Ägär Colin Powell İsraelne dä, Fälestinne dä “solıx yulı” dip atalğan plannı qabul itergä künderä alğan bulsa, monı zur uñış dip bäyäläp bulır ide, ni ayanıç, ul moña ireşä almadı. 2005 yılda Fälestin däwläten tözüne küz aldında totqan bu plannı Yaqın Könçığıştağı 4 aradaşçı tözegän ide: Quşma Ştatlar, Berläşkän Millätlär, Yevropa Berlege häm Rusiä. İke tarafnıñ da bu planğa üz tözätmäläre bar. Alay da, Fälestin yağı aña nigezdä rizalıq birde, ä menä İsrael - älegä yuq. Alay ğına tügel, Powell belän bulğan oçraşudan soñ ütkän matbuğat oçraşuında İsrael premier-ministır Ariel Şaron “solıx yulı” digän süzne ğömümän telgä almasqa tırıştı. Ber jurnalistnıñ bu plan turında turı sorawına Şaron “belderülär, wäğdälär, söyläşülär” waqıtı uzdı, başta Fälestin yağı qorallı törkemnärenä qarşı çaralar kürsen, digän cawap qaytardı. “Solıx yulı”nıñ qabul itelmäsen añlağan Powell, hiçyuğı, bu plan yünäleşendä adımnar yasarğa öndäde. Atap äytkändä, ul İsrael räsmilären Fälestinnärneñ tormışın ciñeläytergä çaqırdı: İsraeldä eşe bulğannarğa anda barıp yörü mömkinlege birergä, İsrael törmälärendä utırğan Fälestin totqınnarın çığarırğa, Ğaza yarları buyında balıq totuğa räxsät birergä. İsrael yağı “qayber adımnar” yasarğa wäğdä itte, äytik, yäkşämbedä 63 Fälestinlene törmädän çığardı, Gaza häm İordannıñ könbatış yarına tikşerü qapqaların açtı. Ämmä, düşämbädä Ğaza qapqası qabat yabıldı. Törmädän çığarılğannar isä, Fälestin yağı äytüençä, bolay da, 2-3 könnän möddäte betep çığası keşelär bulğan. İsrael tärmälärendä barlığı 5 meñnän artıq Fälestinle utıra dip sanala. Nixayät, Ariel Şaron, Waşingtonnıñ, Fälestin cirlärendä tözeleşlärne tuqtatu taläben kire qaqtı. Anıñ süzlärençä, bu bistälärdä yäxüdlärneñ inde öçençe buını üsä, alar İsrael däwlätenä öleş kertä, ul monı betreügä bara almıy.
İerusalemda ällä ni uñışqa ireşä almağan Powell Fälestinneñ yaña premier-ministrı Mäxmüt Abbas belän oçraşu öçen Yerixonğa kitte. Äye, Rammallağa tügel, näq menä Yerixonğa. Yasir Arafatnıñ utırması urnaşqan Ramallada Fälestinlelär uramğa çığıp, Powellnıñ Arafat belän oçraşırğa telämäwenä protest belderep demonstartsiä ütkärde. İsrael Arafat belän eş itüdän baş tartqannan soñ, yaña citäkçe tabırğa mäcbür bulğan Fälestinlelär, Mäxmüt Abbasnı premier itep quyğaç, İsraeldän cawap adımnar kötä. İsrael isä, yaña citäkçene, terorçılarğa qarşı kiçekmästän çaralar kürergä taläp itä. Bu - Powellnıñ Abbas belän berençe oçraşuwı buldı, häm ul da anı şähit-xöcümnär başqaruda ğäyeplängän törkemnärne qorasızlandırırğa çaqırdı. Fälestinneñ yaña citäkçese, bu eşne başqarırğa qarşı bulmawın, läkin başta İsrael dä närsäder eşlärgä tieş, yuq isä Fälestin xalqı mine añlamayaçaq dip añlatırğa tırıştı.
Şulay itep, İsrael-Fälestin mönäsäbätläre äle dä şul “et – etkä, et - qoyrıqqa” digän räweştä bara, Colin Powell bu nisbättän üzgäreş kertä almadı. İxtimal nindider açıqlıq maynıñ 20-senä taba kerä başlar. Bu köngä Ariel Şaronnıñ Waşingtonda George Buş belän oçraşuı bilgelängän. Küzäteçelär fikerençä, bu oçraşu aldınnan Şaron qayber taşlamalar yasarğa mömkin. Waşingtonğa kiter aldınnan anıñ şulay uq Mäxmüt Abbas belän oçraşuı kötelä.
Ali Gilmi, Praga
Şulay itep, İsrael-Fälestin mönäsäbätläre äle dä şul “et – etkä, et - qoyrıqqa” digän räweştä bara, Colin Powell bu nisbättän üzgäreş kertä almadı. İxtimal nindider açıqlıq maynıñ 20-senä taba kerä başlar. Bu köngä Ariel Şaronnıñ Waşingtonda George Buş belän oçraşuı bilgelängän. Küzäteçelär fikerençä, bu oçraşu aldınnan Şaron qayber taşlamalar yasarğa mömkin. Waşingtonğa kiter aldınnan anıñ şulay uq Mäxmüt Abbas belän oçraşuı kötelä.
Ali Gilmi, Praga