Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğıraq qoralsızlanu mәsәlәsendә BMOsı qoral inspektorları belәn xezmәttәşlegen yaxşrtsa da, tulı xezmәttәşlek әlegә yuq.


Üzeneŋ qoral programmasın tulısınça faş itüe өçen Ğıraqqa basım kөçәyә bara. BMOsı inspektorlarınıŋ başlığı Blix Bagdattan qayber yaŋa mәğlümәtlәr alğanın, lәkin, raketalarnı yuq itü өlkәsendә ber nindi dә rәsmi reaksiәneŋ bulmauın belderde. Ber ük vaqıtta Kanada Iminlek Şurası ağzaları arasında Ğıraqnı qoralsızlandıru mәsәlәsendәge ayırmalıqlarnı kimetü maqsәte belәn yaŋa insiativa başlap cibәrde.

BMOsı qoral inspektorları Ğıraq rәsmilәrennәn massa külәm yuq itü qoralları өlkәsendә qayber yaŋa mәğlümәtlәr aluğan buluların beldersәlәr dә, Ğıraq tulısınça xezmәttәşlek itә dip әytep bulmıy. Ğıraq rәsmilәre Blixqa altı xat cibәrgәnnәr. Alarnıŋ berse elek biologik qorallar saqlanğan qorılmada tabılğan bomba turında. Blix bu xaqta bolay dide.

Audio

"Qayber uŋay elementlar bar hәm alarnı arttırırğa kirәk. Xatlarnıŋ bersendә süz R-400 dip atalğan bombanıŋ tabıluı xaqında. Ul elek biologik qorallar saqlanğan hәm bezgә mәğlüm bulğan urında tabılğan."

Ğıraq 1995-nçe yılda biologik qoralar urnaştırılğan 155 R-400 şәkelendә bomba eşlәp çığarğanın iqrar itte. Blixnıŋ süzlәrençә başqa ber xatta Ğıraq rәsmilәre 1991-nçe yılda tıyılğan maddәlәr urnaştırılğan urınnar turında quldan yazılğan dokumentlar tapıldı dip yazğannar. Lәkin, başqa qayber өlkәlәrdә xezmәttөşlek citәrlek tügel. Blix Al-Samud 2 raketaların yuq itüne talәp itkәn xatına әlegәçә rәsmi cavap almağan buluın belderde. Ul Ğıraqnıŋ qoralsızlanuı turında Iminlek Şurasına birergә tieşle өç aylıq raportın әzerlәv maqsәte belәn kiŋәşçelәre belәn oçraştı. Blix raportın Şimbәdә Iminlek Şurasına tapşıraçaq hәm kilәse atnada bu xaqta çığış yasıyaçaq. Iminlek Şurası Ğıraqnı niçek qoralsızlandıru mәsәlәsendә üzara tarqalğan. AQŞ, Britaniә hәm Ispaniә Ğıraq tınıç yullar belәn qoralsızlanu mөmkinlegennәn faydalanmadı, xәzer xәrbi kөç qullanırğa kriәk digәn eçtәlektәge rezolutsiәne Iminlek Şurasına tәqdim itte. Fransiә, Russiә hәm Germaniә inspektorlarnıŋ eşen dәvam itәrgә hәm kiŋәytergә kirәk digәn memorandum tәqdim ittelәr. Iminlek Şurası ağzalarınıŋ küpçelege әlegә suğışqa qarşı bulsa da, alarnıŋ qayberlәreneŋ niçek tauış birәçәge әle bilgesez. Iminlek Şurası ağzası bulmağan Kanada ike yaqnıŋ pozitsiәsen yaqınlaştıru maqsәte belәn yaŋa tәqdim tarattı. Şuşı tәqdimgә kürә, BMOsı inspektorları Ğıraqnıŋ qoralsızlanu өlkәsendәge xezmәttөşlege xaqında 28-nçe martta qәtği rtaportın birergә hәm Şura ağzaları Martnıŋ 31-ndә Ğıraq BMOsı birgәn yüklәmәlәrne ütime digәn mәsәlәdә tauış birergә tieşlәr. Lәkin, Kanadanıŋ bu tәqdime Şuranıŋ veto xoquqına iә daimi azaları arasında yaqlau taptı dip әytep bulmıy. AQŞ өçen bu eşne suzu bulıp toradır. Ә inspektorlarğa telәgәnnәreçә vaqıt birüne yaqlauçılar өçen 28-nçe Mart bik yaqın tarix. Şul sәbәple Kanada tәqdime satulaşular өçen nigez bula alır dip kөtelmi. Ğomumәn, Ğıraqqa qarşı suğışnı tuqtatu yulı tabılır dip әytü qıyın. AQŞ prezidentınıŋ hәm yuğarı dәrәcәdәge rәsmilәrneŋ belderülәre, Washingtonnıŋ, ikençe rezolutsiәneŋ Iminlek Şurasında ütü-ütmәvenә qaramıyça, Ğıraqnı qoralsızlandıru ğına tügel, ә Saddamnı bәrep tөşerü mәsәlәsendә dә qararlı buluın kürsәtә. Prezident Buşnıŋ Milli Qurqınıçsızlıq buyınca kiŋәşçese Kondolizza Reis kiçә Amerikan Auazı radiostansiәsenә birgәn әngәmәsendә Ğıraq krizisın tınıç yullar belәn xәl qıluğa zur өmet bağlamauın belderde.

Fәrit Idelle, Praga
XS
SM
MD
LG