Soñğı yıllarda Tatarstan, tatar tele belän qızıqsınuçılar sanı arttı. Ayıruça çit ildän törle fänni xezmätlär yazuçı aspirantlar, ğalimnär küp kilä başladı. Tatar telen öyränergä teşläwçe çit il keşeläre öçen xätta maxsus däresleklär, audiotasmalar eşlände. “Tatarstan” jurnalında uzğan tügäräk östälgä dä tatar tarixı belän qızıqsınuçı çit il ğalimnäre häm Tatarstan tarixçıları cıyılğan ide. Yaponiä, Almaniä, Amerika Quşma Ştatları, Törkiädän kilgän wäkillärneñ tatar telenä, tarixına üz mönäsäbäte. Alarnıñ härqaysı inde tatar telen äzme küpme üzläştergän. Almaniädän kilgän Mixail Fridrix telne üzlegennän – kitaplar yärdämendä öyrängänlegen belderde. Ämma Almaniä tatarları üz tuğan tellärendä aralaşmıy, alarğa tatarça möräcäğät itsäñ dä cawapnı rus telendä alasıñ dip aptırıy Mixail äfände. Äytergä kiräk ul üze tatar telendä şaqtıy irken aralaşa. Törkiä wäkilläre isä tatar teleneñ “kuxnya” tele buluına aptırıylar. “Bezneñ Törkiädä populyar muzıka, populyar kitaplar, dönyaküläm yañalıqlar turında radio-televidenie dä härwaqıt törekçä söylilär, ä Tatarstanda bu yuq. Ul haman ğailädä aralaşu tele, ğadi tel genä bulıp qala. Bolay bulğanda tatar tele üseşe xaqında nindi süz bulırğa mömkin”, - di Törkiä wäkilläre. Şulay uq tügäräk östäldä Milli universitet, Yuğarı uqu yotlarnıda tatar telendä belem alu turında da şaqtıy qızıqlı fikerlär äytelde.
TASMA
Çit il wäkilläreneñ kübese Tatarstanğa elek tä kilgännäre bar ikän. Üzläreneñ xezmätlären yazu öçen alar kitapxanälärdä, arxivlarda utıralar, törle ezlänülär alıp baralar. Şunısı qızıq, elek näşer itelgän tatar gazetaları bügengelärdän qarağanda eçtäşlekleräk, sıyfatlıraq çıqqanğa basım yasıy alar. Bügenge tatar gäcitläre barı awıl xalqına yünälderelgän, dip belderälär. Balalar eçke dönyasın küzallap yazılğan, tatar balaları öçen räsemle matur kitaplar bulmawına da basım yasaldı tügäräk östäldä. Bala şul säbäple (ayıruça şähär balası) urısça kitap uqıp üsärgä mäcbür dielde.Şulay uq fiker alışuda küp kenä tatar kitaplarınıñ iskerep, yañaları inde basılmawı, şul uñaydan kitapxanälärdä G. Кamalnıñ qayber äsärlären tabıp bulmawı äytelde. Almaniädän kilgän Mixail Fridrix Tuqay icatı belän qızıqsına ikän. Xalıqnıñ tatar şağiren nik ideallaştırğanın öyränä.
Başqa il ğalimnäre dä törle temalar buyınça xezmätlär yazalar. Törkiälelär, mäsälän tatar mäğrifätçelegeneñ Törkiä üseşendä nindi rol' uynağanın tikşerälär.TASMA
Ğalimnär kiläçäktä älege xezmätlären bastırıp ta çığarırğa uylıylar. Dimäk, alar belän tulıraq tanışırğa mömkinlek bulaçaq.Landış Xarrasova.
