Accessibility links

Кайнар хәбәр

Üzäk Aziä illäre Quşma Ştatlar belän nıq wä däwamlı bäyläneşlärgä säyäsi häm iqtisadi reformalar ütkärgän oçraqta ğına ömetlänä ala


Amerika Quşma Ştatlarınıñ xäzer Şäreqtä ber Törkiä genä tügel, başqa berektäşläre dä bar. Terrorğa qarşı alıp barğan suğışında Waşington Üzäk Aziädäge möselman däwlätlärenä dä tayana. Andağı citäkçelek monı üz faydasında qullanırğa teläsä dä, amerikan yağı yış qına, terrorğa qarşı köräştä bergä bulu Üzäk Aziädä demokratiä urnaştıruğa kirtä bulırğa tieş tügel dip belderep tora. Bu könnärdä şundıy belderülärneñ çirattağısı yañğıradı.

Üzäk Aziä illäre citäkçelären üz däwlätlärendä säyäsi wä iqtisadi reformalar ütkärügä öndäw bu yulı amerikan däwlät sekretareneñ yardämçese Lorne Cranerdan kilde, xörmätle tıñlawçılar. Ul yullağan kündermäneñ töp mäğnäse şul - ägär dä Üzäk Aziä illäre Amerika belän tığız xezmättäşlek urnaştırırğa teli ikän, andağı avtoritar xökümätlär üzlärendä tirän demokratik reformalar ütkärergä tieş bulaçaq. Craner Üzäk Aziädäge wäzğiatne inde küptän tänqitläp kilüçelärneñ berse, berniçä kön elek ul Waşingtonda, qanuniat öyränüçe studentlar qarşında çığış yasap, anda dönyanıñ şul töbägendäge ictimaği-säyäsi täräqqiatkä tuqtalıp kitte. Anıñ süzlärenä qarağanda, Üzäk Aziä illäre Quşma Ştatlar belän nıq wä däwamlı bäyläneşlärgä säyäsi häm iqtisadi reformalar ölkäsendä citdi adımnar yasağan oçraqta ğına ömetlänä ala.

Audio, Lorne Craner

Lorne Craner keşe xoquqları häm xezmät mäs''älälären bağuçı iñ yuğarı amerikan räsmi wäkile bulıp tora, üz çığışında ul ayırım alğanda, Qırğızstanda räsmi eşlär xaqında cämäğätçelekkä xisap birüneñ bulmawına, Üzbäkstan häm Qazağstanda mäğlümat çaraların ezärlekläw oçraqlarına tuqtaldı. Craner keşe xoquqları, demokratik reformalar ölkäsendäge citeşsezleklär Üzäk Aziä illäreneñ soñğı ike yıl eçendä Waşington belän yaxşırğan mönäsäbätlärenä zur zian kiterä ala dip kisätä. Xalıqara terrorğa qarşı köräş alıp barğan Quşma Ştatlar Äfğanstandağı "Taliban" xakimiaten bärep töşerü niäte belän yörgändä Üzäk Aziä illärendä üzeneñ xärbi nığıtmaların urnaştıruğa ireşkän ide. Şul illärneñ citäkçeläre monı üz faydasında, yäğni Könbatıştan yañğırağan tänqitne kimetü öçen qullanırğa teläde. Başta bu şulay buldı da. Läkin xäzer Waşington töbäkne demokratiäläşterüneñ ähämiatenä yänä tieşle iğtibar birergä buldı kebek. Anda, avtoritar xakimiatneñ Üzäk Aziädä dä "Taliban" Äfğanstanındağı tösle totrıqsızlıqqa kiterä aluwın añlıylar. Moña kirtä quyunıñ berdänber çarası, ul da bulsa Üzbäkstan, Qazağstan, Qırğızstan, Törkmänstan wä Taciqstanda ictimaği-säyäsi wäzğiatne sälämät itü, bu maqsatqa barı tik tirän demokratik reformalar nigezendä genä ireşep bula. Üzäk Aziädä ireklek ölkäsendäge wäzğiatneñ naçarlanuwı turıdan-turı andağı säyäsi sistemanıñ kamil bulmawına bäyle di amerikan däwlät sekretareneñ yardämçese. Üzäk Aziädä formal'' yaqtan qarağanda demokratik tärtiplär yuq tügel, anda, Törkmänstandağı bik tä üzençälekle xällärne iskä almağanda, yuğarı citäkçelär xalıq tarafınnan saylana. Läkin ireklek däräcäsen ber saylawlar ğına bilgelämi dip belderä Craner.

Audio, Lorne Craner

"Şuña basım yasarğa kiräk, demokratik saylawlar üzläre genä ilne demokratik itmi äle, demokratiäneñ asılın saylawlar arasında nilär bula, şul bilgeli. Saylawlar şunıñ öçen ber qısa buldıra häm alar xökümätneñ ni däräcädä demokratiägä birelgänlegen kürsätä" di Lorne Craner, Quşma Ştatlar däwlät sekretareneñ yardämçese.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG