäder bulsa qapma qarşılıqlı bulıp kürenä ikän, inspektorlar Ğıyraqta alarğa ğına äytergä .. tikşerüçelär här kön fabrika, zavod , tikşerü institutlarında yäşren, tıyılğan programmalar ezläü belän mäşğül …

General Saadi press konferensiedä , başlıça AQŞtağı televidinie tamaşaçıların küzdä totıp inglizçä söyläde, ämma ul Bush administratsiesen ğäräbçä dä şeltäläde.. Bez aşığıp qarar çığarunı añlamıybız. ‘Superdäwlät’ başta eşne tikşerergä tieş, bigräk tä ul Ğıyraqqa qarşı agressiegä äzerlängändä , böten dönya aña qarağanda , ul aqıllı xäräkät itärgä tieş.dide…

Bush administratsiese dokumentlarnı analizlau öçen waqıt kiräk digän ide. Hiç şiksez in qızıqlı açışnı general Saadi press konferenseidä yasadı. Ul 91-nce yılda Ğıyraqnıñ atom bombasın eşläp çığarırğa bik yaqın toruın ,- ämma Kuwaitqa basıp kerep 5 ay ütkännän soñ -1991-nce yılnıñ 17nce ğıynuarında prezident Bushnıñ Ğıyraqnı bombalıy başlauı belän atom programmasınıñ tuqtatılıun belderde.

Älbättä Kuwaitnı basıp alğan Ğıyraq ul çaqta atom bombası eşläp çığara alsa ide, Ğäräb dönyasında super däwlät bulır ide ... Ğıyraqlı ber dissidentnıñ tügel , Ä Saddam kiñäşçeseneñ atom bombası programamsı turında mäğlümät birüe şaqqattırlıq xäl bulıp tora. Ğıyraqınıñ yäşren qoral programamsı turında 1995-nce yılda Yordaniegä qaçıp çıqqan Saddam kieve mäğlümät birgän ide.

Ğıyraq yäşren räveştä eşläp çığarğan tonnarça ximik vä Biologik qorallarnı yuq ittek dip elek tä däğwä itte. Ämma bu inspektorlarnı ber qayçan da qänäğätländermäde. General Saadi yäkşämbedä dä, xökümät qorallarnı yuq itüe turında elek dönya oyışmasına tapşırğan dokumantlardan başqa bernindi östämä dokument , dälil taba almadı , bez barlıq tıyılğan qoral, programmaların , inspektorlar kilmästän elek yuq ittek dip belderüe problema bulaçaq kebek İnspektorlarnıñ citäkçese Hans Blix küptän tügel genä Bagdadta garçissa gazı eşläp çığaru , marmelad qaynatu tügel. Qaydadır bulsa dokumantlar bulırğa tieş digän ide. Saadi süzlärençä BMOsına tapşırılğan qorallar deklaratsiesendä ilneñ qoral programmaları, şulayuq sivil atom, ximik häm biologik barlıq aktivlıqlar kertelgän . Anda şulayuq häm sivil häm xärbi mäqsatlarğa xezmät itä alaçaq xastaxanä laboratorieläre, azıq tölek citeşterä torğan tözeleşlär şulsanda sır , söt zavodları xätta tire eşkärtüçe urınnar da kertelgän. General Saaddi süzlärençä

AWDİO: bez bolar AQŞ ve Britaniene qänäğätländerer, deklaratsie alar telägänçä, kiñ nigezle, yaña däres .Ägär dä alar närsä dä bulsa qarşılıq tapsa xalıqara atom agentlıgı yäisä BMOnıñ küzläü, raslau vä inspeksielär komissienä tapşıra ala . Alar monda häm tikşerä alalar. Ni öçen bu uyınnı uynarğa

General ägär dä BMOsı inpektorları( rezolutsiedä äytelgäneçä) Ğıyraq belgeçläre belän çit ildä ängämä ütkärergä telilär, räxim itsennär,bez qarşı kilmiäçäkbez dide. Jurnalistnıñ sez dä çit ilgä kitergä riza bulaçaqmısız digän sorauına , turıdan turı cavap birmiçä genä beräü dä tikşerüne yaratmıy , hava meydanında sezne tuqtatsalar älbättä açu kilä , ämma bu sezneñ iminlegegez öçen dip söylägän.

Färidä Xämit, Praga
XS
SM
MD
LG