Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞ Senatı NATOğa 7 yaña äğza qabul itüne bertawıştan xupladı


Pänceşämbe könne AQŞ Kongressınıñ yuğarı palatası Senat NATO saqlanu berektäşlegenä Könçığış Yewropadan 7 yaña äğza alu turındağı qararnı bertawıştan xupladı. Senat qararı mäğlüm bulğannan soñ älege 7 ilneñ tışqı eşlär ministrları Ğiraq suğışı säbäple eçke qarşılıqlar kiçerüçe häm terrorçılıq kebek yaña qurqınıçlarğa qarşı suğışta üz rolen ezläwçe NATOnı yañadan canlandırıp cibärergä yardäm itäçäklären belderde.

Senat NATO-ğa 7 yaña äğza qabul itü turında bertawıştan qarar qabul itkännän soñ jurnalistlar aldına çığıp Litva tışqı eşlär ministrı Antanas Valionis NATOğa quşıluçı Litva, Latviä, Estoniä, Bolğarstan, Rumıniä, Slovakiä häm Sloveniä isemennän bolay dip belderde:

AUDİO: Bu döreslek tantana itkän, barlıq irekle däwlätlär, şul isäptän Quşma Ştatlar häm NATOnıñ şuşı waqıyğa öçen zur tırışlıq salğan başqa äğzaları şatlıq kiçergän kön.

Soñraq tışqı eşlär ministrların Aq Yortta AQŞ prezidentı George Bush qabul itte. İkençe Bötendönya Suğışında ciñügä 58 yıl tulğanda yasağan çığışında Bush NATOğa yaña quşıluçı illär saqlanu berlegen quätleräk itäçäk dide:

AUDİO: Distälärçä yıl däwam itkän krizis häm büleneş çorında Yewropa xalıqları başqa härcirdäge xalıqlar belän urtaq ixtiaclar kiçerde, ireklekkä ber ük törle ömetlär bağladı. Bu ömetlär tirannarnıñ niätlärennän köçleräk, suğış faciğälärennän quätleräk bulıp çıqtı. Üzäk häm Könçığış Yewropa illäre ireklekkä tartılunıñ häm ireklek köçeneñ tarixtağı açıq ürnällärennän berse.

AQŞ konstitutsiäse nigezendä berektäşlek turındağı dokumentlar häm kileşülär Senatta raslanırğa tieş. NATOğa yaña äğzalar qabul itü Senatta 96-ğa 0 tawış belän qabul itelde. Qalğan 4 Setator utırışta yuq ide. Yaña äğzalar qabul itüne NATOdağı qalğan 18 ilneñ parlamentları da raslarğa tieş. Yaña 7 äğza 2004-nçe yılnıñ may ayında räsmi räweştä quşılır dip kötelä.

AQŞnıñ Ğiraq säyäsäten nıq yaqlap çıqqan bu 7 ilneñ tışqı eşlär ministrları jurnalistlarğa soñğı waqıtta eçke qarşılıqlar kiçerüçe häm terrorçılıq kebek yaña qurqınıçlarğa qarşı suğışta üz rolen ezläwçe NATOnı yañadan canlandırıp cibärergä yardäm itäçäklären belderde.

Rumıniä tışqı eşlär ministrı Mircea Geoana çığışınnan ber özek:

AUDİO: Bez NATOnıñ ähämiäte turında bäxäläşep tormıybız. Bez anıñ Saqlın suğıştan soñğı häm 9-nçı sentäbr waqıyğalarınnan soñğı çorda Tönyaq Atlantikada iminlek saqlawdağı rolen häm qimmätten bik yaxşı beläbez.

Könbatış Yewropa däwlätläre Fransiä belän Germaniä Ğiraq suğışına kisken qarşı çıqqanda, fevral’ ayında bu 7 il, şulay uq, Albaniä, Xorvatiä häm Makedoniä Ğiraqqa qarşı suğış başlarğa cıyınuçı Waşingtonnı yaqlawçı urtaq möräcäğät qabul itkän ide.

Kiçä yaña quşıluçı illärneñ ministrları Waşintonnıñ Germaniä häm Fransiä belän mönäsäbätlären yaxşırtuğa yardäm itäçäklären belderde. Estoniä tışqı eşlär ministrı Kristiina Ojuland bolay dide:

AUDİO: Bezneñ kebek däwlätlär Tönyaq Atlantik mönäsäbätlärneñ ähämiäten häm NATOnıñ töp iminlek garatantiäläwçe rolen bik yaxşı añlıy. Häm, minemçä, bez tulısınça bu oyışmanıñ äğzasına äwerelgännän soñ Yewropalı duslarıbız arasında bu säyäsi añlaşuçanlıqnı salqaw bezneñ möhim burıçıbız bulaçaq.

Ministrlar şulay uq üz qorallı köçlären reformalaw, mömkinleklären arttıru öçen küp tırışlıq saluların äytep NATOnıñ quätleräk itäçäklärenä ışandırdı.

Litva ministrı Valionis yaña äğzalar iminlekne atkiv häm näticäle tä’min itüçe dä, faydalanuçı da bulaçaq dide.

Şul uq waqıtta ministrlar Albaniä, Xorvatiä, Makedoniä belän Waşington arasında imzalanğan yaña kileşüne xuplap NATOnı kiñäytüne tuqtatmasqa, däwam itärgä çaqırdı. Prezident Bush ta ministrlar aldındağı çığışında älege 3 däwlätneñ NATOğa omtıluın xupladı.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG