Uzğan atna axırında Rusiäneñ Yukos neft kompaniäse tiräsendäge wazğiät däwlät-ara däräcägä kütärelde. Quşma Ştatlar däwlät departamentı wäkile Richard Boucher, Yukos aksiäläreneñ tuñdırıluwı citdi sorawlar uyata, Kreml, bu eş artında säyäsät tormawın isbatlarğa tieş, digän belderü yasadı. Rusiäneñ tışqı eşlär ministrlığı moña qırıs cawap qaytardı. Başta ministrlıq wäkile Aleksandr Yakovenko, Boucher belderüen Rusiägä qarata ixtiramsızlıq dip atadı. Soñnan ministr İgor İvanov Washingtonnıñ üzen ike-yözlelektä ğäyepläde.
Ämmä yäkşämbedä prezident administratsiäseneñ yaña bilgelängän başlığı Dmitry Medvedev, beraz başqaraq eçtälektä çığış yasadı. Rusiäneñ däwlät televideniesenä, şuşı wazifada birgän berençe äñgämäsendä Medvedev, xoquq saqlaw oyışmaların beraz arttırıp cibärüdä ğäyepläde. Bu oyışmalar qanun ütälüwen tä''min itergä tieş, däwlät alarğa bu eştä yärdäm itergä tieş, bu döres, dide ul. Ämmä qaywaqıt bu oyışmalar artığı belän ğäyrätlänep kitä, qılğan ğämälläreneñ näticäse turında uylamıy, bu bik qurqınıç närsä, dide ul. Zamanında Leningrad universitetınıñ yuridik fakultetın tämamlağan, häm Putin belän şul qalada tanışqan Medvedev süzlärençä, Yukos aksiälären tuñğıdru qararı, yuridik yaqtan qarağanda näticäle bulıp kürenmi. Bezneñ kollegalarğa, qarar qılğanda, bu adımnıñ nindi iqtisadi yoğıntı yasayaçağın ülçäp eş itärgä kiräkter, dide prezident administratsiäseneñ yaña başlığı Dmitry Medvedev.
Bilgele bulğança, Yukos tiräsendäge xällär, häm bigräk tä, anıñ 40tan artıq protsent aksiäläre tuñğırılğannan soñ, bu kompaniäneñ qimmätle qäğäzläre genä tügel, ä Rusiäneñ, ğömüm kürsätkeçläre işelep töşä başladı. Qayber mäglümätlärgä qarağanda, süz fälän milliard dollar yuğaltular turında bara. Rusiä belän eş itkän, yä eş itergä uylağan çit il investorları qararların üzgärtä başladı. İxtimal, Medvedevnıñ maqsatı şuşı investorlarnı küpmeder tınıçlandıru bulğandır. Xärxäldä, anıñ çığışı prezident belän kileşenep yasalğan, dip uylarğa nigez bar. Uzğan atnada Putin üze dä, ber törkem çit il ivestorların qabul itte. Näq şul maqsatta, dip uylarğa kiräk.
Şulay itep, Kremldä, prezident tiräsendäge dairälärdä, Yukos mäsäläsendä, yomşaq itep äytkändä, büleneş, qarşılıqlar küzätelä. Qayber küzätüçelär isä Medvedevnıñ çığışın üzenä kürä "par çığarıp alu", prokuraturağa üz eşen däwam itü öçen "kart-blanş" birü dip bäyäli. Ägär şulay bulsa, monı Putinnıñ "bizmän säyäsätendä" çirattağı ber adım, dip bäyälärgä bula.
Ul alarada Yukosnıñ törmädä utırğan citäkçese Mixail Xodorkovski düşämbedä räsmi belderü yasap urınınnan kitüwen belderde. Bezneñ kompaniä Rusiädä moñarçı kürelmägän uñışqa ireşte, bez berençe bulıp xalıqara däräcädä ütä kürenmäle kompaniä tözedek. Ämmä kompaniä tiräsendä tudırılğan wazğiät, mine bu eştän çitläşergä mäcbür itä, min wazifadan çigenäm. Kompaniäneñ yuğarı däräcädä professional häm täcribäle idaräse üz eşen uñışlı däwam iter, digän ömeten belderde Mixail Xodorkovski. Rusiäneñ iñ ere Yukos-Sibneft kompaniäse belän alğa taba kem citäkçelek iter digän sorawğa, mäglümät çaralaraında törle farzlar äytelä. Şularnıñ berse – Rusiäneñ Humanitar Universitet rektorı, xäzerge waqıtta İsraeldä yäşägän Leonid Nevzlin.
Ali Gilmi, Praga
Ämmä yäkşämbedä prezident administratsiäseneñ yaña bilgelängän başlığı Dmitry Medvedev, beraz başqaraq eçtälektä çığış yasadı. Rusiäneñ däwlät televideniesenä, şuşı wazifada birgän berençe äñgämäsendä Medvedev, xoquq saqlaw oyışmaların beraz arttırıp cibärüdä ğäyepläde. Bu oyışmalar qanun ütälüwen tä''min itergä tieş, däwlät alarğa bu eştä yärdäm itergä tieş, bu döres, dide ul. Ämmä qaywaqıt bu oyışmalar artığı belän ğäyrätlänep kitä, qılğan ğämälläreneñ näticäse turında uylamıy, bu bik qurqınıç närsä, dide ul. Zamanında Leningrad universitetınıñ yuridik fakultetın tämamlağan, häm Putin belän şul qalada tanışqan Medvedev süzlärençä, Yukos aksiälären tuñğıdru qararı, yuridik yaqtan qarağanda näticäle bulıp kürenmi. Bezneñ kollegalarğa, qarar qılğanda, bu adımnıñ nindi iqtisadi yoğıntı yasayaçağın ülçäp eş itärgä kiräkter, dide prezident administratsiäseneñ yaña başlığı Dmitry Medvedev.
Bilgele bulğança, Yukos tiräsendäge xällär, häm bigräk tä, anıñ 40tan artıq protsent aksiäläre tuñğırılğannan soñ, bu kompaniäneñ qimmätle qäğäzläre genä tügel, ä Rusiäneñ, ğömüm kürsätkeçläre işelep töşä başladı. Qayber mäglümätlärgä qarağanda, süz fälän milliard dollar yuğaltular turında bara. Rusiä belän eş itkän, yä eş itergä uylağan çit il investorları qararların üzgärtä başladı. İxtimal, Medvedevnıñ maqsatı şuşı investorlarnı küpmeder tınıçlandıru bulğandır. Xärxäldä, anıñ çığışı prezident belän kileşenep yasalğan, dip uylarğa nigez bar. Uzğan atnada Putin üze dä, ber törkem çit il ivestorların qabul itte. Näq şul maqsatta, dip uylarğa kiräk.
Şulay itep, Kremldä, prezident tiräsendäge dairälärdä, Yukos mäsäläsendä, yomşaq itep äytkändä, büleneş, qarşılıqlar küzätelä. Qayber küzätüçelär isä Medvedevnıñ çığışın üzenä kürä "par çığarıp alu", prokuraturağa üz eşen däwam itü öçen "kart-blanş" birü dip bäyäli. Ägär şulay bulsa, monı Putinnıñ "bizmän säyäsätendä" çirattağı ber adım, dip bäyälärgä bula.
Ul alarada Yukosnıñ törmädä utırğan citäkçese Mixail Xodorkovski düşämbedä räsmi belderü yasap urınınnan kitüwen belderde. Bezneñ kompaniä Rusiädä moñarçı kürelmägän uñışqa ireşte, bez berençe bulıp xalıqara däräcädä ütä kürenmäle kompaniä tözedek. Ämmä kompaniä tiräsendä tudırılğan wazğiät, mine bu eştän çitläşergä mäcbür itä, min wazifadan çigenäm. Kompaniäneñ yuğarı däräcädä professional häm täcribäle idaräse üz eşen uñışlı däwam iter, digän ömeten belderde Mixail Xodorkovski. Rusiäneñ iñ ere Yukos-Sibneft kompaniäse belän alğa taba kem citäkçelek iter digän sorawğa, mäglümät çaralaraında törle farzlar äytelä. Şularnıñ berse – Rusiäneñ Humanitar Universitet rektorı, xäzerge waqıtta İsraeldä yäşägän Leonid Nevzlin.
Ali Gilmi, Praga