Accessibility links

Кайнар хәбәр

Xorvatiä: millätçe partiä xakimiätkä kilä


Yäkşämbedä Xorvatiädä ütkärelgän parlament saylawlarında millätçelär ciñde. Saylawlarnıñ räsmi näticäse älegä töğäl bilgele bulmasa da , Xorvatiäneñ millätçe Demokratik Berlege citäklägän koalitsiä Parlamenttağı 140urınnıñ kübesen alaçaq . Xakimiättäge Sotsial Demokratlar koalitsiäseneñ yuğaltuına xökümätneñ ütkärgän reformalar belän xalıqnıñ qänäğät bulmawı säbäp bulıp tora.

Xorvatiä üzäk saylaw komissiäseneñ belderüenä kürä Xorvatiäneñ Demokratik Berlege yäki HDZ atna azağındağı saylawlarda ciñüçe bulıp tora.Älegä töğäl näticälär bilgele tügel. HDZ citäkçese İvo Sanader düşämbe irtük üzen ciñüçe itep iğlan itte. Şulay itep Xorvatiädä saylawçılar yañadan uñğa äylänep könbatışnıñ saqlıqlı mönäsäbät kürsätkän partiäne yañadan xakimiätkä kiterä. Xorvatiä belän kommunizmnnan soñ 1990 belän 2000nçe yıllar arasında idarä itkän HDZneñ älege citäkçse Sanader ,partiä nıq üzgärde, könbatışnıñ demokratik standartlarına keşe xoquqlarına qarşılıq kürsätü ütkändege eşlär ide dip söyli .Sanader süzlärençä (audio) tışqı säyäsättä bezneñ prioritet Yevropa Berlege häm NATOğa quşulu, kürşelär belän bulğan qayber probelmalarnı çişü, Bez bu mönäsbätlärneñ normalläşüen telibez .Bez şulayuq könçığış kürşelärebez tel açıq buluın telibez. Xorvatiä prezidentı Stepan Mesiç Sanader yaña xökümätne oyıştıraçaq kandidat bulıp kürenä di. Parlament dikäber azağı yäki Ğıynuar başında cıyılaçaq dip kötelä. Xorvati bazarı tınıç,ilneñ valyutası Kuna häm başqa qıymatlı käğäzlär totrıqlı . Ämma çit il analitikları ägär dä yaña xökümätne HDZ oyıştırsa investorlar häm çit il kredit oyışmaları yaña kabinetnıñ ekonomika häm aqça strategiäsen kötäçäk dip söyli.Bilgele bulğança, HDZ iseme xorvatiä millätçelege häm ilneñ sonğı aftoritar citäkçese Franyo Tudjman belän bäylängän.Tudcman Xorvatiäne Yugoslaviedän ayırıp, anı bäysezlekkä alıp barsa da ütä millätçe säyäsät 280meñ serbnıñ ildän qaçıp kitüenä säbäp buldı. Partiä ayruça xalıqara suğış tribunalı belän xezmätäşlek itüne kire qaqqan öçen kisken tänqitlände.2000çe yılda ütkärelgän saylawlarda İvica Racannıñ sotsial demokratları ciñep çıqqannan soñ balkan respublikası Yevropada qabul itelä başlandı. Zagrebnıñ Yevropa Berlege normalarına taba yasağan progress, yevropa komissiäse tarafınnan büläklände . Bıyıl başlarında Berlekkä möräcäğät itkän Xorvatiäneñ 2007nçe yılda äzğalıqqa qabul itelüe mömkin dip qarala. Racan koalitsiäse İlneñ çittä imicin nıq yaxşırtsa da yäkşämbe saylawlarında alar yuğalttılar. Moña närsä säbäp buldı? İqtisad şaqtıy totrıqlı , inflatsiä tübän , tulay milli produksiä rekord sannarğa ireşte, ütkän yılda üseş 5% ide.Ämma eşsezlek qurqınıç däräcädä 18% .Uramda fikre soralğan xorvatlar xakimiätäge xökümät bezne cimerde, tormış nıq qıyınlaştı , HDZ waqıtnda küpkä yaxşıraq yäşädek dip söyli. Racan häm anıñ koalitsiäse äle diaspora häm azçıqlarnıñ tawışları sanalmağan dip äytep, bälkim dä näticälär üzgärer dip ömed itä. Ämma Xorvatiä diasporasınıñ zur öleşe kürşe Bosniada yäşi häm alar millätçelärne yaqlıy. Xakimiätkä qaytaçaq HDZ öçen in möhim mäsälä xalıqara suğış mäxkämäse belän xezmätäşlek itü bulaçaq.Xorvat millätçeläre mäxkämäneñ eşenä, anıñ kürşe respubliklar şulsanda qayber xorvat räsmilären suğış cinayätlärendä ğäyepläwenä doşmança qarıy Läkin partiä citäkçese Sanader bez barlıq yöklämälärne ütiyäçäk häm tribunal belän eşliyäçäkbez di. Bälkim dä HDZneñ Sanader citäkçselegendä ber niçä yılda imicen nıq üzgärtüe, xakimiätäge sotsial demokratlarnıñ yuğaltuına kitergä säbäplärdän berseder

färidä xämit,praga.
XS
SM
MD
LG