Accessibility links

Кайнар хәбәр

İjaw şähäreneñ üzägendä yaña mäçet tözeleşe başlandı


Udmurtiä başqalası İjawda altmış meñnän artıq tatarlar yäşi. Şähär tözelä başlanğaç ta tatarlar üz mäxällälärendä mäçet, mäktäp tözüne maqsat itep quyalar. Arxiv birgän mäğlumatlarğa qarağanda, berençe mäçet İjawda 1846—nçı yılda tözelä. Häm şähär üsüe, möselmannarnıñ artuı näticäsendä mäçetlär sanı da kübäyä. 20—nçe ğasır başında İjawda dürt mäçet buluı bilgele. 50—nçe yıllarda, ateizm xökem itkän çorında, mäçetlär cimerelä başlıy. Bügenge köngä qädär tatar bistäsendä saqlanğan ağaç mäçetne möselmannar ber tändä — sütep, yaña urınğa küçerep, kütärälär. Anıñ yanında 90—nçı yıllar azağında taştan yaña cämiğ mäçete dä citkerelde. Namazlarğa xalıq küp cıyıla, bigräk tä dini bäyrämnär waqıtında möselmannar bu mäçetkä genä sıynıy. Şuña da şähärdä ikençe mäçet salu probleması tudı. İkençedän, bügen möselmannar İjawnıñ tärle poçmaqlarında yäşi, ölkännärgä şähär çitendä urnaşqan mäçetkä ğibädät qılırğa yörüe ciñel tügel. Şuña da berniçä yıl elek bertörkem möselmannar İjaw qalası üzägendä mäçet tözeleşe öçen urın sorap, citäkläwlärgä möräcäğät ittelär. Urın bilgelängäç tä, tözeleş başlaw mömkin bulmadı — ul urınnı sorap, başqalar yöri başladı, bulası tözeleş tiräsendä yäşäwçe yortlardan keşelär dä qarşılıq xatları yazıp, törle dairälär buylap yörergä totındılar. Nihayät, bıyıl cäy aylarında barlıq problemalar da çişelde — avgust ayında tözeleş urını ağaçlardan, çüpläklärdär çistartılıp, anda eşlär başlandı. «Bügengä ğibädät binasınıñ nigezen salu öçen barlıq äzerlek eşläre başqarıldı, xäzer şuşı eşlärne qışqı suıqlarğa qadär tämamlap, anda respublika, şähär citäkçeläre belän oçraşu oyıştırırğa niätlibez, dip urtaqlaştı tezeleşkä alınğan Udmurtiä tatar ictimaği üzägeneñ prezidentı Fnyun Ğawas ulı Mirzayanov. Respublika citäkçeläre aldan uq elek—elektän şuşındıy tözeleşlären sponsorları bulğan, xäzer dä byudjet tişek, mäçet salunı respublika üz cilkäsenä ala almıy dip kisättelär. Ämmä mäçet saluçılar alar üz yärdämen kürsäterlär dip ışana. Monda äle kafe bar aña başqa urın birüne xel itärlär, ike qatlı ağaç öyne dä monnan alırğa kiräk, dimäk fatirlar satıp aluda yärdäm kiräk, bulaçaq mäçet qarşında aynıtqıç, anı da biredän başqa urınğa küçerergä kiräk bulaçaq… Bolar inde ğıwybädät binası tözelgäç, anıñ tirä yağındağı şuşındıy binalarnı yuq itü — eşneñ ikençe etapı bulaçaq. Fnyun Mirzayanov süzlärençä, mondağı şifaxanäne möselman şifaxanäse itü, häm başqa şuşındıy izge eşlär küzdä totıla. Älegä başqarılğan eşlärdä möselmannar üzläre qatnaştı. Şulay bergäläp, xalıq yärdämendä mäçet tözeler digän ömettä bu tözeleşne başlawçılar.

Xämidä Ğayfullina, Udmurtiä.
XS
SM
MD
LG