Accessibility links

Кайнар хәбәр

NATO ikegä bülenü aldında tora - Törkiägä höcüm bulğan oçraqta ul anı yaqlarmı?


NATO-dağı äğza illärneñ räsmi wäkilläre düşämbedä Brüsseldä, suğış yanağan oçraqta Törkiägä tieşle ğäskäri yardäm kürsätüne äzerläw kiräklege mäs’äläsendä kileşä almadı. Amerika Quşma Ştatları fikerençä, NATO-nıñ üz äğzasın, yäğni Törkiäne yaqlaw eşenä kereşügä qarşı çıqqan Fransiä, Belgiä häm Germaniä şulay itep, bar oyışmağa bulğan ışanıçnı şik astına quya. Waşington şuşı öç ilneñ NATO-dağı küpçelek belän kileşüwen taläp itä, läkin Fransiä häm Belgiä, qoral inspektorları comğa könne İminlek Şurasına yaña xisabın tapşırğançı Törkiä mäs’äläsendä üz qaraşın üzgärtmäyäçägen belderä.

NATO öçen qırıs sınaw çorı bötenläy kötelmägän yaqtan kilde, xörmätle tıñlawçılar. Üzenä könçığış Yewropadan yaña äğzalar alunı, bu uñaydan Rusiä belän qarşılıqqa kerüne sabır häm berdäm genä kiçergän şuşı saqlanu oyışması xäzer çın mäğnäsendä ikegä bülenü aldında tora. Fiker ayırmalıqları nigezendä haman da şul Ğiraq mäs’äläse yata. NATO-nıñ nizamnamäsendä qaralğança, anıñ berär äğzasına höcüm itü, bar oyışmağa yasalğan höcüm dip sanala. Bu uñaydan Amerika Quşma Ştatları, suğış çığa qalsa Ğiraqnıñ Törkiägä höcüm itüwe ixtimalın istä totıp NATO citäkçelegenä, töreklärne yaqlaw plannarın inde xäzerdän ük äzerli başlawnı täqdim itkän ide. Läkin bu şunda uq Fransiä häm Germaniäneñ qarşılığına yulıqtı, mäğlüm ki NATO-dağı şuşı ike il ğomumän Ğiraq mäs’äläsendä Quşma Ştatlar wä Britaniä belän diplomatik köräş alıp bara, soñğı könnärdä xätta, alar ayırım ber solıx planı äzerli digän süzlär dä çıqtı. Paris häm Berlinneñ üzençälekle qaraşın istä totıp NATO citäkçelege Törkiäne yaqlawğa äzerlek başlaw eşenä rizalıqnı bar äğza illärdän dä şıpırt qına alu ısulın saylağan ide. Saqlanu berlege Törkiä belän şundıy problema buluwın iğlan itä, häm bilgele ber waqıt eçendä äğza illärdän moña qarşı bulu turında belderü kilmäsä, bu alar monıñ belän kileşä digänne añlata. Läkin düşämbedä Fransiä häm Belgiä açıqtan-açıq NATO-nıñ suğışqa äzerlänä başlawına qarşı çıqtı, soñraq alarğa Germaniä dä quşıldı. Şuşı öç il fikerençä, Berläşkän Millätlärneñ qoral inspektorları bu comğada İminlek Şurası qarşında çirattağı xisabın bäyän itmi torıp, Ğiraqqa qarşı xärbi çaralar kürügä äzerlek berniçek tä başlana almıy, şuña kürä alar älegä, Törkiä mäs’äläsendä dä üz qaraşın üzgärtmäyäçäk. Bu Waşington yağınnan ifrat ta köçle tänqitkä säbäp buldı, anıñ NATO-dağı wäkile Nicholas Burns bolay dip belderde.

Audio

NATO citdi krizis aldında tora. Berlegebezneñ ruxı şundıy ki, ägär dä berektäşlärgä nider yanıy ikän, bez barıbız da aña yardämgä kiläbez. NATO-dağı amerikan wäkile Nicholas Burns. Törkiä üz üteneçen 3 atna elek yasağan ide, şunnan birle NATO-da barı tik bu xaqta fiker alışular häm bäxäslär genä bara. Bu älbättä törek yağınıñ da qänäğätsezlegenä kiterä. Törkiä premyer-ministrı Abdulla Göl Brüsseldäge soñğı xällär uñayınnan mondıyraq süzlär äytte.

Audio

Salqın suğış waqıtında Törkiä bar Yewropanı saqlap tordı. Ul Yewropa öçen ber qalqan bularaq xezmät itte. Dimäk, şik tä yuq, NATO xäzer dä üz yöklämälären ütärgä tieş di törek xökümäte citäkçese Abdulla Göl. Sişämbe irtän NATO-dağı wäkillär şuşı mäs’äläne yänä ber qaraw öçen tağın ber utırış ütkärergä tieş ide, läkin ul kiçekterelde, ul arada Belgiäneñ tışqı eşlär ministrı, NATO-nıñ Törkiäne yaqlawğa äzerlänä başlawı asılda suğış mantiğın qabul itüne añlataçaq dip belderde.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG