Accessibility links

Кайнар хәбәр

Fälästin citäkçese Arafat belän yaña premyer Abbas arasındağı qarşılıqlar töbäktä solıx urnaştıruğa yanıy


Xäzer inde iğtibarnı Ğiraq tiräsendäge xällärdän, bu aralarda könüzäk temalar rätennän töşep torğan Yaqın Könçığışqa yünältik, xörmätle tıñlawçılar. Tağın 3 könnän soñ yaña fälästin xökümäten tözü öçen birelgän waqıt çığa, läkin yaña premyer-ministr Mäxmüt Abbas belän fälästin citäkçese Yäsir Arafat arasında xökümättäge qüwät ministrlarınıñ kiläçäktä kemgä buysınuwı mäs’äläsendä tartqalaşu däwam itä.

Fälästin premyer-ministrı itep çağıştırmaça küptän tügel genä saylanğan Mäxmüt Abbas yıllar buyı Arafatnıñ iñ yaqın tarafdarlarınnan bulsa da, xökümät tözü eşe alar arasındağı mönäsäbätlärne şaqtıy kiyerenkelätte. Düşämbegä qarşı töndä Abbas xätta, ägär dä Arafat ul täqdim itkän ministrlar isemlegen kire qağuwın däwam itsä, premyer-ministr urınınnan tämam kitärgä äzer toruwın belderde. İkençe yaqtan, Arafatnıñ qayber kiñäşçeläre isä aña, ğomumän yaña premyer ezläwne täqdim itä başladı. Ägär dä täräqqiat şuşı yuldan kitsä, bu Yaqın Könçığıştağı wäzğiatne tağın da qatlawlandırıp qına cibäräçäk. Quşma Ştatlar äzerlägän yaña solıx planı, ul xäzer solıx yulı dip tä atala, Abbas citäklägän fälästin xökümätneñ inde eşkä kereşüwen şart itep quya. Waşingtonda da, İzrail citäkçelegendä dä Yäsir Arafatnı xäzer çın solıxqa ireşüdä ber kirtä itep kürü kiñ taralğan. Şuña da başta fälästin premyer-ministrı urının buldırıp häm anda Mäxmüt Abbasnı raslatıp, Ğiraqtan soñ Yaqın Könçığıştağı nizaqnı da xäl itärgä alınğan Waşington Arafat urınına yaña citäkçe äzerläw eşen başlap cibärde. Läkin alar arasında qarşılıqlar inde xäzerdän ük çığa ikän, dimäk Waşington plannarına zur zian kilä ala. Yaña fälästin xökümäte raslanğan oçraqta da, anı qorğan waqıtta tuğan ikeyaqlı qarşılıqlar kiläçäktä Abbas häm Arafatqa kileşep kenä eşläw mömkinlegen hiç birmiyäçäk. Fälästinne azat itü oyışmasındağı ber räsmi wäkil New York Times basmasına, Mäxmüt Abbas xökümätne tözegän oçraqta da Arafat belän şundıy kiyerenkelek bulğanda üzeneñ uñışqa ireşmäyäçägen bik yaxşı añlıy dip belderde. Läkin Abbasnıñ ber häm ütä dä möhim uñay östenlege bar – Arafattan ayırmalı bularaq xalıqara cämäğätçelek näq menä anı yaqlıy, häm şuña kürä dä yaqlar äle soñğı minutta bulsa da urtaq qararğa kiler digän ömet yäşi. Fälästin premyer-ministrı İzrailgä qarşı qorallı köräş alıp baruğa qarşı çığa. Häm anıñ iminlek öçen cawaplı ministr itep üz keşesen bilgelärgä teläwe, küwät ministrlarınıñ kemgä – premyerğamı ällä Arafatqamı buysınuwı mäs’äläse ike yaq arasında tirän qarşılıqlarğa säbäp bulıp tora. Abbas iminlek buldırunı Möxämmäd Dahlanğa yöklärgä teli. Amerikan häm İzrail diplomatları fikerençä, ul çınnan da, Könbatış Yar häm Gaza sızığındağı radikal’ fälästinlelärgä qarşı qırıs çaralar kürergä sälätle keşe. Läkin Arafat bu uñaydan, Dahlannıñ xärbi däräcäse başqa fälästin xärbilärennän tübänräk häm ul şuña kürä bu urınğa bilgelänä almıy dip belderä. Dahlannıñ Mısır belän elemtäläre nıq, bu uñaydan Arafatqa äle uzğan atnada uq, yaña xökümätne yaqlaw üteneçe belän Mısır prezidentı da çıqtı. Düşämbedä näq şundıy uq üteneçne kürşe İordaniäneñ tışqı eşlär ministrı da citkerde. Yewropa diplomatları da Arafatnı, ägär dä Abbas xökümätne tözi almasa, fälsätinlelärneñ dönyadan çitläşüwe artaçaq dip kisätä. Xökümätne qoru öçen Abbasqa fälästin parlamentı yaqlawın ğına qazanu kiräk bulsa da, ul monı Arafat fatixasınnan başqa ğına eşli almıy, ansız küpçelekne qazanuğa ömetlänmi.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG