Accessibility links

Кайнар хәбәр

Amerikan prezidentı George Buş Saddam Xösäingä Ğiraqtan kitü öçen 48 säğät waqıt birde


Qazan waqıtı belän irtänge sägät 4-tä (Waşingtonda kiçke 8 ide) Quşma Ştatlar prezidentı George Buş Amerikan xalqına möräcäğät belän çıqtı. Anıñ 15 minut däwam itkän çığışın ber süz belän “Saddam Xösäingä ultimatum” dip atarğa bula. Buş, Saddamğa häm anıñ ike ulına ildän kitü öçen 48 sägät waqıt birde. Yuq isä, xärbi çaralar belän kisätte.

Audio (George Buş): Distä yıllar däwam itkän yalğan häm yırtqıçlıq axırına citte, di Buş. Saddam Xösäin häm anıñ ulları 48 säğät eçendä Ğiraqtan kitergä tieş. Kire qağunıñ näticäse - xärbi konflikt bulaçaq.

Buş süzlärençä, Ğiraqnı 12 yıl buyı qoralsızlandıru tırışlıqları, BMOnıñ küp sanlı rezolutsiäläre näticä birmägän. Ğiraqnıñ küpläp üterü qoralın citeşterüwe, terorçılarnı, şul isäptän Äl-Qaidä äğzaların sıyındıruwı - Amerika ğına tügel, anıñ berektäşlärenä dä qurqınıç tudıra. Bu qoral terorçılar qulına eläksä meñlägän, xättä yözlägän meñ keşe ülergä mömkin. Quşma Ştatlar bu qurqınıçnı kötep utıra almıy häm soñ bulğançı çaralar küräçäk. Bu – minem baş xärbi citäkçe bularaq wazifam häm prezident bularaq birgän antımnı totu, dide ul.

Buş süzlärençä, Quşma Ştatlar bu mäsäläne 4 ay buyına BMOnıñ İminlek Şurası aşa xäl itergä tırışqan. Fransiä häm Rusiäne telgä almıyça ğına, Buş, qayber daimi äğzalar yaña rezolutsiägä veto salaçağın belderde, İminlek Şurası cawaplılıqtan qaçtı, şuña kürä bez xäräkät itäçäkbez, dip äytte. Ber genä il dä Ğiraq qoralsızlandı dip äytä almıy, häm Saddam xakimiättä utırğanda – almayaçaq ta, dide ul.

Räsmi Bagdad, bu ultimatumnı düşämbedä ük, Buşnıñ çığışına qädär ük, kire qaqtı. Ğiraqnıñ Tışqı eşlär ministrı Naci Sabrı suğışnı buldırmas öçen, Saddam tügel, ä Buş üze urınınnan kitergä tieş, dip belderde.

Ultimatum kire qağılğan oçraqta Buş, xärbi kampaniäneñ qayçan başlanasın äymäde, barı tik, ul bez saylağan waqıtta başlanaçaq, dide. Bar çit il keşelären, şul isäptän jurnalsitlarnı, inspektorlarnı ul Ğiraqtan kiçekmästän kitergä çaqırdı.

Çığışınıñ ber öleşendä Buş Ğiraq xalqına möräcägät itte:

Audio (George Buş): Küp kenä Ğiraqlılar bu töndä radio aşa minem çığışnıñ tärcemäsen tıñlıy, min alarğa şunı äytäm, di Buş. Xärbi kampaniäne başlarğa turı kilsä, ul – sezgä qarşı tügel, ä sezneñ il belän idarä itüçe qanun tanımağan keşelärgä qarşı bulaçaq.

Buş Saddamnı çitlätkännän soñ Ğiraq xalqına yärdäm, azıq-tölek, meditsina kiräk-yaraqları, irekle häm mul tormış wäğdä itte. Ğiraq xärbilärenä möräcäğät itep, ul alarnı koalitsiä köçlärenä qarşılıq kürsätmäskä çaqırdı. Ülä barğan rejim – sezneñ tormışığızğa tormıy, dide ul. Ämmä, suğış bula qalsa, sezneñ yazmış – sezneñ ğämällärgä bäyle bulaçaq, dide ul. Buş, Ğiraqlılarnı neft çığanaqların yandırmasqa, küpläp üterü qoralın qullanu färmanına buysınmasqa çaqırdı. Suğış cinäyätlären qıluçılar xökem iteläçäk, dip kisätte ul.

Üzeneñ çığışın Buş, ğädättägeçä, Amerikanı Alla saqlasın digän süzlär belän beterde. Prezidentnıñ çığışı tämamlanu belän, Amerikada xäwef däräcäse “sarıdan” “qızıl-sarığa”, yağni yuğarı däräcägä kütärelde. İminlek sekretare Tom Ridge belderüençä, Ğiraq suğışı uñayınnan, Äl-Qaidä oyışmasınıñ Quşma Ştatlarğa qarşı xöcümnär başqaruwı ixtimal.

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG