Accessibility links

Кайнар хәбәр

Udmurtiädä berençe sıynıfqa uqırğa keruçe balalar berençe däreslären yaña tezelgän sirkta tamaşa qarawdan başlayaçaq


Udmurtiä mäğärif sisteması xezmätkärläreneñ avgust konferensiäse bıyıl 25 avgusta İjauda opera häm balet teatrında ütte. Ğädättägeçä, kiñäşmädä respubliqa Prezidentı Aleksandr Volkov, Däwlät Sovetı Räise İğor Semenov, başqa vedomstvo citäkçeläre dä qatnaştı. Konferensiäne balalar icat tärkeme açıp, keçkenä genä teatralläştergän konsert kürsätte. İğtibarnı cälep itkäne şul — balalar awızınan mäktäplärneñ problemaları prezident häm başqalarnıñ qolaqlarına citkerelde — iñ berençe çiratta — mäktäplärneñ äle komp''yuterlar belän tieşle däräcädä tä''min itelmäwe belderelde, häm uquçılar, «internet jdem, prezident», dip tä möräcäğät ittelär. Soñraq, Prezident Aleksandr Volkov uzeneñ çığışında ütkän uqu yılında maxsus awıl mäktäplären komp''yuterlaştıyru programması buyınça 40 million rubl''gä cihazlar alındı, bıyıl prezident fondınnan durt millionnan artıq rubl'' monıñ öçen birelde häm mäktäplärgä tağın 230 zamança qom''yuter quyıldı dip belderde. Şulay uq uqıtuçılarnıñ toraq mäs’äläsen xäl itü öçen dä byudjetta aqça qaralğan, awıl mäktäplären avtobuslar bälän tä''min itü dä kän üzägendä tora. Xezmät xaqı waqıtında tülänelä. Şulay uq awıllarda, rayon uzäklärendä yaña mäktäplär tözeleşlärendä prezident üze bulıp, ä ul üze dä tözüçe, bu mäs''älä respubliqa başlığı küzätüä astında tora. Bıyıl berençe sentäberdä respublikada yaña täzelgän häm remont eşlere tögällängän unike mäktäp balalarnı qabul itäçäk. Monı prezident awılğa eşkä cibärelgän belgeçlärneñ kiläçäktä anda töplänep qaluı belän bäyli. Şulay uq bıyıl berençe sentäber balalar öçen ayıruça istälekle bulıp qalaçaq. Respubliqa prezidentı planı buyınça 1943—nçe yılda İjauda tözelgän sirk binası cimerelep, sirk 10—yıldan artıq elek yabılıp, cimerek xäldä tordı, anıñ urınına yaña bina torğızıldı, häm näq berençe sentäberdä 1600 iñ yaxşı uquçı berençe däreslären yaña sirkta berençe tamaşada ütkäräçäk. Şulay uq berençe sıynıfqa uqırğa kerüçe balalarğa sirkqa biletlar buşlıy taratılaçaq. Prezident uz çığışında da, meğerif ministrı wazifasın başqaruçı Natal''ya Sudarikova häm başqa doklad yasawçılar da — mägärif ölkäsendä tärbiä, uqıtu eşlären bülgälämiçä bergä alıp barırğa kiräk dip basım yasap üttelär. Natal''ya Sudarikovanıñ dokladınıñ küp öleşe mäktäpkäçä yäştäge balalarnı tärbiäläwgä, uqu yortlarında klasstan tış eşlärdä iğtibarnı patriotik ruxta tärbiäläuğä yunältergä kiräklegenä, uquçılarnıñ sälämätlegen saqlawğa qağılsa, milli teldä uqıtuğa, milli kul''turanı uzläşterügä bik az tuqtaldı. Xättä udmurt gimnaziä, litseylarnıñ eşe xaqında da berniçä cömlä genä äytep uzdı, inde başqa milli — tatar, mari, çuaş sıynıfları eşe, bu klasslarda däresleklär belän tä''min itelüeneñ haman problema bulıp toruı, uqıtuçılarnıñ yaña alımnar qullanıp, milli regional'' komponent programmaların yazıp, alar nigezendä eş alıp baruı ministr wazifasın başqaruçığa bilgele tügelme, ällä inde aña çığışın yazarğa yärdäm itçelärneñ milli teldä uqıtuğa, tärbiäläwgä qaraşları salqın buluımı, yäisä belgeçlärneñ cäyge yalda bulıp, mäğlumat citmäwe qomaçawlağanmı, äytüe qıyın. Ämmä milli respublikada yäşäwçe täp xalıqnıñ da, başqalarnıñ problemaları, uñışları berniçek tä bilgelänmäde konferensiädä. İjau şähäre mägärif idaräse başlığı Kopinov ta çığışınıñ küp öleşen sport yarışlarına bağışlawı da Russiä prezidentı qararın ütäwä xisap bulıp yañğıradı. E Udmurtiä uqıtuçılarınıñ uñışlı eşläwe küptän tügel Russiä mägärif ministrı tarafınnan yuğarı bäya aldı bit, yuğisä. Russiä häm respublikanıñ eksperimental'' mäydançığı bulğan uqu yortları sanı da küp, tatar gimnaziäse dä şul isäptä, utızlap balanıñ Russiäküläm olimpiada, bäygelärdä qatnaşıp, ciñügä ireşüläre dä çığış yasawçılar tarafınnan iğtibarsız qaldı. Däres, küp yıllar mäktäptä belem birgän uqıtuçılar bilgelänep utelde, alar arasında awıl mäktäplärendä eşläwçelär sanı küp buluı söenderde. Konferensiädä çığışlarnı tıñlap, biğräk tä milli mäsälägä qağılğan sorawlarğa açıqlıq kertä almağaç, alarnı ministıyrlıqnıñ milli bülege xezmätkäre Älfiä Ğaysinağa yulladım. Anıñ äytüençä, yaña uqu yılında tatar sıynıfları açılğan mäktäplär sanı artaçaq, älegä tögäl sannar yuq, alar beraz soñraq bilgele bulaçaq, ä tatar sıynıfları xaqında şunı ğına äytä alam, İjau şähäreneñ 10,12, 38,55,73 mäktäplärendä, tatar gimnaziäsendä berençe sıynıfqa balalar tuplanğan, dide Älfiä xanım. Älfiä Ğaysina däresleklär belän tä''min itu buyınça Tatarstan belän Udmurtiä respublikaları arasında tözelgän kileşü nigezendä eş alıp barıla, may ayında Qazannan altı meñ sumğa deresleklär alıp qaytqannar, äle tağın 20 meñ sumğa däresläklär, metodik yärdämçeklär qaytarılırğa tieş. Bıyıl uqu yılında tatar sıynıflarına yeruçe ata—analar arasında da eşne aktivlaştıyru küzdä totıla. Kadrlar mäsäläsenä tuqtalıp, Älfiä xanım bolay dide: "Kadrlar mäsäläsenä kilgändä, Udmurt däwlät universitetınıñ häm İjau pedagogiqa kölliäteneñ tatar tele büleklären tämamlawçılar İjauda qalırğa tırışa, ä alar awıl mäktäplärendä eşlären başlap, belem biru buyınça täcribä tuplaw äçen yäş belgeçlärgä bik kiräkle bulır ide, annan — awıl mäktäpläre kadrlar belän tä''min iteler ide".

Xamidä Ğayfullina, Udmurtiä
XS
SM
MD
LG