Accessibility links

Кайнар хәбәр

Makedoniada alban cämäğätçelege xalıq sanıñ alunıñ näticälären kötä


Makedonyada noyäber ayında ütkärelgän xalıq sanın alunıñ näticäläre kiläse atnada iğlan iteläçäk häm anda ildäge alban azçılığınıñ 20% bulaçağı işarä itelä.20% möhim kürsätkeç! Çönki 2001nçe yılnıñ august ayında ireşelgän Ohrid tınıçlıq kileşüe qısalarında ütkän yılda Makedonya konstitutsiesenä kertelgän üzgäreşlär, xalıqnıñ 20%tan artıqın täşkil itkän azçılıqlarğa östämä xoquqlar birä.

Makedonia Däwlät Statistika Burosı direktorı Blagica Novkovska xalıq sanı alunıñ berençe räsmi näticäläre kiläse atnada iğlan itelgändä anda albannar 20%tan da kimräk bulıp kürenmiäçäk dip äytsä dä, ul töğäl sannar kiterüdän totılıp qalğan. Makedonyadağı alban mäxalläse här daim albannar räsmi kürsätelgän 23%tan artığraq , çönki bezdä traditsion räweştä balalar kübräk dip däğwä itä. Novkovska Makedonyadağı alban azçılığınıñ xoquqları kire qağılmayaçaq, çönki alar 20%tan artığraq di. AQŞ Tınıçlıq İnstitutı öçen yazuçı Makedonya mäsäläläre analitiğı Brenda Pearson küptän tügel genä , Makedonyadağı alban säyäsi partiäläre näticälärgä qarşılıq kürsätü öçen strategik boykotlar oyıştıraçaq dip kisätep quydı. Makedonia Xelsinki Komitetı citäkçese Mirjana Najcevska da bu fiker belän kileşep xalıq sanıñ alunıñ näticälären manipulatsiläp bula di .Najcevska süzlärençä: bu yäki tege yaq ilne totrıqsızlandıru öçen näticälärdän faydalana ala . Can isäben alu näticälärenä şiklänep qarau , här närsäne cimerä ala. Çigännär tulısınça isäplänmädek dip qänäğätsızlek belderä. Töreklär şuluq säbäpne kürsätä. Vlaxlar , makedonyalılar häm albannar da şikäyät itä. Yugoslavieneñ parçalanuınnan soñ här xalıq törkeme üzen çirttä qaldırılğan dip xis itä. Statistika Burosınnan Novkovska can isäben alu noyäberneñ berennän alıp 15 qädär dävam itte. 2million 40meñ keşe terkälde.Şul çaqta bez alban vä makedonyalılarnıñ arta baruına qaramastan barlıq etnik törkemnärdä bala tudırunıñ kimüenä iqtibar ittek dip belderde. Berençe näticälärgä qarağanda urtaça här ğailäneñ 3yarım ä Makedonyadağı alban ğailäläreneñ 4,2 äğzası bar .Novkovska kiläse 10-15yıl eçendä albannarnıñ sanı etnik makedonyalılarğa tiñ bulaçaq digän farazlar yalğış şulayuq normal alban ğailäsendä bixisap bala üsä digän qaraşlarnıñ da modası in kimendä 20yıl elek ütte dip söyli . Statistika Burosı direktor urınbasarı alban Milam Ademi ,alban ğailäsendä äğzalar sanı 4.2 digän sannı qabul itü bu inde alban maxalläse yılına 7meñ keşe belän arta digän süz bulıp tora , 94çe yıldağı xalıq sanıñ aludan soñ albannarnıñ sanı 50belän 58meñ arasında arttı bu isä yaña can isäben alu Makedonyadağı albannarnıñ böten xalıq sanınıñ 23%ın täşkil itäçägen kürsätä dip söyli. Makedonya xalıq sanın alu komissiese äğzası demografie profesörı Asllan Selmani süzlärençä : Albannar tik 20%tan artıq bulunı ğına kötmi ,alar 94nçe yılğa qarağanda barğan dinamik üseşneñ dä kürsätelüen teli... Albannar arasında tabiğıy ürçü 2%, makedonyalılarda 0.3% älbättä bolarnı çağıştırğanda albannarda tabiğıy ürçüneñ in yuğarı buluın küräbez. Selmani can isäben alu eşe nıq säyäsiläşterelde häm näticälär iğlan itelgäç bu tağı da artaçaq di. Anıñ süzlärençä makedonyalılarnıñ yasağan barlıq belderülärdä albannar 20%tan artmayaçaq dip äytelüe politik motivlı, alar cämäğätçelekne häm xökümättän bäysez oyışmalarğa täsir itergä teli. Ğomumän däwlät häm partiälär bu eşne säyäsiläşterergä telämi, çönki bu statistik operatsie. Ämma xalıq sanın alu komissiese citäkçeseneñ urınbasarı Dcemal Şaxiti äytüenä qarağanda , bu Makedonyada mätbuğatnıñ uynağan politik uyın, oıyşmalar häm xökümät säxnä artında, wazğiät tağı da qatmarlana ala. Statistik Buro süzçese Mitevska , Makedonyada ber yıldan artıq torğan çit il keşeläre isäbkä kertelde.Şulayuq Makedonya bäysezlek alğançı (1991) Kosovo häm Serbiedän kilep urnaşqan ämma äle dä pasportları bulmağan albannar da kerteleregä tieş ide dip söyli. Makedonya tışqı eşlär ministırlığı çit ildä yäşäwçe makedonyalılarnı konsollıqlar aşa isäpkä alğan , ämma dä läkin çığışı belän alban bulğan unmeñnärçä Makedonya watandaşı çittä qaldırılğan. Kosovoda 10meñ ,Könbatış Yevropa -Germaniedä gına 50meñnän artıq alban eşli . Şulayuq küptän tügel genä AQŞqa kitkän albannar ber qayda da kürsätelmägän

Färidä Xämit, Praga
XS
SM
MD
LG