Accessibility links

Кайнар хәбәр

Quşma Ştatlar häm Kanadanıñ öleşçä elektrsız qaluwı terror öçen yaña mömkinlek aça ala


Ğiraqtağı qazalarnıñ añlı räweştä eş itü säbäple çığuwı inde şik uyatamasa, uzğan atna azağında Quşma Ştatlar häm Kanadanı teträtkän waqiğäne älegä texnik säbäplär belän añlatalar. Läkin ilneñ bar tönyaq-könçığışın elektrsız qaldırğan qaza mexanik xata arqasında ğına bulğan oçraqta da, bu elektr çeltäreneñ terror höcümenä dä duçaq bula alu ixtimalına işarä itä.

Amerika Quşma Ştatları häm Kanadanıñ yartı million kvadrat kilometrın elektrsız qaldıruğa ışanu qıyın bulsa da, andıy waqiğä uzğan atna azağında çınnan da buldı. Xäzer inde törle iminlek belgeçläre, andıy xäl kiläçäktä dä qabatlana ala, häm moña terrorçılarnıñ yardäm itüwe dä bik ixtimal dip belderä. Quşma Ştatlarnıñ elektr tä''minatı çeltäre şaqtıy iske häm ul tieşle däräcädä totılmıy diärlek. Şunı da istän çığarmasqa kiräk - ilneñ elektr çeltäre xalıqnı qışın çılılıq häm cäyen suwıq hawa belän tä''min itüdä iñ möhim çığanaq bulıp tora, ä Amerikada cäyge häm qışqı temperatura ayırmaları Yevropağa qarağanda küpkä zurraq. Amerikannarnıñ zur öleşe üz tormışın hawa suwıtqıçlarınnan başqa küz aldına da kiterä almıy, bıyıl Yevropa kiçergän qızulıq Quşma Ştatlarnıñ zur öleşe öçen yıl da bula torğan närsä. Ä inde New York häm Toronto kebek zur şähärlärdä elektrsız qalu hawa suwıtqıçlarınıñ ğına tügel, distälägän çaqrımğa suzılğan metronıñ, küpqatlı binalardağı liftlarnıñ tuqtap qaluwına kiterä. Televidenie häm radionıñ, İnternetnıñ da eşlämäwe sürätendä bolar barısı da amerikannarda berençe çiratta ilgä yänä terror höcüme yasaldı axrı digän fiker uyata. Qaza artında fäqät texnik säbäplär yatuwı açıqlansa da, kiläçäktä bu terrorçılar öçen yaña mömkinleklär aça ala digän fiker belderüçelär bar. New Yorktağı Tışqı mönäsäbätlär şurasında eçke iminlek programmaları belän şöğellängän Jamie Metzl şularnıñ berse. Anıñ süzlärenä qarağanda...

Audio, Jamie Metzl

"Ägär dä terrorçılar citärlek däräcädä aqıllı bulıp, energiä çeltärendä genä tügel, bezneñ başqa ölkälärdä dä saqlanmağan törle bäyläneş urınnarın taba alsa, bezneñ xällär bik möşkel bulaçaq" di eçke iminlek belgeçe Jamie Metzl. Şuña kürä dä dip däwam itä ul, Quşma Ştatlar xökümäte yanağan qurqınıçnı aldan uq kürep, höcümgä duçar bula alırlıq urınnarnı saqlaw xästären kürergä häm alarnı terrorçılar höcümenä qädär ük imin itärgä tieş. Metzl fikerençä, Tönyaq Amerikanıñ elektr çeltären 21-nçe ğasır taläplärenä turı kiterü öçen 50 milliardtan alıp 100 milliard dollarğa qädär aqça kiräk bula ala, ämma moñardan hiç kenä qurqırğa kiräk tügel, çönki "bez üzebezdän şunı sorarğa tieşbez, ber kön yarımlıq eşne yuğaltu bäyäse küpme bula ala? Bu bäyä hiçşiksez milliardlağan dollarlar tiräsendä bulaçaq" di Jamie Metzl.

Audio, Jamie Metzl

Östäwenä, terrorçılarnıñ bar il buylap yäisä anıñ ber öleşendä elektr utın kisüwe xalıqta ruxi töşenkelek tudırıp, ilneñ yuğarı citäkçelärenä bulğan ışanıçnı yuqqa çığara ala, näticädä xalıq arasında xaos çığuwı bik ixtimal dip nigezli üz fikeren Metzl.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG