Accessibility links

Кайнар хәбәр

General Tommy Franks: Amerika ğäskärlärenä Ğiraqta tağın 4 yılğa qalırğa turı kilergä mömkin.


Ğiraq suğışında zur bäreleşlär tämam dip iğlan itelügä qaramastan, andağı koalitsiä köçlärenä qarşı könenä distälärçä höcüm oyıştırıla. Ğiraq suğışın citäklägän amerikan generalı Tommy Frans Kongress äğzalarına ğäskärlär Ğiraqta äle tağın 4 yıl torırğa mömkin dip belderde. Afrikağa säfär qıluçı AQŞ Prezidentı George Bush Ğiraq turında "bez qatı torırğa, üz yulıbıznı üzgärtmäskä tieş" dip çığış yasadı.

Pänceşämbe könne AQŞ Senatı bertawıştan prezident Bush administratsiäsen Ğiraqqa NATO yäki Berläşkän Millätlär Oyışmasın cälep itärgä çaqırğan rezolütsiä qabul itte. Bu rezolütsiäne äzerlägän demokrat Joseph Biden adminsitratsiäneñ suğıştan soñğı Ğiraq planına Germaniä belän Fransiäne kertergä telämäwe arqasında anda bezgä höcümnär däwam itä dide. Kongresstağı tänqitçelär şulay uq, administratsiäneñ suğış başlawğa säbäp bulğan dälillärenä häm Ğiraqnıñ kiläçäge turındağı plannarına şik belderde. Demokrat Ellen Tauscher "Bu wäzğiättä bezneñ şat yöz belän kürenergä tırışuıbız mine bik nıq borçıy dip çığış yasadı. Tänqitneñ zur öleşe perzident Bushnıñ suğışnı aqlaw öçen kitergän dälillärenä qarata buldı. Suğış aldınnan Bush Säddam Xösäin xökümäteneñ ximik häm biolgik qoralları bar, ul alarnıñ sanın tağın da arttırırğa häm atom qoralı yasarğa tırışa dip beldergän ide. Ämma suğıştan soñ Ğiraqta andıy qorallar tabılmadı. Bush Kongressta yasağan yıllıq yullamasında Ğiraq Afrikadan uran satıp alırğa mataşqan dip äytkän ide. Bu atnada Aq Yort monıñ döres bulmağan küzläw mäğlümätlärenä nigezlängän buluın tanıdı. CNN, CBS häm ABC televidenieläre äytüençä, AQŞ Üzäk Küzläw İdaräse bu bälillärne Yıllıq yullamada qullanırğa yaramawı, alarnıñ ışanıçlı tügellege turında kisätkän bulğan. Ämma ul kisätügä qaramastan. Aq Yort bu dälillärne qullanğan. Bügen isä Prezidentnıñ däwlät iminlege kiñäşçese Condoleezza Rice televidenielärneñ bu xäbären kire qağıp Üzäk Küzläw İdaräse Bushnıñ ul çığışın tulısınça raslağan ide dide.

Düşämbe könne Ğiraq häm Äfğänstandağı ğäskärlär citäkçelege wazıyfasınnan kitkän general Tommy Franks kiläse yılğa qädär Ğiraqtağı AQŞ ğäskärläre sanı kimetelmäskä mömkin dide. Anda xäzer 148 meñläp amerikan xärbie bar. 1 Mayda Bush zur bäreleşlärneñ tämamlanuın iğlan itkännän soñ da anda 70-läp amerikan soldatı hälak buldı. Uzğan çärşämbedä ber urında ğiraqlılar 2 amerikan soldatın üterep qaçıp kitte. Franks Wäkillär Palatasınıñ qorallı köçlär komitetında bu qıyınlıqlar 2-3 ayda ğına betär dip ömetlänergä kiräkmi dide. Franks äytüençä anda koalitsiä köçlärenä könenä 10-lap 25-läp höcüm bula, häm Frank amerikan ğäskärlärenä aldağı 2 häm xätta 4 yıl buyına ğiraqta qalırğa turı kiler dip isäpli.

Bu atnada Afrika illärendä säfärdä yörüçe prezident Bush kiçä bezgä qatı torırğa, üz yulıbıznı üzgärtmäskä kiräk di çığış yasadı.

Franks Bush Ğiraqtan yanağan qurqınıçnı arttırıp kürsätmägän dip isäpläwe, anda küpläp üterü qoralları yäki dälillär barıber tabılaçaq dip uylawı turında äytte.

Bush administatsiäsen NATOdan yäki BMOdan Ğiraqta totrıqlılıq häm iminlek urnaştıru öçen yardäm sorarğa çaqırğa Senat rezolütsiäse 97-gä 0 tawış belän qabul itelde.

Ğiraqta Amerikan häm Britan xärbilärennän tış NATOnıñ qayber äğzalarınıñ ğäskärläre inde bar. Waşington aldağı aylarda, anda amerikan ğäskärlärennän tış berse Britaniä, berse Pol''şa citäkçelegendä, 20-şär meñlek ike xalıqara diviziä buldırırğa teli. Demokratlar yağınnan prezidentı känäfie öçen köräşergä cıyınuçı senator John Kerry AQŞ Ğiraqqa başqa illärneñ ğäskärlären kiterü öçen kübräk tırışırğa tieş dide. "Xäzer bez administratsiäneñ suğışnı anda tınıçlıq urnaştıru öçen kamil plan äzerlämi genä başlağanın beläbez dide Kerry häm "Bu döreslekne tanıp, ilebez xaqına säyäsätne üzgärtep, suğıştan soñğı qıyınlıqlar yögen başqa illär belän büleşergä kiräk dip belderde.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG