Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞ BMosı İminlek Şurasında Ğıraq turında rezolutsiä proyektı täqdim itte


Quşma Ştatları Comğada Ğıraq sanksiälären köçtän çığarğan häm ilneñ neft keremen AQŞ citäklägän koalitsiä köçläreneñ kontrole astına quyğan rezolutsiä proyektın BMOsı İminlek Şurasında täğdim itte. .Proyektta Şuranıñ qayber äğzaları telägäneçä suğıştan sonğı Ğıraqta BMOsına citäkçel rol birelmi , ä aña rekonstruksiä, politik häm ekonomik reformalarnı tizlätü öçen bulışlıq häm humanitar yardämne koordinatsiäläü eşläre genä tapşırıla.

AQŞları Ğıraqqa quyılğan sanksilärneñ xärbi bulmağannarın köçtän çığarunı , neft keremlären AQŞ citäklägän koalitsiä köçlärenä tapşırunı täqdim itä rezolutsiä proyektında . Şuşı proyekt räsmi räweştä bugen täğdim itelsä dä, anıñ kopyaları inde taralğan.Şuşı rezolutsiä proyektında Ğıraqnı tözekländerü eşe 12 ay öçen törle oyışmalarğa taratılsa da töp rol yäğni il idaräse, neft keremnären Ğıraq xalqı öçen qullanu häm iminlek tämin itü kebek eşlär koalitsiä köçlärenä tapşırıla. Proyektta ,daimi xökümät eş başına kilgänçe il belän idarä itäçäk waqıtlı administratsiä buldıru öçen okupatsiä köçläre vä BMO nıñ mäxsus koordinatorı yardämgä çaqırıla. Bu protses öçen waqıt bilgelänmägän. AQŞ räsmiläre İminlek Şurası äğzaları arasında yaña xezmättäşlek ruxı turında söyli. Quşma Ştatlarınıñ Bmodağı wäkile J.Negroponte atnakiçtä (audio) Bez här kem bu diskussiälärgä konstruktiv häm alğa taba qaraş belän qatnaşır häm bez Ğıraq iqtisadın irekländerü, demokratik politik sistema buldıruda yardäm itep ilne tözekländerü protsesı başlanıp kitär dip ömetlänäbez. Rezolutsiä proyektında BMOsı , neftkä almaşqa azıq tölek programması belän tağı 4 ay idarä itergä häm kiräkle ayberlärne satıp alu öçen ayrılğan fondnı qullanırğa çaqırılğan .Bu fond 12 milliard dollar dip faraz itelä.8yıldan birle barğan bu programmada Ğıraqnıñ neft kereme BMO kontrolendäge xisapta tora , şul aqça ğıraqlılar öçen humanitar kiräk yaraqlar alu , neft infrastrukturasın tözätü , Farsı Qultığı suğışı waqıtında kürşe ilgä kilgän ziannı kompensatsiäläü öçen qullanıla . Rezolutsiä proyektında, Ğıraq yäki AQŞ kontrolendäge Bagdad xakimiätlärenä neft exportı öçen legal xakimiät birü zarur dip qarala. Neftkä almaşqa azıq tölek programması 3nçe iyüngä qädär ozaytılğan ide. Negroponte şul köngä qädär yaña rezolutsiä qabul iteler dip ömed itä. Negroponte süzlärençä (audio) Ğıraqqa quyılğan sanksilärne köçtän çığarğan rezolutsiä turında ozaqraq waqıt söyläşü öçen säbäp yuq. Bez bu eşlär kiläse ber niçä atna eçendä tämamlanır dip uylıybız. Mäğlüm ki, İminlek Şurasınıñ rezolutsiäse Ğıraqta küpläp üterü qorallarınıñ bulmawı BMO inspektorları tarafınnan raslanğannan soñ ğına , sanksiälärneñ köçtän çığarıluına röxsät itä. Ämma Negroponte koalitsiä köçläre inspeksiä protsesına däwam itäçäk, Waşington yaqın kiläçäktä BMOsı inspektorları öçen ber nindi dä rol kürmi dip äytte. AQŞ täqdim itkän rezolutsiä proyektında BMOsı öçen tik humanitar yardäm mäsäläse genä qaralmağan, Oyışmanıñ general sekretarı K.Annannan Ğıraq öçen mäxsus wäkil bilgeläwe soralğan. Şul wäkil humanitar yardäm vä rekonstruksiä aktivlıqların koordinatsiäliçäk. Yäğni bilgelänäçäk bu wäkil Balkan häm Äfganstandağı BMO wäkilläre kebek bulaçaq. AQŞnıñ BMOna täqdim itkän in möhim rolgä kilgändä , Ğıraq yardäm fondı dip atalğan häm Ğıraq nefte keremnären cıştırğan öryaña xalıqara kiñäş komitetında utıraçaq ul . Şul kiñäş komitetında İMF häm Dönya Bankı wäkilläre dä bulaçaq.Ğıraq yardäm fondın bäysez tikşerüçelär qarap baraçaq. Fond aqçaları Ğıraq xalqınıñ ixtiaçları vä tözekländerü eşläre öçen qullanılaçaq. Rezolutsiä proyektında Ğıraqnı totrıqlandıru köçläre turında ber süz dä yuq. Bolgarstan wäkile Stefan Tafrov bu köç öçen İminlek Şurasınnnan mandat sorau plannarı turında ber närsä dä belmäün äytkän. Polşa bu atnada Bmonıñ mandatı kiräk dip äytkän ide. Här ike il dä Ğıraqqa totrıqlandıru köçlärenä üz ğäskärilären cibärä. Ämma Tafrov Şurada suğıştan elek bulğan upqınnar inde yuq dip äytep (audio) Şurada konstruktiv atmosfera xökäm sörä, minemçe här kem böten bu mäsälälärne konstruktiv räweştä söyläşergä äzer häm bez dä bu uñay ruxnı nığıtırbız. BMOdağı wäkillär rezolutsiä proyektların üz başqalalarına cibärep, mäslixätläşäçäklär älbättä. Däwlät departamentı bu atnada Russiä, Germaniä ,Pakstan häm Meksika belän yuğarı däräcädä söyläşülär buldı dip belderde. Russie tışqı eşlär ministırınıñ urınbasarı Fedotov Däwlät sekretarınıñ yardämçese Kim Holmes belän söyläşkännän soñ,Mäskäü BMO suğıştan sonğı Ğıraqta başrolne uynar dip kötä dip äytte. Ul şulayuq sanksiälär İminlek Şurası rezolutsiälärenä kileşle bularaq qına köçtän çığarıla ala dip qabatladı. Rezolutsiä proyektı turında detalle söyläşülär kiläse atnada başlanaçaq.

Färidä Xämit, Praga
XS
SM
MD
LG