Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraq suğışı: 10-nçı kön. Cir öste ğäskärlärenä berniçä kön tänäfes birelde


Soñgı xäbärlärgä qarağanda, Bagdadqa taba xäräkät itkän cir öste köçlärenä 4-6 köngä tänäfes iğlan itelgän. Kolaitsiä citäkçeläre monı Ğiraqlılarnıñ qatı qarşılığı häm Küwäyttän kilgän tä’minatnıñ totqarlanuwı belän añlata. Reuter xäbärçese äytüençä, xärbi maşinalarğa benzinnı buşqa yandırmasqa, yağulıqnı saqlarğa quşılğan. Hawa xöcümnäre isä däwam itäçäk dip kötergä kiräk. Şimbägä qarşı töndä häm irtä belän Bagdad qalasında berniçä köçle şartlaw yañğıradı. Amerikan häm Britan räsmiläre, bu kompaniädä berençe tapqır, awır bombalar qullana başladı. 2 tonnalı bombalar Ğiraq räsmiläreneñ cir astındağı bunkerların cimerü öçen qullanıla. Şularnıñ ikese Bagdadnıñ elemtä üzägenä töşte.

Comğa kiçendä Bagdadnıñ könbatışında urnaşqan Äl-Şula bistäse bazarında şartlaw yañğıradı. Ğiraq tabipları äytüençä tınıç xalıq arasında qorbannar sanı 50-dän artıq, berniçä distä keşe yaralanğan, aralarında balalar da bar. Qatarnıñ Äl-Cäzirä häm Dubainıñ Äl-Arabiä telekompaniäläre xastäxanägä kiterelgän keşelärne kürsätä. Şartlawnıñ säbäpläre älegä bilgesez. İke kön elek şähärneñ ikençe bazarında bulğan şartlaw näticäsendä 14 keşe xäläk bulğan ide. Ğiraq yağı monıñ öçen koalitsiä köçlären ğäyepläde. Koalitsiä citäkçeläre xata ixtimalın tanısa da, cawaplılıqnı üz östenä almadı, bu - Ğiraqnıñ üz raketası bulırğa mömkin dip belderde. Ğiraq räsmiläre koalitsiä köçlären tınıç xalıqnı üterüdä ğäyepli. Comğa könne Mäglümät ministrı Möxämmät Säet Äl-Sahaf sivil keşelär arasında qorbannar arta dip belderde:

Audio

“Amerikan häm Britan agressorları Ğiraqqa basıp kergännän birle Basra töbägendä genä 116 keşe xäläk buldı, 659-ı yaralandı.”

Qazan waqıtı belän tönğe berdä Ğiraqnıñ Mäglümät ministrlığı binası utqa totıldı. Britaniäneñ Sky televidenieseneñ şunda urnaştırılğan kameraları monı turı efirda kürsätte. Soñraq Amerikanıñ üzäk idaräse binağa Tomahawk raketası cibärelüwen belderde. Reuter xäbärçese äyütençä, raketa 11 qatlı bunanıñ tübäsenä töşkän. Andağı antennalar, iärçen tälinkäläre yuq itelgän. Ğiraq televideniese xäzer kürsätmi.

Şimbä irtäsendä tağın ber şartlaw Küwäyt şähäreneñ Souq Şarq bistäsendä yañğıradı. Ğiraq raketası yar buyında urnaşqan säwdä üzäge qarşına, suğa kilep töşte. Berniçä binağa zıyan kilgän, ike keşe cäräxätlär alğan. Bu - Küwäyt şähärenä yaqın töşkän berençe raketa buldı. Xärbi kampaniä başlanğannan birle, Ğiraq Küwäytkä berniçä raketasın attı. Läkin moñarçı alar Patriot sisteması belän bärep töşerelä ide. Monısı - niçekter radarnı ütä alğan.

Ul arada, Ğiraq suğışına aqrınlap başqa illär dä tartıla digän xäbärlär bar. Comğa kiçendä Pentagonda ütkän matbuğat oçraşuında Donald Rumsfeld Süriä belän İranğa kisätülär yasadı. Rumsfeld Süriäne Ğiraqqa xärbi cihazlar belän yärdäm itüdä ğäyepläde:

Audio

“Süriädän Ğiraqqa çik aşa xärbi cihazlar, şul isäptän, qarañğıda kürü cixazları kiterelä digän mäglümätlär bar. Bu – koalitsiä köçlärenä yanaw bulıp tora. Bez moña doşmança ğämäl dip qarıybız, Süriä xökümäten capawlı dip sanıybız.”

Räsmi Damask bu ğäyepläwlärne kire qaqtı häm Rumsfeldnıñ süzlären - Ğiraqtağı uñışsızlıqlardan igtibarnı çitkä boru niäte dip atadı.

Üzeneñ çığışında Rumsfeld İrannı da – Ğiraq mäsäläsenä qatışmasqa çaqırdı. Atap äytkändä, ul İran tarafınnan xuplanğan häm Ğiraqta Saddamğa qarşı xäräkät itkän Badr törkemen telgä aldı:

Audio

“Badr törkeme İran gvardiäse tarafınnan tä’min itelä, şuña kürä anıñ ğämälläre öçen İran cawap biräçäk. Badrnıñ Ğiraqtağı ğämälläre faydasız. Anıñ qorallı äğzaların bez suğışçılar dip sanyıaçaqbız.”

Uñışsızlıq digännän, soñğı waqıtta Pentagonnıñ Ğiraqtağı startegiäsenä tänqitlär äytelä başladı. Suğış kötelgänçä tiz betmäskä oşağan, ni öçen ğiraqlılar alarnı azat itergä kilgän amerikan xärbilären çäçäklär belän qarşı almıy, digän sorawlar Rumsfeldqa da birelde. Pentagon başlığı – äzerlek berniçä ay bardı, Ğiraq planı centekläp tikşerelde, läkin bar närsäne aldan kürep beterep bulmıy dide.

Pänceşämbedä bu plannıñ başında toruçılarnıñ berse general William Wallace, suğış farazlanğanğa qarağanda ozağraq barrığa mömkin dip äytte. Bu süzlär Buş administratsiäseneñ açuwın çığarğan, dilär.

Quşma Ştatlar Ğiraqqa östämä 100 meñ xärbien cibärergä qarar itte. Aq Yort süzçese Ari Fleisher bu - aşığıç çara tügel, ä aldan qaralğan adım dip añlattı. Comğa könne Aq Yortta, suğış veterannarı aldında çığış yasap, Amerikan prezidentı George Buş suğışnıñ barışı belän qänäğät buluın äytte:

Audio

“Äle qayçan ğına bar Ğiraqnı der selketkän rejim, xäzer ilneñ ber keçkenä öleşen kontrol itä. Koalitsiä köçläre daimi alğa bara, Bagdadqa yaqınaya. Bez doşmanğa citdi zıyan kiteräbez.”

Buş Kongressqa möräcägät itep, Ğiraq suığşına östämä 75 milliard dolllar açqa birüne raslarğa çaqırdı. Bu açqa xärbi kampaniägä genä tügel, ä humanitar çaralarğa häm terorğa qarşı köräşkä qaralğan.

Comğa könne Britaniäneñ Sir Galahad isemle yök köymäse nixayät, Ğiraqnıñ Umm Qasr portına kilep tuqtadı. Ul Ğiraq xalqına su, döge, borçaq häm başqa törle azıq-tölek alıp kilde.

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG