1991 yılda Sovet Berlege tarqalğaç häm Kavkaz artında etnikara konfliktlar başlanğannan soñ, anda yäşägän distälägän meñ urıs torğan cirlären taşlap kitte. 1989 yılda ütkärelgän xalıq sanın alu näticäläre belän çağıştırğanda, ul çaqta Äzerbaycanda 392 meñ urıs yäşägän bulsa, bügen – 142 meñ, Görciädä 350 meñ bulsa, bügen 75 meñ, Ärmänstanda 52 meñ bulsa, bügen – ni barı 12 meñ, yağni, xalıqnıñ yartı protsentı da yuq. Kitüläneñ zur öleşe totrıqsızlıq yıllarına turı kilde. Görciädä 1990-91 yıllarda xakimiättä millätçe prezident Zviad Gamsaxurdia torğanda, Äzerbaycanda 1993-tä Häydär Aliev qaytqaç. Kitülärneñ tağın ber säbäbe – iqtisadi awırlıqlar. Görciädä watandaşlar häm urıs oyışmaları mäclese başlığı, häm dä urıs xatın-qızları berlege räise Alla Bezhentseva süzlärençä, kitüçelär arasında sovet çorında kilgän urıslar ğına tügel, ä anda küptän yäşägän, äytik, XIX ğasırda patşa tarafınnan sörelgän duxoborlar da bar:
Audio (Alla Bezhentseva)
Soñğı 12 yıl eçendä Ärmänstannan urıs xalqınıñ 75 protsentı kitkän. Säbäpläreneñ berse – şul uq iqtisad, ämmä, ul ğına tügel. Britaniä belgeçe Anna Matveeva:
Audio: "Görciä belän Äzerbaycanda küp törle azçılıqlar yäşi. Anda qatnaş niqaxlar, millätlär arasında çıdamlıq zurraq. Ärmänstanda isä töp millätneñ östenlege küpkä zurraq. "
Yerevanda urnaşqan urıslarnı yaqlaw oyışması räise Yuri Yakovenko süzlärençä, urıslarnı kitergä mäcbür itkän tağın ber säbäp – däwlät tele belän bäyle:
Audio (Yuri Yakovenko)
Görciädä, ike telle mäktäplärdän tış, 60-lap çista urıs mäktäbe bar. Urıslar balaların şunda birergä tırışa, näticädä, alar görci telen belmi üsä, häm cämğiätkä kerep kitä almıy.
Audio (Alla Bezhentseva)
Bu yaqtan qarağanda, Ärmänstan urıslarınıñ xäle yaxıraq dip sanala, çönki alarnıñ kübese ärmän telen öyränä. Läkin, älege dä bayağı iqtisadi wazğiät, barıber, çitkä qararğa mäcbür itä, bigräk tä yäşlärne.
Audio (Yuri Yakovenko)
Şulay itep, urıslarnıñ Kavkazdan kitüwe däwam itä. Belgeçlär fikerençä, bu protsess Rusiädäge xällärgä dä bäyle. Ägär anıñ iqtisadı üsä, sotsial şartlar yaxşıra ikän, ul çaqta, Kavkazdağı uırslarğa Rusiägä qaytu öçen säbäplär tağı da arta digän süz.
Ali Gilmi, Praga
Audio (Alla Bezhentseva)
Soñğı 12 yıl eçendä Ärmänstannan urıs xalqınıñ 75 protsentı kitkän. Säbäpläreneñ berse – şul uq iqtisad, ämmä, ul ğına tügel. Britaniä belgeçe Anna Matveeva:
Audio: "Görciä belän Äzerbaycanda küp törle azçılıqlar yäşi. Anda qatnaş niqaxlar, millätlär arasında çıdamlıq zurraq. Ärmänstanda isä töp millätneñ östenlege küpkä zurraq. "
Yerevanda urnaşqan urıslarnı yaqlaw oyışması räise Yuri Yakovenko süzlärençä, urıslarnı kitergä mäcbür itkän tağın ber säbäp – däwlät tele belän bäyle:
Audio (Yuri Yakovenko)
Görciädä, ike telle mäktäplärdän tış, 60-lap çista urıs mäktäbe bar. Urıslar balaların şunda birergä tırışa, näticädä, alar görci telen belmi üsä, häm cämğiätkä kerep kitä almıy.
Audio (Alla Bezhentseva)
Bu yaqtan qarağanda, Ärmänstan urıslarınıñ xäle yaxıraq dip sanala, çönki alarnıñ kübese ärmän telen öyränä. Läkin, älege dä bayağı iqtisadi wazğiät, barıber, çitkä qararğa mäcbür itä, bigräk tä yäşlärne.
Audio (Yuri Yakovenko)
Şulay itep, urıslarnıñ Kavkazdan kitüwe däwam itä. Belgeçlär fikerençä, bu protsess Rusiädäge xällärgä dä bäyle. Ägär anıñ iqtisadı üsä, sotsial şartlar yaxşıra ikän, ul çaqta, Kavkazdağı uırslarğa Rusiägä qaytu öçen säbäplär tağı da arta digän süz.
Ali Gilmi, Praga