Quşma Ştatları belän Yevropa Berlege çärşämbe sumitında Ğıraqtan alıp awıl xucalığına qädär törle mäsälälärdäge fiker ayırmalıqların taraytırğa tırışaçaqlar. Prezident G.Bush , Yevropa Komissiäse prezidentı Romano Prodi häm Yevropa Şurası başlığı Konstandinos Simitis citäkçelegendäge berlek wäkilçelegen qunaq itäçäk.Yevropa Berlege Ğıraq suğışı säbäple Waşington belän şaqtıy ğına salqınayıp kitkän mänäsäbätlärne tözätü öçen tırışaçaq dip işarä itkän ide ütkän atnada Gretsiädä bulıp ütkän sumitında.. Waşingtobnda Xalıqara häm Strategik Tikşerülär Üzägendä Yevropa Programması başlığı Simon Serfaty fikrençä ike taraf ta mönäsäbätlärne yaxşırtu öçen tırışmasalar küp närsä yuğaltaçaqlar. Serfaty (audio)
ägär dä AQŞ belän YEvropa Berlege arasındağı 2yarım millird dollarlıq säwdä äyläneşe öçen yaxşı teläk kürsätä almasaq , närsä bulır belmim. Bu bik möhim mönäsäbät. Dönyada moña tängäl närsä yuq , Quşma Ştatları yevropasız, Yevropa Amerikasız buldıra almıy. Moñı här ike yaq ta añlarğa tieş.
Berlek sumitında Gretsiä tışqı eşlär ministırı Papandreou Yevropa Berlegeneñ Atlantik mönäsäbätlärenä basım yasağan memorandum taratqan ide .Dokumentta Ğıraq suğışı häm bäxäsle mäsälälär säbäple kierenkelängän mönäsbätlärne yaxşırtu turında süz bara. Waşingtonnıñ Global cılınu turındağı Kyoto protolına imza quyunı kire qağuı, Xalıqara suğış mäxkämäsenä quşılmawı, terrorğa qarşı suğış, Ğıraqnı tözekländerü, säwdä şulayuq 3nçe Dönyanı genlere üzgärtelgän igen-aşlıq belän tuydıru kebek mäsälälär ike arada bäxäskä säbäp bulıp tora. Yevropa Berlegeneñ tışqı säyäsät koordinatorı Javier Solananıñ Gretsiä sumitında Amerika belän mönäsäbätlärne yaxşırtu turında yasağan açıq anıq täğdimnäre yaqlanğan ide. Solana Yevropa terrorğa qarşı suğış häm küpläp üterü qoralların cäyelderüne tuqtatuda AQŞnıñ partnörı bulıp tora dip azsızıqlağan ide. Yevropa Berlege İrannıñ şiklänelgän atom programmasına qarşı qatıraq pozitsiä aldı. Solana süzläre belän äytkändä Trans-Atlantik mönäsäbätläre alıştırğısız. .Kisken Ğıraq debatları säbäple Bush administratsiäse küp kenä xalıqara kileşülärdän çigende. Şunlıqtan mönäsäbätlärne kire elekege noqtağa qaytaru öçen ber genä sumit citmes kebek. Älege waqıtta ike arada barğan in qızu bäxäs: 3. Dönyanı genläre üzgärtelgän igen-ikmek belän tuydıru.Yevropa sälämätlek säbäplärennän çığıp moña qarşı. Genlere üzgärtelgän igen ikmäkne yaqlauçılar, ul Afrikanıñ hava şartlarına kileşleräk, şulayuq aşlamalar qullanunı da kimetä digän argument alğa sörä.
Düşämbedä Bush (audio)
açlıq yanağan Afrika qıtğäse öçen yevropa xökümätlären bio-texnologiegä qarşılq kürsätülären tuqtatırğa çaqıram dip äytte.
Bush Administratsiäse 3.dönya illäre genetik yaqtan üzgärtelgän azıq tölekne qullanırğa telämi, çönki alar berlek bazarı üzlärenä yabılır dip qurğa digän fikerdä. Administratsiä Yevropa Berlege bazarların genetik yaqtan üzgärtelgän azıq tölekkä açsın digän basım yasau öçen Dönya Säwdä Oyışmasına möräcäğät itte. Yevropa Berlege isä Amerikağa qarağanda Afrikağa kübräk yardäm biräbez genetik yaqtan üzgärtelgän igen ikmekne qullanmawı öçen Afrikağa ber nindi basım yasamibız dip belderde. Düşämbedä Californiada biologik yaqtan üzgärtelgän azıq turınad başlanğan konfresniägä yevropa berelege qatnaşmadı. Sacramentoda yözlärçä keşe Bush adminstratsiäseneñ bu säyäsätenä qarşılıq kürsätep demonstratsiä ütkärde. Simon Serfaty bio-igen mäsäläse sonğı çiktä xäl qılınır dip uylasa da , zur säwdä äyläneşenä qarmastan Trans Atlantik mönäsbätlärendä borçılu tudırğan xällär bar di. Serfaty süzlärençä( audio)
Administratsiäneñ ber öleşe yevropa berlege AQŞ öçen yaxşı närsä mikän digän sorau quya , minemçä bu yaña mäsälä, bik yaña.. Min Yevropada da quşma ştatları Berlek öçen yaxşı närsä mikän digän sorau quyuçılar bar dip ışanam. Atlantiknıñ här ike yağında da mönäsäbätlärne bozılmaslıq itep kürmäüçelärneñ buluı borçılu tudıra.
Papandreounıñ memorandumında berlek äğzaları häm namzät illär AQŞ belän Berlek arasındağı mönäsäbätlärdä tiskere atmosfera buldırmasqa çaqırılğan ide. Misal öçen Bush Yevropada yışqına mıltıqlı kowboi itep surätlände , suğışqa qarşı bulğan Fransiä Amerikada qurqaq xıyanätçe itep taswirlandı. AQŞta qayberäülär fransuz şäräplärenä boykot iğlan itep , anı uramnarğa tükte, Papandreo, Yevropa Quşma Ştatlarında üz imicen yaxşırtırğa tieş, 11nçe sintäber AQŞnıñ qurqu, uylau häm strategiesenä yaña tör täsir yasadı dip belderde .
Färidä xämit, praga
Färidä xämit, praga