Saqlanunı planlaştıru komitetınıñ, ä ul inde äytelgänçä, oyışmada iñ yuğarı xärbi idarä sanala, NATO-dağı başqa citäkçel buwınnardan ayırması şunda, anda Fransiä wäkile yuq. Paris äle 1966-nçe yılda uq Tönyaq Atlantik saqlanu berlegeneñ xärbi buwınnarınnan çıqqan ide, şuña kürä ul xäzer NATO-nıñ säyäsi citäkçelegendä genä qatnaşa. Törkiägä höcüm yasalğan oçraqta NATO-nıñ aña yardämgä kiläçägen garantiälägän häm moña äzerlekne inde bügennän ük başlawnı küz aldında totqan qarar şul Saqlanunı planlaştıru komitetı tarafınnan qabul itelde. NATO-nıñ general’ sekretare George Robertson.
Audio
Berlektäge teläktäşlek ciñep çıqtı, NATO däwlätläre qurqınıç yanağan ilgä, Törkiägä qarata kümäk cawaplılıq xisen toydı dip belderä NATO-nıñ general’ sekretare. Robertson urtaq fikergä kilü xaqında şulay tantanalı räweştä xäbär itsä dä, aña asılda bik awır barğan söyläşülärdän soñ ğına ireşelde. Bäxäslärneñ berniçä atnağa suzıluwı xätta NATO-nıñ kiläçägenä şik belän qarıy başlawğa kiterde. Fransiä, Germaniä häm Belgiä, berlekneñ iñ yuğarı säyäsi citäkçel buwını – Tönyaq Atlantik Şura däräcäsendä berniçä märtäbä, şuşı saqlanu oyışmasınıñ üz äğzalarınnan berse, Törkiäne yaqlawğa äzerlänüwenä kisken qarşı çıqtı. Alar fikerençä, andıy qarar öçen bügenge köndä şartlar yuq, yäğni Törkiägä älegä berkem dä yanamıy, ä inde qararnı waqıtınnan alda qabul itü üzennän-üze, Ğiraq suğışınıñ qotılğısız buluwın añlataçaq. Mäğlüm ki, Paris häm Berlin Ğiraq mäs’äläsendä Waşington häm London qaraşların ber dä xuplamıy, Saddamğa qarşı xärbi çaralar kürgänçe xalıqara inspeksiälär mömkinlegennän azağına qädär faydalanu urınlıraq dip belderä. Törkiäne yaqlawğa äzerlänü qararınıñ NATO-dağı säyäsi tügel, ä xärbi citäkçelek däräcäsendä qabul itelüwe dä asılda ber xäylä, Fransiäneñ qarşılığınnan qotılu çarası bulıp tora. Ä inde fransuzlardan ayırmalı bularaq Saqlanunı planlaştıru komitetına kergän Belgiä belän yäkşämbe köne buyı ügetläw alıp barldı, häm urtaq fikergä barı tik, NATO-nıñ, Ğiraq suğışı İminlek Şurası fatixa birgäç kenä başlana ala digän qaraş belän kileşüwe xisabına ireşelde. Şuña da qaramastan George Robertson qararnı nihayät qabul itüne, saqlanu oyışmasınıñ axırğı çiktä eçke qarşılıqların çişä aluğa sälätle buluwın xuplap çıqtı.
Audio
Xäzerge şartlarda Törkiägä anıñ ber kürşese yağınnan qurqınıç yanıy, şuña kürä berlektä monı isäpkä alu häm tieşle çaralar belän cawap qaytaru yöklämäse bar. Bez eşlägän närsä şul ğına di NATO-nıñ general’ sekretare Robertson. Läkin Belgiäneñ Törkiäne yaqlawğa äzerlek qararına “İminlek Şurasınıñ fatixası bulğan oçraqta ğına” digän şart kertüwe, NATO-nıñ yuğarı citäkçelegendä, bu oyışmanı Berläşkän Millätlärgä buysındıru tırışlığı bulıp tora digän borçular uyattı. Aldan uq Törkiägä bulışunı tulısınça yaqlap çıqqan Quşma Ştatlar, NATO-dağı öç il - Fransiä, Germaniä häm Belgiäneñ moña kiresençä qarşı buluwın, bar oyışmanıñ abruyına, ikeyaqlı mönäsäbätlärgä zian kiterä torğan ğämäl dip bäyälägän ide. Formal’ yaqtan qarşılıqlar inde çişelde, läkin fiker ayırmalıqları haman da däwam itä. NATO qararına nigezlänep xäzer Törkiädä, şuşı saqlanu berlegeneñ AWACS küzätü oçqıçları, Patriot raketaları urnaştırılaçaq häm ximik wä biologik höcümnärdän saqlanu çaraları küreläçäk.
Kärim Kamal, Praga.
Audio
Berlektäge teläktäşlek ciñep çıqtı, NATO däwlätläre qurqınıç yanağan ilgä, Törkiägä qarata kümäk cawaplılıq xisen toydı dip belderä NATO-nıñ general’ sekretare. Robertson urtaq fikergä kilü xaqında şulay tantanalı räweştä xäbär itsä dä, aña asılda bik awır barğan söyläşülärdän soñ ğına ireşelde. Bäxäslärneñ berniçä atnağa suzıluwı xätta NATO-nıñ kiläçägenä şik belän qarıy başlawğa kiterde. Fransiä, Germaniä häm Belgiä, berlekneñ iñ yuğarı säyäsi citäkçel buwını – Tönyaq Atlantik Şura däräcäsendä berniçä märtäbä, şuşı saqlanu oyışmasınıñ üz äğzalarınnan berse, Törkiäne yaqlawğa äzerlänüwenä kisken qarşı çıqtı. Alar fikerençä, andıy qarar öçen bügenge köndä şartlar yuq, yäğni Törkiägä älegä berkem dä yanamıy, ä inde qararnı waqıtınnan alda qabul itü üzennän-üze, Ğiraq suğışınıñ qotılğısız buluwın añlataçaq. Mäğlüm ki, Paris häm Berlin Ğiraq mäs’äläsendä Waşington häm London qaraşların ber dä xuplamıy, Saddamğa qarşı xärbi çaralar kürgänçe xalıqara inspeksiälär mömkinlegennän azağına qädär faydalanu urınlıraq dip belderä. Törkiäne yaqlawğa äzerlänü qararınıñ NATO-dağı säyäsi tügel, ä xärbi citäkçelek däräcäsendä qabul itelüwe dä asılda ber xäylä, Fransiäneñ qarşılığınnan qotılu çarası bulıp tora. Ä inde fransuzlardan ayırmalı bularaq Saqlanunı planlaştıru komitetına kergän Belgiä belän yäkşämbe köne buyı ügetläw alıp barldı, häm urtaq fikergä barı tik, NATO-nıñ, Ğiraq suğışı İminlek Şurası fatixa birgäç kenä başlana ala digän qaraş belän kileşüwe xisabına ireşelde. Şuña da qaramastan George Robertson qararnı nihayät qabul itüne, saqlanu oyışmasınıñ axırğı çiktä eçke qarşılıqların çişä aluğa sälätle buluwın xuplap çıqtı.
Audio
Xäzerge şartlarda Törkiägä anıñ ber kürşese yağınnan qurqınıç yanıy, şuña kürä berlektä monı isäpkä alu häm tieşle çaralar belän cawap qaytaru yöklämäse bar. Bez eşlägän närsä şul ğına di NATO-nıñ general’ sekretare Robertson. Läkin Belgiäneñ Törkiäne yaqlawğa äzerlek qararına “İminlek Şurasınıñ fatixası bulğan oçraqta ğına” digän şart kertüwe, NATO-nıñ yuğarı citäkçelegendä, bu oyışmanı Berläşkän Millätlärgä buysındıru tırışlığı bulıp tora digän borçular uyattı. Aldan uq Törkiägä bulışunı tulısınça yaqlap çıqqan Quşma Ştatlar, NATO-dağı öç il - Fransiä, Germaniä häm Belgiäneñ moña kiresençä qarşı buluwın, bar oyışmanıñ abruyına, ikeyaqlı mönäsäbätlärgä zian kiterä torğan ğämäl dip bäyälägän ide. Formal’ yaqtan qarşılıqlar inde çişelde, läkin fiker ayırmalıqları haman da däwam itä. NATO qararına nigezlänep xäzer Törkiädä, şuşı saqlanu berlegeneñ AWACS küzätü oçqıçları, Patriot raketaları urnaştırılaçaq häm ximik wä biologik höcümnärdän saqlanu çaraları küreläçäk.
Kärim Kamal, Praga.