Accessibility links

Кайнар хәбәр

Irandağı islam änsarları: qadimi ruxanilär qulındağı qoral


Dönya xällärenä bağışlanğan öleşne bügen dä İrandağı wäzğiattän başlıybız, xörmätle tıñlawçılar. Andağı xakimiatneñ soñğı könnärdä barğan qarşılıq cıyınnarında qatnaşuçılarğa qarata qırıs çaralar kürüwe xaqında "Azatlıq" radiosı inde söylägän ide. Politsiägä bu eştä, İrandağı ütä dini xakimiatneñ tarafdarları da yardäm itä, alar maxsus törkemnärgä berläşep ildä demokratiä taläp itkän xalıqnı qıynawda qatnaşa.

Elek sovet zamannarında, urısçadan kerep qalğan häm kiñ taralğan "дружинник" süze bar ide, xäzer inde ul onıtıla başladı. Läkin İrandağı xällär älege süz artında yatqan ictimaği küreneşne yañadan qaytarır sıman. Bu yulı inde tatarçağa yatışlı süz belän. Alar üzlären "Hezbollah änsarları", yäğni saqçıları, tarafdarları dip yörtä. Alar üzlärenä ixtiari räweştä islam qimmätläre, ütä dini tärtip sağında toru wazifasın ala. Ni ğäcäp, alar İranda yuğarıda utırğan ruxanilär tösle olı yäştä tügel, änsarlarnıñ küpçelegen yäşlär yä urta yäştägelär täşkil itä. Yış qına alar reformaçıl köçlär cıyılğan cirgä zamança motosikllarğa utırıp kilä häm çılbırlar belän cıynda qatnaşuçılarnı qıynıy başlıy. Änsarlarnıñ ämerlärne kemnän aluwı tulısınça bilgele bulmasa da, alar üzläre İrannıñ yuğarı ruxi citäkçese ayatolla Ali Xameneigä tuğrı buluwın belderep tora. Häm alarnıñ il citäkçelegendäge qadimi ruxanilär belän dä bäyläneştä toruwı xaqında xäbärlär bar. Durham Universitetınıñ İrannı öyränü üzägendä eşläwçe Ali Änsari, İrandağı şuşı ixtiari rejim saqçıları turında bolay di.

Audio, Ali Änsari

"Tınğısızlıqnıñ töp çığanağı bulıp "Hezbollah änsarları" tiräsendäge islamçı yardämçelär tora, alar çın mäğnäsendä, mafia törkemnäre şikelle yallanğan başkisärlär, ayatollanıñ şundıylardan torğan üz bandası bar häm alar Kalaşnikovların kütärep keşelärne qıynap yöri" di İran belgeçe Ali Änsari. Öç yıl elek studentlar baş kütärüwe waqıtında Tähran universitetı tulay torağın näq menä şul islamçı änsarlar yawlap alğan ide, ul çaqta ber yäş student hälak buldı. Änsarlar dini xakimiatkä qarşı oyıştırılğan, üzgäreşlär taläp itkän cıyınnarnı bastıru öçen genä qullanılmıy. Alar üzlärençä çın islam qimmätlären yaqlawda suğışçan eşçänlek alıp bara. Quşma Ştatlar Kongressınıñ tikşerenü xezmätendä Yaqın Könçığış belgeçe sanalğan Kenneth Katzman bolay di.

Audio, Kenneth Katzman

"Alar, yäğni islam änsarları, Könbatışça küñel açularğa, xosusi tormışında islam ğädätlären bik saqlamağan keşelärgä, möselman dinenä turı kilmägän tasmalar, videolar satqan kibetlärgä qarşı üz beldege belän höcümnär oyıştıru eşçänlegen alıp bara, alar andıy cirlärne yawlap ala häm tentülär ütkärä, xätta, alar fikerençä, döres itep kienmägän xatın-qızlarnı da ezärlekli, İrandağı xakimiatkä qarşı çığuçılarğa yanıy häm ruxu ezärlekläw alıp bara" di Kenneth Katzman, şulay uq İran belgeçe.

Audio, Kenneth Katzman

İrandağı qadimi ruxanilär xakimiate sağında toruçı şul änsarlarnıñ yamanatı kiñ taralsa da, alar sanı berniçä meñ genä dip isäplänä. Diqqätne şul cälep itä, änsarlar finans awırlıqlar kiçermi sıman, gärçä İran xökümäte alar belän turıdan-turı bäyle buluwın tanımıy. Mäğlüm ki, xökümät nigezdä reformaçıl prezident Möxämmäd Xatami keşelärennän tora, ä islamçı änsarlar, inde äytelgänçä, üzläreneñ barı tik qadimi ruxanilärne citäklägän ayatolla Xameneigä genä tuğrı buluwın belderä.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG