Berläşkän Millätlär citäkçese Kofi Annannıñ qoralsızlandıru mäsäläsendä yärdämçese itep bilgelängän Nobuyasu Abe – elekke Yapon diplomatı. Üzeneñ yaña wazifasında ul xällärneñ yaman buluı turında açınıp söyläde. Dönya citäkçeläre terrornıñ närsä ikänen añladı, küpläp üterü qoralınıñ dönya buylap taraluın kürä, ämmä monı çikläw öçen soñğı waqıtta berni eşlänmi diärlek. Qoral çikläw ğämälläre 90-nçı yıllar axırınnnan birle tuñdırılğan xäldä. Genevada eşläp kilgän Qoralsızlandıru konferensiäse inde 5 yıl rättän näticäsez tämamlana. Abe süzlärençä, monıñ säbäbe – bu söylöşlärgä tieşle iğtibar, basım citmi:
Audio (Nobuyasu Abe)
Bıyılğı konferensiä atom qoralı öçen büleneşle matdälär citeşterüne tıyu turındağı kileşügä ireşügä bik yaqın torğan. Ämmä Amerikanıñ Raketa Qalqanı tözü niätenä qarşı bulğan Qıtay, ğälämdä qoral çikläw täqdimen kertkännän soñ, kileşü körçekkä terälgän. Quşma Ştatlar isä bu ike mäsäläne bergä quşıp tikşerügä qarşı çıqqan. Atom qoralı sınawların çikläw turındağı kileşüneñ äle dä ğämälgä kermäwenä, Abe şulay uq borçılu belderde. 7 yıl elek tözelgän bu kileşüne, töp däwlätlär, Quşma Ştatlar, Qıtay, İran, İsrael, Hindstan, Paqstan, Tönyaq Korea äle dä raslamağan. Atom qoralın cäyeldermäw turındağı kileşü belän şul uq xäl. Ägär açığıç çaralar kürelmäsä, di Abe, monıñ axıırı yaman bulırğa mömkin. Zäğifräk illär atom qoralı buldıru yulı belän, köçle illär belän ber däräcägä basırğa teli. Läkin, totrıqlılıqqa ireşüneñ iñ döres yulı – kiresençä, qoralsızlanu, di ul. Atom programmasınnan baş tartqan, bay häm mul yäşägän demokratik däwlätlärne ul misal itep kiterä:
Audio (Nobuyasu Abe)
Söğüd Ğäräpstanında ilçe bulıp eşlägän Abe, Yaqın Könçığıştağı wazğiätkä ayıruça borçılu belderä. Yarıy, Ğiraq mäsäläse xäl itelde di, İran – tikşerü astında, ämmä ğäräp illäre, İsraelne atom qoralı programamsın açıp salırğa taläp itä. İsrael, atom qoral citeşterüen tanımıy, läkin berük waqıtta, Atom qoralın cäyeldermäw turındağı kileşüne imzalawdan baş tarta. Ä inde ximik häm biologik qoralnı da isäpkä alğanda, Yaqın Könçığış, Abe süzläre belän äytkändä, ğömümän qara tişek bulıp tora:
Audio (Nobuyasu Abe)
BMO citäkçeseneñ qoraslızlandıru mäsäläsendä yaña urınbasarı Nobuyasu Abe bu ölkädä ciñ sızğanıp eşli başlamaqçı. Ağartu programmaları, küpläp üterü qoralınıñ ni däräcädä qurqınıç ikänen añlatuğa ul ayırım basım yasarğa cıyına. Säyäsi citäkçelär dä, ğadi xalıq ta bu turıda onıta başladı buğay, di Abe. Häm misal itep üzeneñ tuğan Yaponiäsen kiterä. 1945nçe yılda berençe atom bombası şartlağan Hirsoshima häm Nagasaki şähärlärendä, qorabannar istälegenä quyılğan memorialğa kilüçelär dä yıldan-yıl kimi bara ikän.
Ali Gilmi, Praga
Audio (Nobuyasu Abe)
Bıyılğı konferensiä atom qoralı öçen büleneşle matdälär citeşterüne tıyu turındağı kileşügä ireşügä bik yaqın torğan. Ämmä Amerikanıñ Raketa Qalqanı tözü niätenä qarşı bulğan Qıtay, ğälämdä qoral çikläw täqdimen kertkännän soñ, kileşü körçekkä terälgän. Quşma Ştatlar isä bu ike mäsäläne bergä quşıp tikşerügä qarşı çıqqan. Atom qoralı sınawların çikläw turındağı kileşüneñ äle dä ğämälgä kermäwenä, Abe şulay uq borçılu belderde. 7 yıl elek tözelgän bu kileşüne, töp däwlätlär, Quşma Ştatlar, Qıtay, İran, İsrael, Hindstan, Paqstan, Tönyaq Korea äle dä raslamağan. Atom qoralın cäyeldermäw turındağı kileşü belän şul uq xäl. Ägär açığıç çaralar kürelmäsä, di Abe, monıñ axıırı yaman bulırğa mömkin. Zäğifräk illär atom qoralı buldıru yulı belän, köçle illär belän ber däräcägä basırğa teli. Läkin, totrıqlılıqqa ireşüneñ iñ döres yulı – kiresençä, qoralsızlanu, di ul. Atom programmasınnan baş tartqan, bay häm mul yäşägän demokratik däwlätlärne ul misal itep kiterä:
Audio (Nobuyasu Abe)
Söğüd Ğäräpstanında ilçe bulıp eşlägän Abe, Yaqın Könçığıştağı wazğiätkä ayıruça borçılu belderä. Yarıy, Ğiraq mäsäläse xäl itelde di, İran – tikşerü astında, ämmä ğäräp illäre, İsraelne atom qoralı programamsın açıp salırğa taläp itä. İsrael, atom qoral citeşterüen tanımıy, läkin berük waqıtta, Atom qoralın cäyeldermäw turındağı kileşüne imzalawdan baş tarta. Ä inde ximik häm biologik qoralnı da isäpkä alğanda, Yaqın Könçığış, Abe süzläre belän äytkändä, ğömümän qara tişek bulıp tora:
Audio (Nobuyasu Abe)
BMO citäkçeseneñ qoraslızlandıru mäsäläsendä yaña urınbasarı Nobuyasu Abe bu ölkädä ciñ sızğanıp eşli başlamaqçı. Ağartu programmaları, küpläp üterü qoralınıñ ni däräcädä qurqınıç ikänen añlatuğa ul ayırım basım yasarğa cıyına. Säyäsi citäkçelär dä, ğadi xalıq ta bu turıda onıta başladı buğay, di Abe. Häm misal itep üzeneñ tuğan Yaponiäsen kiterä. 1945nçe yılda berençe atom bombası şartlağan Hirsoshima häm Nagasaki şähärlärendä, qorabannar istälegenä quyılğan memorialğa kilüçelär dä yıldan-yıl kimi bara ikän.
Ali Gilmi, Praga